آموزش مقدماتی فارکس :بیم و امیدهای معامله‌گران

بیم و امیدهای بورس در سال ۹۷

در حالی بازار سرمایه با بیم‌ و امیدهای فراوان، معاملات سال ۹۷ را آغاز کرده است که توجه به مسایل بنیادی شرکت‌ها در کنار عواملی چون وضعیت اقتصاد جهان و ریسک های سیاسی به همراه صبوری می‌تواند سود مناسبی را برای معامله‌گران به همراه داشته باشد.

خبرگزاری تسنیم- بورس تهران در حالی چند هفته ای است معاملات امسال خود را تجربه می کند که شاخص بورس در سالی که گذشت رشد بیش از 25 درصدی را تجربه کرد که این اتفاق علاوه بر این که باعث شد تا سرمایه گذاران شاهد یکی از سال های خوب معاملات در بازار سهام باشند، موجب شد بازار سرمایه نیز در کنار سایر بازارها از جمله مسکن، ارز و طلا بازدهی قابل قبولی را به ثبت برساند.

از این رو نگاهی به عوامل تاثیرگذار بر رشد شاخص بورس و قیمت سهام برخی شرکت ها در تالار شیشه ای طی سال گذشته نشان می دهد به پشتوانه عوامل بنیادی از جمله صعود قیمت جهانی نفت، بهبود شرایط کالاها بویژه فلزات پایه در بازارهای جهانی و افزایش نرخ ارز، بازار سهام سال نسبتا خوبی را به لجاظ رشد شاخص بورس پشت سر گذاشته است.

البته بهبود وضعیت جهانی نفت و کالاها و رشد قیمت ارز تنها مولفه های قابل بیان و اثرگذار بر بازار سهام در سال گذشته نیستند و باید به این عوامل موضوعاتی چون موضع گیری ترامپ در قبال برجام در چند مقطع زمانی و تمدید چهار ماهه آن، کاهش نرخ سود بانکی، انتخابات ریاست جمهوری، تغییر در نحوه گزارشگری مالی شرکت ها و همچنین انتشار گواهی سپرده با نرخ 20 درصدی از سوی بانک مرکزی را به عنوان دیگر عوامل اثر گذار بر فراز و فرود شاخص بورس در سال گذشته عنوان کرد.

به هر حال در حالی بازار سرمایه تا ابتدای زمستان سال 96 به لطف خودنمایی اثر مثبت نرخ ارز و صعود قیمت ها در بازارهای جهانی، شاهد رشد شاخص بورس بود که بخش عمده این بازدهی مرهون معاملات مثبت سهام در آذر و دی ماه گذشته بوده است و در مقابل اهالی تالار شیشه ای در دو ماه پایانی پارسال تحت تاثیر عوامل مختلف از جمله افت قیمت ها در بازارهای جهانی، نوسانات شدید و چشمگیر نرخ ارز، انتشار گواهی سپرده با نرخ سود 20 درصدی از سوی بانک مرکزی، اعلام نظر رسمی ترامپ در مورد برجام و احتمال عدم تمدید آن و همچنین برخی ناآرامی های داخلی و در پی آن غالب شدن فضای احتیاط و انتظار بر تالار شیشه ای شاهد اصلاح قیمت ها و افت شاخص بورس بودند.

بر این اساس بورس تهران در شرایطی معاملات خود در سال 97 را آغاز کرده است که عوامل مثبت و منفی زیادی می تواند مسیر آن را تعیین و تغییر دهد که از جمله این موارد می توان به وضعیت بازارهای جهانی کالاها و نفت، نوسانات ارز، کاهش یا افزایش نرخ سود بانکی و همچنین عاقبت برجام اشاره کرد.

در این میان مهمترین موضوع تجربه شده در یکی دو هفته گذشته در تالار شیشه ای، نوسان شدید نرخ ارز و در پی آن تک نرخی شدن و ایستادن دلار بر روی رقم 4200 تومان است که این رخداد اثرات متفاوتی بر نمادهای معاملاتی بازار سهام گذاشته است.

به عنوان مثال با افزایش نرخ دلار تا 6 هزار تومان، صف های خرید در نماد معاملاتی مربوط به شرکت های صادرات محور از جمله پتروشیمی ها تشکیل شد و در مقابل در برخی نمادها که مواد اولیه آنها از خارج کشور تامین می شود از جمله خودرویی ها، شاهد تشکیل صف فروش در تالار شیشه ای بودیم. از سوی دیگر با اعلام نرخ 4200 تومان برای دلار، این صف ها برعکس شد که نشان از تاثیر متفاوت افزایش و کاهش نرخ ارز بر روی نمادهای معاملاتی در بازار سهام دارد.

