استانداردهای سرمایه گذاری

صنعت و معدن

نتایج تست سلامت 25 بانک

سرویس اقتصادی - بررسی صورت‌های مالی سالانه دوره منتهی به اسفند۱۴۰۰ نشان می‌دهد که بانک‌های معدودی عملکرد قابل قبولی از خود به نمایش گذاشته‌اند‌ که عمدتا هم در دسته بانک‌های خصوصی قرار می‌گیرند.

به گزارش سرویس اقتصادی برخط نیوز به نقل از فرارو - بررسی صورت های مالی سالانه دوره منتهی به اسفند۱۴۰۰ نشان می دهد که بانک های معدودی عملکرد قابل قبولی از خود به نمایش گذاشته اند که عمدتا هم در دسته بانک های خصوصی قرار می گیرند. مدل «کملز» یکی از مدل های بین المللی است که در سراسر جهان برای سنجش عملکرد بانک ها مورد استفاده قرار می گیرد.

«دنیای اقتصاد» در یک گزارش، عملکرد ۲۵بانک کشور را با مدل «کملز» بررسی کرده است.

بانک ها یکی از مهم ترین نهادهای پولی در دنیا به شمار می روند. در ایران بانک ها به مراتب از حساسیت بیشتری در اقتصاد برخوردارند چرا که محوریت بسیاری از امور اقتصادی به شمار می روند. در نتیجه نوع استانداردهای سرمایه گذاری عملکرد آنها تاثیر بسزایی در عملکرد اقتصادی کشور داشته و عدم سلامت بانک ها می تواند سلامت اقتصاد را به شدت تحت تاثیر قرار دهد. احسان راکعی، تحلیلگر حوزه پولی و بانکی، عملکرد بانک های ایرانی را بر مبنای مدل ارزیابی «کملز» بررسی و نتیجه محاسبات خود را در کانال شخصی خود منتشر کرده است. در ادامه «دنیای اقتصاد» در مصاحبه با راکعی و به کمک محاسبات وی بر اساس صورت های مالی سال مالی منتهی به اسفند 1400 تلاش کرده وضعیت بانک ها را به کمک برخی اطلاعات ذکرشده در ترازنامه ها سنجیده و در انتها درباره میزان کارآیی این نسبت ها در بانک های ایرانی گفت وگویی داشته است.

شاخص کملز، استاندارد سنجش عملکرد بانک ها

مدل ارزیابی کملز (CAMELS)، مدل استاندارد بین المللی است که به کمک آن تلاش می شود میزان سلامت بانک ها مورد بررسی قرار گیرد. این مدل بانک ها را از طریق شش نسبت گوناگون بررسی و ارزیابی کرده و در نهایت بر مبنای آن می توان میزان سلامت عملکرد بانک را ارزیابی کرد. این نسبت ها شامل نسبت کفایت سرمایه (Capital adequacy)، کیفیت دارایی (Assets quality)، کیفیت مدیریت (Management quality)، وضعیت درآمد (Earning)، نقدینگی (Liquidity) و حساسیت نسبت به ریسک های بازار (Sensitivity to market risk) هستند و نام این مدل نیز از کنار هم قرار گیری این شش نسبت در کنار یکدیگر به دست آمده است.

این مدل برای نخستین بار در سال 1979 با پنج فاکتور توسط شورای آزمون موسسات مالی فدرال (FFIEC) معرفی شد. بعدها مولفه ششم این مدل که همان حساسیت به ریسک های بازار بود به آن اضافه شد. کفایت سرمایه در این مدل از طریق تقسیم سرمایه پایه به مجموع دارایی های یک بانک به دست می آید. نکته حائز اهمیت این است که در محاسبه این نسبت، دارایی ها نسبت به ریسک خود وزن می گیرند و دارایی های با ریسک بالاتر، وزن بیشتری خواهند داشت. منظور از کیفیت دارایی در این مدل، بررسی میزان تسهیلات دارای ایراد مانند تسهیلات غیرجاری و تسهیلات مشکوک الوصول و سهم آنها در کل دارایی های بانک است.

نسبت مطالبات غیرجاری به کل تسهیلات پرداختی (NPL) یکی از مهم ترین مولفه های این بخش از مدل کملز است که هرچه کمتر باشد نشان دهنده سلامت بیشتر دارایی های بانک است. نسبت ارزیابی مدیریت را می توان به صورت ساده این طور تعریف کرد که بانک باتوجه به منابعی که در اختیار دارد، شرایط نیروی کار را چگونه کنترل می کند. برخی از مولفه های این نسبت با کمک ترازنامه قابل بررسی نیست و به اطلاعاتی فراتر از آن بستگی دارد. نسبت ارزیابی درآمد در این مدل به دنبال بررسی میزان عملکرد بانک در استفاده از دارایی ها برای ایجاد درآمد است. نسبت ارزیابی استانداردهای سرمایه گذاری وضعیت نقدینگی به ارزیابی وضعیت بانک در تامین نقدینگی مورد نیاز برای انجام امور آتی می پردازد.

عملکرد بانک ها در حوزه کفایت سرمایه

کفایت سرمایه یکی از مهم ترین نشانه های مولفه های مدل CAMEL است. این نسبت در سال های اخیر یکی از محل های تمرکز نهادهای نظارتی در ایران برای نظارت بر بانک ها بوده است. بر اساس استانداردهای بانک مرکزی، میزان مشخص شده استاندارد برای بانک های داخلی، 8 درصد است. بر اساس محاسبات انجام شده، تنها سه بانک خاورمیانه، کارآفرین و پاسارگاد توانسته اند نسبت کفایت سرمایه خود را بالای استاندارد بانک مرکزی حفظ کنند و دو بانک سینا و ملت نیز در مرز 8 درصد قرار دارند. این درحالی است که به طور میانگین، نسبت کفایت سرمایه در بانک های داخلی حدودا منفی 29 درصد است و در این شرایط، 10 بانک از میان 18بانک مورد بررسی، نسبت کفایت سرمایه مثبت داشته که 5 بانک از این 10 بانک هم نسبت زیر 5 درصد داشته اند. بر اساس این محاسبات، بدترین عملکرد هم استانداردهای سرمایه گذاری در این نسبت متعلق به بانک سرمایه بوده که نسبت کفایت سرمایه منفی 325 درصدی را به ثبت رسانده است.