البته بنظر می رسد این گونه تاثیرات بر معاملات بازار سرمایه کوتاه مدت باشد و بدون شک نکته مهم برای معامله گران و همچنین فعالان اقتصادی و سرمایه گذاران رسیدن قیمت دلار به تعادل و کاهش نوسانات بازار ارز است و بر این اساس با از بین رفتن نوسانات نرخ ارز می توان به بهبود شرایط بازار سهام امیدوار بود.

از سوی دیگر بجز تجاوز نظامی ایالات متحده به سوریه که اثر آن بر معاملات بورس کم تاثیر و گذرا پیش بینی می شود، یکی از مهمترین موضوعاتی که در هفته های آینده ادامه مسیر معاملات بورس را در سال جدید مشخص خواهد کرد تعیین تکلیف و آینده برجام در پی نحوه واکنش ایالات متحده به توافق هسته ای در اردیبهشت ماه است.

این موضوع زمانی برای سهامداران حساس تر و برای تصمیمات آنها تعیین کننده تر می شود که آنچه از جهت گیری سیاست خارجی آمریکا بنظر می رسد این است که رئیس جمهوری آمریکا قصد محدود کردن منافع اقتصادی ایران از توافق هسته ای را دارد و به همین دلیل هم هست که سایه این ریسک سیستماتیک بالای سر تالار شیشه ای سنگین تر و ادامه دار خواهد شد.

البته در این میان البته برخی تحلیل گران سیاسی، خروج کامل ایالات متحده از برجام را قدری بعید ارزیابی می کنند و معتقدند خط و نشان های ترامپ برای برجام بیشتر مصرف داخلی دارد و در امتداد شعارهای تبلیغاتی دوران انتخابات وی است تا هر از گاهی به مردم ایالات متحده یادآوری کند که حواسش به شعارهای انتخابی اش است.

در هر صورت باید گفت بدون شک در بهار امسال "برجام" یکی از مهمترین آزمون و موضوع تعیین کننده در سمت و سوی شاخص بورس و قیمت سهام شرکت ها است.

از سوی دیگر همان گونه که در سال گذشته وضعیت بازارهای جهانی، محرک و پیشران روند رو به رشد شاخص بورس و قیمت ها در بازار سهام بود، امسال نیز این عامل می تواند نقش تعیین کننده ای در معاملات این بازار داشته باشد، چرا که شرکت های تاثیرپذیر از وضعیت بازارهای جهانی بیش از 50 درصد از ارزش بازار سهام را تشکیل می دهند و افت و خیز شاخص و قیمت ها در بورس از این مولفه تاثیرپذیری زیادی خواهد داشت. البته در این میان جنگ تجاری بین امریکا و شرکای تجاری اش بویژه کشور چین نیز از جمله عواملی است که می تواند بر روند بازارها اثر مستقیم بگذارد.

علاوه بر این یکی دیگر از عواملی که در سال جدید توجهات معامله گران بازار سرمایه و سرمایه گذاران را به سمت خود جلب خواهد کرد موضوع کاهش یا افزایش دوباره نرخ سود بانکی است، آن هم در شرایطی که در بهمن ماه 96 با انتشار گواهی سپرده با نرخ سود 20 درصدی، فرضیه ها برای افزایش نرخ سود بانکی در سال جدید قوت گرفته است.

در مجموع در حالی بازار سرمایه با بیم ها و امیدهای فراوان، معاملات سال 97 خود را با نیم نگاهی به عوامل تاثیرگذار بر تصمیم سرمایه گذاران آغاز کرده است که "نوسان و ریسک" ذات بازار سهام است و توجه به مسایل بنیادی صنایع و شرکت ها در کنار عواملی چون وضعیت جهانی صنایع، کالاها و طلای سیاه و نیز رصد و پیش‎ بینی ریسک های سیاسی و همچنین صبوری و نگاه بلندمدت داشتن به بازار سهام می تواند سرمایه گذاری مطمئن و سود مناسبی را برای معامله گران به همراه داشته باشد.

مسئولیت صحت اخبار ارائه شده به عهده منبع خبر بوده و این رسانه صرفاً رسالت اطلاع‌رسانی خود را در این رابطه انجام می‌دهد.

بیم و امیدهای سهامداران در بورس تهران

ناظران اقتصاد ایران به یاد دارند در نیمه نخست سال 1399 شاهد ثبت رکوردی عجیب و غافلگیر‌کننده در بازار سهام بودیم که طی آن شاخص کل بورس تهران سقف 2 میلیون واحدی را شکافت و بسیاری از فعالان بورسی را شگفت‌زده کرد. البته دستیابی به این سقف چندان پایدار نبود و تنها پس از چند روز و در پی جنجال بین دو وزارتخانه نفت و اقتصاد استارت اصلاح شاخص زده شد که متعاقب آن شاهد سقوط ارزش سهام در طول نیمه دوم همان سال بودیم.