عملکرد بانک ها در حوزه کیفیت دارایی ها

دارایی تقریبا مهم ترین رکن هر کسب و کاری است اما موضوع دارایی ها به دلیل اینکه منابع اصلی اعتبارات بانکی و پرداخت سود سپرده ها هستند، در این گروه از اهمیت بیشتری برخوردار است و بانک ها ناچارند برای حفظ توان انجام امور خود، دارایی های خود را در شرایط سالمی نگه دارند. یکی از مهم ترین بخش های دارایی های بانک ها مربوط به مطالبات آنها از وام گیرندگان است. در نتیجه هرچه مطالبات سالم تر باشند، دارایی های بانک هم از سلامت بیشتری برخوردار خواهند بود. در وهله اول باید دید که چند درصد از دارایی های بانک ها را تسهیلات اعطایی تشکیل می دهد. در این بخش به طور میانگین حدود 54 درصد از دارایی های بانک ها را مطالبات ناشی از تسهیلات تشکیل می دهد. کمترین نسبت را در این بخش بانک ایران زمین با 12/ 19 درصد به خود اختصاص داده است. پس از این بانک نیز بانک گردشگری با عدد حدودا 23 درصدی قرار دارد.

در سمت دیگر ماجرا، حدود 81 درصد از دارایی های بانک سرمایه را مطالبات تشکیل داده درنتیجه این بانک باید مطالبات خود را بسیار سالم نگه دارد، چراکه ریسک این مطالبات به شدت می تواند دارایی های بانک را تحت تاثیر قرار دهد. مهم ترین نسبت در بحث کیفیت دارایی ها نسبت مانده مطالبات غیر جاری به مانده ناخالص تسهیلات یا NPL است. به بیان بهتر این نسبت نشان می دهد که چند درصد از مطالبات بانک شامل مطالبات غیرجاری می شود. مطالبات غیرجاری در نظام بانکی کشور به سه دسته تقسیم می شوند. دسته اول مطالبات سررسید گذشته است. مطالباتی که 6 ماه از زمان سررسید آنها گذشته باشد در این دسته قرار می گیرند.

دسته بعدی مطالبات معوق است که از تاریخ سررسید آنها بین 6 تا 18 ماه گذشته و زمانی که 18 ماه از زمان سررسید مطالبات غیرجاری بگذرد، این مطالبات در دسته مطالبات مشکوک الوصول قرار می گیرند. به گفته ذبیح الله خداییان، رئیس سازمان بازرسی کل کشور، مطالبات بانکی در خرداد سال جاری حدود 43 هزار میلیارد ریال بوده که از این میزان حدود 5/ 3 هزار میلیارد ریال آن مطالبات غیرجاری بوده است. بر این اساس حدود 4/ 8 درصد از مطالبات بانکی مربوط به مطالبات غیر جاری می شود. بر اساس محاسبات حاصل از صورت های مالی سال 1400، این نسبت در کل صنعت بانکی 69/ 8 درصد بوده است. این موضوع نشان می دهد که نسبت NPL در ایران حدود 2 برابر این نسبت در سطح جهان است.

براساس محاسبات، حدود 9 بانک زیر 8 درصد، دو بانک در مرز 8 درصد و هفت بانک هم نسبت NPL بالای 8 درصد داشته اند. بهترین عملکرد در این حوزه مربوط به بانک خاورمیانه بوده که 57/ 1 درصد از مطالبات آن را مطالبات غیرجاری تشکیل می دهد. پس از این بانک، بانک رسالت با 13/ 2 درصد در جایگاه بعدی قرار دارد. ضعیف ترین عملکرد در این حوزه نیز مربوط به بانک سرمایه بوده که 85 درصد از مطالبات آن را مطالبات غیرجاری تشکیل می دهد. اختلاف بانک سرمایه با بانک بعدی خیلی زیاد است، بانک آینده که در جایگاه دوم ضعیف ترین عملکرد در این حوزه قرار دارد، 23/ 47 درصد از مطالباتش را مطالبات غیرجاری تشکیل می دهد.

همان طور که پیش تر بیان شد، زمانی که 18 ماه از تاریخ سررسید مطالبات غیرجاری بگذرد، در دسته مطالبات مشکوک الوصول قرار می گیرند، بنابراین این دسته از مطالبات از ناسالم ترین گروه مطالبات هستند. در نسبت ذخیره مطالبات مشکوک الوصول به مانده ناخالص مطالبات غیرجاری، باز هم بانک خاورمیانه عملکرد بهتری نسبت به دیگر بانک ها داشته است. در جایگاه بعدی نیز بانک رسالت قرار دارد. اما در انتهای جدول، این بار بانک آینده قرار گرفته است که حدود 21 درصد از مطالبات آن را مطالبات مشکوک الوصول تشکیل می دهد. در جایگاه بعدی نیز بانک دی قرار دارد که 65/ 11 درصد از مطالبات آن شامل مطالبات مشکوک الوصول می شود. میانگین این نسبت در صنعت بانکی کشور 05/ 6 درصد است که بر این اساس 12 بانک زیر مرز 6 درصد و 6 بانک بالای این مرز قرار دارند.

نسبت مطالبات مشکوک الوصول به کل مطالبات غیرجاری نیز از دیگر نسبت هایی است که می تواند سلامت دارایی های بانک را نشان دهد. به عبارت دیگر، هرچه نسبت مطالبات مشکوک الوصول به کل مطالبات کمتر باشد، احتمال بیشتری برای تسویه مطالبات بانک وجود داشته و کمتر احتمال دارد که بانک به مشکل دارایی های موهومی دچار شود. در این حوزه بانک گردشگری با اختلاف عملکرد بهتری نسبت به دیگر بانک ها داشته و حدود 69/ 1 درصد از مطالبات غیرجاری آن را مطالبات مشکوک الوصول تشکیل می دهد. پس از این بانک، بانک پارسیان با نسبت حدود 10 درصدی قرار دارد. بانک سرمایه در این بخش هم ضعیف ترین عملکرد را نسبت به دیگر بانک ها داشته و تقریبا تمام مطالبات غیرجاری این بانک را مطالبات مشکوک الوصول تشکیل می دهد.

از دیگر دارایی های آسیب زا در صنعت بانک ها می توان به دارایی های غیرمولد اشاره کرد. این دارایی ها به طور کلی به دو دسته تقسیم می شود که شامل مطالبات معوق و سرمایه گذاری در دارایی هایی مانند املاک و مستغلات و شرکت ها است. این دارایی ها به دلیل اینکه ضریب نقدشوندگی پایینی دارند می توانند بانک را با مشکل نقدینگی روبه رو کنند. براساس صورت های مالی سال 1400، حدود 12 درصد از دارایی های بانک ها را دارایی های غیر مولد تشکیل می دهد. با توجه به این موضوع، 9 بانک زیر میانگین و 9 بانک هم بالای میانگین قرار دارند. بهترین عملکرد در این حوزه مربوط به بانک ملت است که 26/ 2 درصد از دارایی های آن را دارایی های غیرمولد تشکیل می دهد. بانک گردشگری هم با اختلاف کمی با ثبت عدد 30/ 2 درصدی در جایگاه بعدی قرار دارد. در این حوزه بازهم ضعیف ترین عملکرد مربوط به بانک سرمایه بوده که حدود 90درصد از دارایی های آن را دارایی های غیرمولد تشکیل می دهد. اختلاف این بانک با دیگر بانک ها بسیار زیاد است به طوری که در جایگاه بعدی ضعیف ترین عملکردها، بانک ایران زمین با نسبت 58 درصدی قرار داشته و پس از آن نیز بانک آینده با نسبت 32 درصدی قرار دارد.

ارزیابی کیفیت مدیریت

مدیریت بانک نقش بسزایی در کنترل سلامت بانک دارد. هدف در بررسی کیفیت مدیریت این است که میزان تسلط مدیران بر امور داخلی شرکت و کنترل عوامل مختلف بیرونی باتوجه به عوامل داخلی سنجیده شود. براساس بررسی ها، بهترین عملکرد در حوزه نسبت سرانه میزان سپرده ها بر تعداد شعب مربوط به بانک خاورمیانه بوده است. عدد این نسبت در این بانک حدود 23 هزار میلیارد ریال بوده است. پس استانداردهای سرمایه گذاری از این بانک نیز بانک آینده با نسبت سرانه حدودا 10 هزار میلیارد ریالی قرار دارد. در طرف مقابل هم بانک موسسه مالی و اعتباری ملل قرار دارد که این نسبت در آن بانک عدد یک هزار میلیارد ریالی را ثبت کرده است. در نسبت سرانه مانده تسهیلات اعطایی بر حسب تعداد شعب نیز بانک خاورمیانه باز با عدد حدودا 23 هزار میلیاردی در جایگاه اول جدول قرار گرفته است. در جایگاه بعدی نیز بانک پاسارگاد با سرانه حدود 7 هزار میلیارد ریالی قرار گرفته است.

بررسی وضعیت درآمدهای بانک ها

علاوه بر دارایی ها، درآمد بانک ها نیز در عملکرد امور آتی این نهادهای پولی تاثیرگذار است. در نتیجه میزان بازدهی بانک ها در سود سازی یکی از ارکان اصلی است که می تواند نشان دهنده سلامت عملکرد بانک باشد. یکی از نسبت های مهم در این بخش، نسبت بازده دارایی ها یا ROA بانک است. این نسبت از تقسیم سود سالانه بانک بر کل دارایی های آن به دست می آید. این نسبت بیانگر این است که بانک از دارایی های خود چقدر توانسته سود کسب کند.

میانگین ROA براساس صورت های مالی سال 1400، منفی 23/ 4 درصد بوده است. این موضوع نشان از وضع وخیم بانک ها در بحث درآمدها دارد. زمانی که ROA یک بانک منفی می شود به این معنی است که این بانک نه تنها نتوانسته سودآوری داشته باشد، بلکه زیان هم ساخته است. در نتیجه صورت کسر منفی شده و حاصل عدد منفی به دست آمده است. برهمین اساس می توان دید که پنج بانک دارای میانگین منفی هستند. سه بانک هم نتوانستند به یک درصد برسند و در نهایت بیشترین میزان این نسبت، 5درصد بوده است. محاسبات نشان می دهد موفق ترین بانک در نرخ بازده دارایی ها، بانک پاسارگاد بوده است. در این بین ضعیف ترین بانک در این حوزه هم بانک سرمایه با نسبت منفی 46 درصد بوده است. پس از بانک سرمایه هم بانک ایران زمین با نسبت منفی 16 درصدی قرار دارد.

وضعیت نقدینگی

وضعیت نقدینگی بانک ها مستقیما با شرایط آنها برای سرمایه گذاری و اعطای تسهیلات ارتباط دارد. هرچه وضعیت نقدینگی وخیم تر باشد، امور آتی بانک بیشتر با مشکل مواجه خواهد شد و همچنین این موضوع می تواند بانک را ناچار به استقراض از بانک مرکزی کند که در کشور ما آثار تورمی نه چندان مطلوبی برجای خواهد گذاشت. یکی از نسبت های مهم در این بخش، نسبت وجوه نقد به سپرده هاست. این نسبت بیانگر این است که در زمان سررسید سپرده ها، بانک چه میزان دارایی نقد در اختیار داشته تا بتواند بدهی خود به سپرده گذاران را پرداخت کند. مطابق محاسبات، بانک خاورمیانه در این بخش بیشترین میزان این نسبت را به خود اختصاص داده است. این بانک با نسبت 20 درصدی در صدر جدول قرار گرفته که به این معناست که 20درصد سپرده های خود وجه نقد در اختیار دارد.

پس از این بانک نیز بانک کارآفرین با نسبت 14درصدی قرار دارد. بدترین عملکرد در این بخش نیز به بانک آینده با 07/ 0 درصد اختصاص دارد. از دیگر نسبت های مهم، نسبت مانده خالص تسهیلات به مانده سپرده ها است. استاندارد این نسبت حدود 75 تا 80 درصد است. بانک هایی که نسبت آنها بیش از این استاندارد باشد، در واقع با کسری نقدینگی مواجه خواهند شد. به بیان بهتر به این معنی است که بانک بیش از منابع نقد خود، مصرف داشته است. زمانی هم که نسبت یک بانک کمتر از این میزان باشد به این معنی است که این بانک ها کمتر به تسهیلات دهی مشغول بوده و منابع سپرده گذاران را صرف امور دیگری کرده اند. با این تفاسیر، تنها بانک ملت در محدوده استاندارد قرار دارد. پنج بانک بالای استاندارد مورد نظر قرار داشته که در صدر آنها بانک پاسارگاد قرار دارد.11 بانک هم زیر محدوده استاندارد قرار داشته که بانک ایران زمین کمترین میزان را به خود اختصاص داده است.

آیا این نسبت ها کارآ هستند؟

«دنیای اقتصاد» در ادامه مصاحبه با احسان راکعی به بررسی این موضوع پرداخته که آیا این نسبت ها می توانند درباره عملکرد یک بانک کارآ باشند یا خیر؟ وی در پاسخ به این پرسش گفت که در برخی مواقع، بانک ها به طرق دیگر تلاش می کنند سود خود را افزایش دهند. اما معمولا این سودها از محل هایی شناسایی می شوند که کارآیی چندانی برای بانک ندارند. برای مثال می توان به نتیجه معاملات ارزی یا سود تسعیر ارز بانک ها اشاره کرد. در این حالت، بانک ها دارایی های غیرجاری خود را با کمک تسعیر ارز افزایش داده و از محل آنها سود شناسایی می کنند. یکی دیگر از مسیرهایی که بانک ها از آن استفاده می کنند، امهال تسهیلات است. امهال به معنای مهلت دهی به فرد بدهکار است تا بتواند اقساط خود را پرداخت کند. در این حالت بدهی های غیرجاری در ترازنامه را به بدهی های جاری تبدیل کرده و همین موضوع موجب می شود که بدهی های غیرجاری خود را در نسبت هایی مانند NPL نشان ندهند.به عقیده وی، به طور کلی می توان گفت این نسبت ها در برخی بخش ها کارآیی دارند، اما در نهایت آنچه کارآیی بانک را نشان می دهد بیشتر در دفاتر خود بانک ها بروز پیدا می کند که البته به بخش زیادی از آنها دسترسی وجود ندارد.

صرافی FTX برای فعالیت به‌عنوان یک شرکت سرمایه‌گذاری در اروپا مجوز دریافت کرد

صرافی ارزهای دیجیتال «FTX» اعلام کرده است که شعبه اروپایی آنها برای فعالیت به‌عنوان یک شرکت سرمایه‌گذاری در اروپا مجوز دریافت کرده است. کمیسیون بورس و اوراق بهادار قبرس این مجوز را به بخش اروپایی صرافی FTX اعطا کرده است. فعالیت بخش اروپایی این صرافی باید با استانداردهای تعیین‌شده در بخشنامه «MiFID II» اتحادیه اروپا سازگاری داشته باشد. این مجوز، اجازه ارائه خدمات در کل منطقه اقتصادی اروپا شامل اتحادیه اروپا، ایسلند، لیختن اشتاین و نروژ استانداردهای سرمایه گذاری را به صرافی FTX خواهد داد.

کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا (SEC) به اتهام ارتکات کلاهبرداری حوزه ارزهای دیجیتال، علیه دو شرکت مشاوره‌ای حوزه ارزهای دیجیتال و مالکان آن‌ها شکایت کرد. این شرکت‌ها طی ۴ سال فعالیت خود توانستند حدود ۴.۴ میلیون دلار جمع‌آوری کنند. این شکایت علیه شرکت‌های کریتیو ادونسمنت ال‌ال‌سی (Creative Advancement LLC) و ادلمن بلاک چین ادوایزر ال‌ال‌سی (Edelman Blockchain Advisors LLC) طرح شده است.

دیوید گوخستین، بنیان‌گذار گوخستین مدیا، اخیراً در توییتر خود عنوان کرده است که اگر جامعه کاربران توکن لونا کلاسیک (LUNC) راهی برای ایجاد یک کاربرد قانونی برای آن پیدا کنند، این توکن می‌تواند از وضعیت «بلیط لاتاری بودن» خارج و دوباره احیا شود. گفتنی است که گوخستین پیش‌تر لونا کلاسیک را به یک بلیط لاتاری تشبیه کرده بود.

از زمان سقوط استیبل کوین ترا در ماه مه (اردیبهشت)، استیبل کوین‌های برتر از نظر ارزش بازار با ۱۰.۶۶ درصد کاهش از سطح ۱۷۱.۳۷ میلیارد دلاری، اکنون به ۱۵۳.۰۹ میلیارد دلار رسیده است. نکته قابل‌توجه آنجاست که داده کوین گکو نشان می‌دهد که در روز ۷ جولای (۱۶ تیر) ارزش استیبل کوین‌ها به ۱۵۴ میلیارد دلار کاهش یافته است. این بدان معناست که استیبل کوین‌ها در ۷۳ روز گذشته عملاً هیچ رشدی نداشته‌اند و بازار آنها راکد بوده است. گفتنی است که استیبل کوین دلاری تتر (USDT) نیز در یک ماه گذشته رشد اندک ۰.۷ درصدی تجربه کرده است؛ در حالی که یواس‌دی کوین (USDC) ۴.۹ درصد کاهش داشته و استیبل کوین دلار بایننس (BUSD) نیز ۱۱.۱ درصد افزایش داشته است.

بلیپینگ کامپیوتر (Bleeping Computer) اخیراً گزارش داده است که گروه هکری بدنام تیم تی‌ان‌تی (TeamTNT) دوباره ظهور کرده است و قصد دارد رمزنگاری بیت کوین را بشکند. این گروه هکری در حال ربودن سرورها و استفاده از منابع وسیع آن‌ها برای اجرای عملیات رمزگشایی بیت کوین هستند. درواقع تیم تی‌ان‌تی در تلاش است تا با استفاده از منابع سرقت‌شده، رمزنگاری منحنی بیضوی (elliptic curve encryption) بیت کوین را رمزگشایی کند.

شیتوشی کوساما، توسعه‌دهنده پیشرو و یکی از چهره‌های اصلی شیبا اینو در فضای رسانه‌ای، از رویدادهای مهمی در اکوسیستم شیبا خبر داد. به گزارش یو تودی، به‌طور خاص، این توسعه‌دهنده یک بار دیگر به بازی شیبا اترنیتی (Shiba Eternity) و سوزاندن در یک زمینه اشاره کرد که ممکن است به معنای سوزاندن شیبا از طریق مکانیسم‌های درون بازی باشد. کوساما، در خطاب به جامعه کاربران قول داد که به زودی خبرهای تازه‌ای درباره شیباریوم ارائه خواهد کرد.

سازمان محیط زیستی گرین‌پیس (Greenpeace) مستقر در آمستردام پس از ارتقاء مرج اتریوم، مصرف انرژی بیت کوین از طریق سازوکار اجماع اثبات کار (PoW) را مورد انتقاد قرار داد. گریس‌پیس در بیانیه مطبوعاتی که منتشر کرده گفته است از آنجایی که اتریوم، دومین ارز دیجیتال بزرگ جهان، آلایندگی زیست محیطی خود را به‌طور چشمگیری کاهش می‌دهد، گروه‌های زیست محیطی باید فشار را بر بیت کوین تشدید کنند تا این ارز دیجیتال نیز عملکرد زیست محیطی مشابه یا بهتر از اتریوم داشته باشد.

این سازمان همچنین گفته است که تلاش‌های خود برای تغییر کد نرم‌افزاری بیت کوین برای سبز شدن استانداردهای سرمایه گذاری را با یک میلیون دلار سرمایه برای تبلیغات آنلاین جدید تشدید خواهد کرد. مایکل برون، مدیر کمپین گرین پیس برای تغییر کد بیت کوین می‌گوید که بیت کوین به شکل سرسختانه‌ای از پذیرش مسئولیت زیست محیطی خودداری می‌کند.

رشد صندوق‌های سرمایه‌گذاری منجی توسعه بورس

رئیس هیأت مدیره سبدگردان داریک پارس گفت: در این سال‌ها برای صندوق‌های سرمایه‌گذاری به لحاظ توسعه و تنوع اتفاقات خوبی رخ داده و با رشد همراه بوده‌اند بنابراین قطعا می‌توانند به عنوان ابزاری نو به توسعه بازار سرمایه کمک کنند.

به گزارش بیدار بورس، رضا علوی، رئیس هیأت مدیره سبدگردان داریک پارس در پاسخ به این پرسش که افزایش منابع صندوق‌ها در کوتاه مدت و بلندمدت به ضرر بازار سرمایه و سهامدار خرد است یا به سود آن، گفت: در این سال‌ها برای صندوق‌های سرمایه‌گذاری اتفاقات خوبی رخ داده یعنی چه در بحث توسعه و چه در تنوع، صندوق‌ها رشد داشته‌اند اما هنوز کار برای انجام دادن زیاد است و قطعا رشد صندوق‌ها به عنوان ابزاری نو می‌تواند به توسعه بازار سرمایه کمک کند البته هنوز با استانداردهای جهانی فاصله بسیاری داریم یعنی در کشورهای در حال توسعه حدود ۵۰ درصد خانوارها در یکی از صندوق‌ها سرمایه‌گذاری کردند اما در ایران این آمار حدود ۲ درصد است.

او ادامه داد: در این بخش باید دو راهکار مدنظر ما باشد؛ یکی تکمیل کردن سبد صندوق‌ها یعنی باید مجموعه صندوق‌ها کامل شود و مورد دیگر آماده‌سازی صندوق‌هایی است که در حال حاضر در بازار سرمایه وجود ندارد همچنین باید صندوق‌هایی که از پیش طراحی و دستورالعمل‌های آن ابلاغ شده مانند زمین و ساختمان اما همراه با مشکلات و ایراداتی بوده آسیب‌شناسی و مشکلات را بررسی و درنهایت رفع کنیم به‌طور مثال صندوق‌های کراودفاندینگ پتانسیل بسیار خوبی دارند و در ماه‌های اخیر کارهای بسیار خوبی در آنها انجام شده اما هنوز آشنایی جامعه سرمایه‌گذاری با این صندوق‌ها بسیار پایین است؛ نوعی از این صندوق‌ها اکوئیتی بیس هستند که در کشور ما وجود ندارد و با توسعه آن می‌توانیم به جمع‌آوری منابع برای صندوق‌ها و به‌طور کلی برای بازار سرمایه کمک کنیم.

علوی گفت: اوراق گام نرخ‌های سود بالایی دارد که در حال حاضر این مشکل هم بازار سرمایه را اذیت می‌کند و هم بازارساز باید فکری برای این اوراق کند چون نرخ‌های خارج از قواعد آن حتی می تواند سیاست‌های خود بانک مرکزی را هم تحت شعاع قرار دهد بنابراین قطعا لازم است در این حوزه تجدیدنظر شود.

رئیس هیأت مدیره سبدگردان داریک پارس در پاسخ به این پرسش که باتوجه به احتمال کسری بودجه زیاد و تورم بالا سرمایه‌گذاری در صندوق شاخصی بهتر است یا صندوق با درآمد ثابت، تصریح کرد: باتوجه به پیش‌بینی سرمایه‌گذاران از آینده و ریسک پروفایلی که هر شخصی دارد می‌توانند خودشان استراتژی آینده را تعیین و بر اساس آن پرتفوی سرمایه‌گذاری را بچینند اما عمدتا در شرایط تورمی صندوق‌های با درآمد ثابت شاید نتوانند سپر مناسبی در مقابل تورم باشند و شاید صندوق‌های کالایی یا سهامی بتوانند گزینه مناسب‌تری در این مقطع زمانی باشند.

او درمورد پیش‌بینی خود از بازار سرمایه تا پایان سال گفت: این روزها با حجم دو هزار میلیاردی مواجه هستیم که بسیار پایین‌تر از میانگین یک تا دو سال اخیر است ولی در همین شرایط هم فروشنده قوی در بازار وجود ندارد یعنی صف فروش جدی در بازار نمی‌بینیم و بازاری متعادل داریم همچنین باتوجه به اینکه در انتهای دوره اصلاحی بلندمدت قرار داریم این شرایط نشان می‌دهد دوران رکودی بورس رو به اتمام است و به محض اینکه سیگنال‌هایی مانند بازارهای جهانی، کاهش نرخ بهره، اعتمادسازی ارکان و بازارسازهای بازار سرمایه و یا اطمینان بخشی در حوزه سیاسی و اقتصادی کلان کشور منعکس شود پول به سمت بازار می‌آید و با شروع یک روند مواجه خواهیم بود البته سرمایه‌گذاران باید دقت کنند زمانی که حجم معاملات افزایش پیدا می‌کند باتوجه به اینکه P/E فورواد شرکت‌ها مناسب است و در کف P/E چند سال اخیر قرار دارد ورودشان را بر روی سهام ارزنده انجام دهند و به تحلیل‌ها توجه کنند چون فرصت مناسب سودآوری در ماه‌های آینده نصیب آنها می‌شود.

علوی در پاسخ به این پرسش که دلیل جمع شدن صف‌های خرید و فروش افزایش دامنه نوسان است یا نبود خریدار، افزود: برای بخشی از سهام دامنه نوسان افزایش پیدا کرد و حتی بر روی سهامی که با تغییر دامنه نوسان مواجه نشدند صف فروش خاصی دیده نمی‌شود که این نشان دهنده تعادل بازار سرمایه است البته قطعا افزایش دامنه نوسان به کاهش صف‌های خرید و فروش کمک می‌کند.

روش های حمایت از توسعه تجدیدپذیرها اشتباه بودند| استانداردهای جدید مصرف در راه است

محرابیان وزیر نیرو با بیان اینکه محور اصلی توسعه تجدید پذیر ها بخش خصوصی بوده و دولت تنها نقش حامی را ایفا می کند، گفت: روش های حمایتی در سال های گذشته اشتباه بوده است.

بازار، گروه آب و انرژی: علی اکبر محرابیان وزیر نیرو در مراسم افتتاحیه نمایشگاه استانداردهای سرمایه گذاری انرژی های تجدید پذیر گفت:برنامه های وزارت نیرو در بخش صنعت برق در دو محور توسعه صنعت و مدیریت مصرف و بهینه سازی خلاصه می شود.

او با بیان اینکه در حوزه نیروگاه های حرارتی و تجدید پذیر یک برنامه مدون و مشخصی وجود دارد، گفت: امروز در وضعیتی به سر می بریم که می دانیم طی ۳ سال آینده هر کدام از نیروگاه ها طی چه بازه زمانی، با چه ظرفیتی و با چه نوع تامین مالی به بهره برداری خواهند رسید.

وزیر نیرو در ادامه سخنان خود با اشاره به هدف گذاری افزایش ۳۵ هزار مگاواتی تولید برق تا پایان دولت سیزدهم گفت: خوشبختانه هدف گذاری صورت گرفته برای سال اول به زودی محقق می شود.

این عضو کابینه سیزدهم ادامه داد: از مجموع نیروگاه های کوچک مقیاس و بزرگ متوسطی که امسال باید وارد مدار می شد، تنها ۴ نیروگاه باقی مانده که در روزهای آینده این نیروگاه ها هم سنکرون شده و وارد مدار می شود.

به گفته او، با بهره برداری از نیروگاه ها ۶ هزار مگاواتی که قرار بود در تابستان امسال وارد مدار شوند، تکمیل خواهد شد.

محرابیان با اشاره به اهمیت توسعه صنعت برق، افزود: در شرایط فعلی ضرورت دارد که مساله ایجاد زیر ساخت ها هم کمی سرعت بخشیده شود.

او همچنین اهمیت توسعه نیروگاه تجدید پذیر را مورد تاکید قرار داد و گفت: در مسیر انرژی های نو باید گام های محکمی را برداریم. بدون شک محور اصلی در این حوزه بخش خصوصی است و دولت در عمل نقشی نداشته و بیشتر حالت حمایتی دارد.

وزیر نیرو گفت: نیروگاه های تجدید پذیر چند ویژگی اصلی دارد که ضرورت توجه به آن را دو چندان می کند. نخست اینکه این نیروگاه به لحاظ محیط زیستی بهترین شرایط را داشته و کم ترین آلایندگی را دارند. به عبارت دیگر انرژی نو را می توان دوست دار محیط زیست دانست. ویژگی دیگر آنها مصرف پایین آب در آنها نسبت به نیروگاه های حرارتی و بخار است. این ویژگی با توجه به اقلیم خشکی که ما در آن قرار داریم برای ما بسیار حائز اهمیت است. اما ویژگی سوم این نیروگاه ها اقتصادی بود آنهاست.

به گفته این عضو کابینه سیزدهم، ظرفیت پایین تولید برق از انرژی های تجدید پذیر نشان می دهد که روش ها و مدل های قبلی حمایتی اشتباه بوده و کارایی لازم را نداشته است. به همین دلیل ما امروز در وزارت نیرو به دنبال این هستیم که با مدل های مختلف از مسیرهای مختلف انگیزه ورود و سرمایه گذاری را برای بخش خصوصی فراهم کنیم.

او همچنین درباره مدیریت و بهینه سازی مصرف انرژی هم گفت: به دنبال وضع استاندارد های جدید مصرف آن هم از نوع اجباری در بخش های مختلف هستیم. نمونه هایی از این استانداردها مصوب و ابلاغ شده است.

محرابیان تاکید کرد: با تصویب و اجرایی شدن این استاندارد ها می توان در کوتاه مدت و میان مدت شاهد کاهش مصرف انرژی بود. این همان گنج پنهانی است که نباید از آن غافل بود.

به گفته او، به عنوان مثال با وضع استانداردهای جدید برای کولرهای آبی می توانیم میلیون ها میلیون کیلو وات ساعت در مصرف برق و میلیون مترمکعب در مصرف آب صرفه جویی کرد.

او همچنین این را هم گفت که برای افزایش بهره وری در لوازم خانگی و صنایع مختلف نیازی به واردات و حتی راه اندازی خطوط تولید نداریم. کافی است که بازار را جهت دهی کنیم.

محرابیان افزود: با توجه به تکنولوژی که در کشور وجود دارد می توان مصرف برق لامپ ها را تا یک هشتم کاهش داد.

تعهد فولاد خراسان به استانداردهای ایمنی

حفظ سلامت و ارتقای ایمنی در معادن و صنایع معدنی از دغدغه‌‌‌های اصلی مدیران این صنایع به شمار می‌رود. برخی از شرکت‌ها به دلیل تعداد بالای پرسنل، همه روزه به بررسی وضعیت ایمنی و سلامت کارکنان می‌‌‌پردازند تا تعداد حوادث کاهش یافته و حوادث رخ داده، تکرار نشود. فولاد خراسان از برترین شرکت‌ها در حوزه مدیریت HSE به شمار می‌رود که طی سال‌های اخیر آمار حوادثشان در حال کاهش است.

صنعت و معدن

ناصر فتحعلیان مدیر «بهداشت، ایمنی و محیط‌زیست موسوم به HSE» مجتمع فولاد خراسان از رعایت استاندارد‌‌‌های ایمنی در این مجتمع خبر داد و گفت: هر سازمانی برنامه و استراتژی‌‌‌های خاصی برای افزایش ضریب ایمنی دارد. به واسطه اینکه صنایع معدنی و فولادی به صورت مستقیم یا غیرمستقیم زیر نظر ایمیدرو فعالیت می‌کنند و ایمیدرو نیز روی مسائل ایمنی کار حساس است، تا جایی که مطلع هستم و ارتباطی که با سایر شرکت‌های معدنی و صنعتی دارم، در همه این صنایع واحد HSE مستقر شده ‌‌‌است.

در خود ایمیدرو نیز یک واحد به نام مدیریت « HSE » وجود دارد که به مسائل مربوط به بهداشت، ایمنی و محیط‌زیست نظارت می‌کند. شاخص‌‌‌های حوادث فردی مانند ضرایب شدت و تکرار حوادث تقریبا وضعیت ایمنی را در محیط کار مشخص می‌کنند. فتحعلیان افزود: یکی از مهم‌ترین روش‌های کنترل خطرات ایمنی، بهداشتی و زیست محیطی در محیط کار استقرار نظام‌‌‌های مدیریتی است، که در این زمینه می‌توان به ایزو ۲۰۱۸-۴۵۰۰۱ (سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی) و ایزو ۲۰۱۵ - ۱۴۰۰۱ (سیستم مدیریت زیست‌محیطی) اشاره کرد. نظر شخصی و کارشناسی من این است که در صنایع و معادنی که تحت نظر ایمیدرو فعالیت می‌کنند، استانداردهای ایمنی و بهداشتی رعایت می‌شود.

وی ادامه داد: فولاد خراسان از سال ۱۳۸۳ مراحل استقرار نظام‌‌‌های مدیریتی فوق را آغاز کرده و تاکنون موفق به تمدید و حفظ این نظام‌‌‌ها شده است. خوشبختانه میزان حوادث در محدوده قابل قبول است. هیچ صنعتی بدون حادثه نیست، حتی یک کارخانه کوچک نیز همواره تعدادی حادثه ثبت شده دارد. آمار فولاد خراسان در چند سال اخیر بسیار رضایت‌بخش بوده‌‌‌ و خوشبختانه حوادث شدید از قبیل نقص یا قطع عضو نداشتیم. اما به عنوان یک کارشناس ایمنی هیچ‌گاه ادعای این موضوع را نداریم که همه چیز کامل است چون ممکن است با نقص یک دستگاه یا اشتباه فردی، تمام معادلات به هم بریزد و حادثه رخ دهد.

فتحعلیان با اشاره به این موضوع که آموزش مهم‌ترین ابزار فرهنگ‌‌‌سازی در مسیر افزایش ضریب ایمنی است، افزود: در هر جایی اصل و پایه ایمنی، «تعهد مدیریت» است. وقتی تعهد مدیریت وجود داشته باشد، می‌توان با اجرای برنامه‌‌‌های آموزشی، تشویق و ترغیب پرسنل به رعایت نکات ایمنی و. در خصوص «HSE» فرهنگ‌سازی کرد. این‌‌‌ها علوم و اصول حفظ ایمنی در دنیاست. یکی از مهم‌ترین ارکان فرهنگ‌‌‌سازی آموزش است و آموزش اثرگذارترین روش برای فرهنگ‌‌‌سازی است.

دوره‌‌‌های آموزشی بدو استخدام و بازآموزی‌‌‌ها روی کاهش حوادث تاثیرگذار هستند. مدیر« HSE» مجتمع فولاد خراسان عنوان کرد: طی سال‌های اخیر برخی از پرسنل فولاد خراسان بازنشسته شده و افراد جدید استخدام شده‌اند. در این مواقع اهمیت آموزش چند برابر می‌شود. به همین منظور برنامه‌‌‌ریزی کاملی برای آموزش صورت گرفته ‌‌‌است. علاوه بر آموزش‌‌‌های اولیه و بازآموزی‌‌‌ها، آموزش‌‌‌های (OJT) داریم که رو در رو انجام می‌‌‌پذیرد.

در بازرسی‌‌‌های روزانه چنانچه بازرسان ایمنی به شرایط یا اعمال نا‌ایمن برخورد کنند، بلافاصله در محل به صورت چهره به چهره خطرات مربوطه و راه‌‌‌های پیشگیری از آن را به پرسنل آموزش می‌دهند. وی در پاسخ به این سوال که آمار حوادث فولاد خراسان در سال‌های اخیر به چه صورت بوده است؟ گفت: در مبحث ایمنی حوادث به چهار دسته تقسیم می‌شود. دسته اول حوادث خیلی شدید که شامل فوتی، نقص عضو و قطع عضو هستند. حوادث شدید که باعث دوری شخص از کار به مدت ۳ روز یا بیشتر خواهد شد. به عنوان مثال شخص آسیب دیده بعد از یک شکستگی نیاز به یک ماه استراحت دارد و با تکمیل دوره درمان به خوبی و در صحت و سلامت به کارخانه بازمی‌گردد. فتحعلیان ادامه داد: حوادث جزئی دسته سوم از حوادث هستند که اصطلاحا روز از دست رفته ندارند. مثلا یک بریدگی یا جراحت یا سوختگی جزئی که سرپایی مداوا می‌‌‌شوند و همان روز به محل کار برمی‌‌‌گردند. دسته چهارم شبه‌‌‌حوادث هستند که در اصطلاح عامیانه به «حوادث به خیرگذشته » نیز معروف هستند. بنا بر قانون هانریش، ۳۰۰ شبه حادثه، ۳۰حادثه جزئی، ۱۰حادثه شدید و یک حادثه خیلی شدید خواهیم داشت. ما در فولاد خراسان طی سال‌های گذشته حادثه خیلی شدید نداشته‌‌‌ایم. در سال گذشته چند حادثه داشته‌‌‌ایم که شدیدترین آنها ضرب دیدگی یا کوفتگی در ناحیه پا بوده است.

ضمنا پس از بروز هر حادثه کمیته‌‌‌ای متشکل از متخصصان امر تشکیل و در خصوص راه‌‌‌های پیشگیری از وقوع مجدد آن بحث و بررسی می‌کنند.

مدیر«HSE» مجتمع فولاد خراسان در پایان به برنامه‌‌‌ریزی سالانه این مجتمع برای حفظ استانداردهای ایمنی اشاره و ابراز داشت: در ابتدای هر سال در کمیته عالی شرکت فولاد خراسان که با حضور مدیرعامل، قائم‌مقام، معاونان و مدیران شرکت برگزار می‌شود، هدف‌گذاری صورت می‌گیرد، برنامه مشخص تدوین و استراتژی‌‌‌های موردنیاز مشخص می‌‌‌شوند. مورد دیگر گشت‌‌‌های VIP است که نواحی مختلف شرکت از بعد بهداشتی، ایمنی و زیست محیطی مورد ممیزی قرار می‌‌‌گیرند. کلیه این برنامه‌‌‌ها ابتدای هر سال در کتابچه‌‌‌ای با عنوان «اهداف و سیاست‌های پیشگیری از حوادث فردی در مجتمع فولاد خراسان» تدوین می‌شود و بر اساس این کتاب اقدام به اجرای برنامه‌‌‌ها می‌‌‌کنیم.