روند ریزشی شاخص بورس در سال 1400 نیز تداوم یافت تا جایی که در مقایسه با مرداد 1399 کاهشی یک میلیون واحدی را نیز تجربه کرد. این روند در آخرین روز فصل بهار و با سرانجام یافتن انتخابات سیزدهمین دوره ریاست جمهوری در ایران و پیروزی سید ابراهیم رئیسی متوقف شد و بار دیگر شاهد رشد غافلگیرکننده و لاینقطع شاخص‌های بورس تهران بودیم. هم اکنون شاخص کل با رشدی بیش از 400 هزار واحدی توانسته است سهامداران را برای بازگشت به روزهای خوش بهار و تابستان 1399 امیدوار کند.

-حقیقی‌ها در صف فروش؟

این روزها در بورس تهران اتفاق قابل تاملی در حال وقوع است که با وجود رشد شاخص و حال خوب بازار (حداقل در ظاهر) عجیب به نظر می‌رسد. همانطور که گفته شد علی‌رغم رکوردشکنی‌های اخیر در بازار سرمایه حقیقی‌ها به طرز غیرطبیعی در حال فروش سهم خود بوده و از هیچ فرصتی برای خروج از بازار نمی‌گذرند. بررسی‌ها نشان می‌دهد که به طور میانگین 61 میلیارد تومان پول حقیقی تنها در مرداد ماه 1400 از بازار خارج شده است. این در حالی است که در مقایسه با میزان ورود سرمایه حقیقی به بازار در همین ماه به مراتب رقم بیشتری است، اما وقتی به آمار و ارقام ثبت شده در تیرماه 1400 دقت می‌کنیم متوجه ورود بیش از 75 میلیارد تومانی پول حقیقی به بازار می‌شویم. مقایسه بین این دو شاخص هر ناظری را به شک می‌اندازد که چرا با وجود رشد روزافزون شاخص کل، سهامداران حقیقی بورس اوراق بهادار تهران را به مقصد سایر بازارهای موازی ترک می‌گویند؟

همانطور که گفته شد شاخص بورس تهران در طول مرداد ماه 1400 برآیندی صعودی داشته است؛ به نحوی که تنها در 3 روز ماه گذشته شاهد ریزش اندک و قابل چشم‌پوشی شاخص بودیم که برای هر معامله‌گر باتجربه‌ای کاملا طبیعی و محتمل می‌نماید‌، اما استخوان خردکرده‌های بازار بر این باورند که نوسهامداران و تازه‌واردان به بازار سرمایه ماه‌ها در انتظار چنین روزهایی بودند تا در نخستین فرصت سهم‌های خود را فروخته و با آنچه "حفظ سود" (save profit) خوانده می‌شود بازار را ترک کنند. به اعتقاد بورس‌بازان باتجربه از همین رو است که شاهد خروج برخلاف انتظار و چشمگیر پول حقیقی از بازار سرمایه هستیم.

البته برخی از تحلیلگران نیز معتقدند دلیل خروج عده‌ای از سهامداران از بازار سرمایه احساس خطری است که از ریزش قریب‌الوقوع ارزش سهام در بین تازه‌واردان وجود دارد. این دسته از کارشناسان نیز دو دلیل برای ادعای خود دارند؛ نخست آنکه معتقدند ترکیب کابینه دولت سیزدهم منطبق با ذهنیتی که فعالان بازار داشتند نیست و به همین دلیل تحلیل اغلب بازیگران بورسی حاکی از سقوط دوباره شاخص در هفته‌های آینده است.

استدلال دیگری که این تحلیلگران مطرح می‌کنند به تامل برانگیز بودن رشد نابه‌هنگام و غیرطبیعی شاخص کل است، چرا که اعتقاد دارند شاخص کل به دلیل تزریق پول حقوقی و ایجاد صف خریدهای حقوقی‌ساخته رقم خورده است. به همین دلیل علی‌رغم رشد بازار، اغلب سهم‌های کوچک و متوسط سودی را عاید صاحبان خود نکرده‌اند. از این رو، فعالان بازار از سودآوری سهام خود ناامید شده و در صف‌های فروش ایستاده‌اند.

از طرفی هم برخی صاحب‌نظران باور دارند واکنش هیجانی تازه‌واردان طبیعی بوده و جای نگرانی نیست، چرا که حقیقی‌های کم‌تجربه همواره بدترین زمان را برای معامله (خرید یا فروش) انتخاب می‌کنند.

- در انتظار یک تحول!

با این اوصاف به نظر می‌رسد روند کنونی بازار سهام تغییر چندانی نخواهد کرد، مگر اینکه تحول خاصی در فضای عمومی اقتصاد کشور رقم بخورد که استقرار کابینه با رای اعتماد یکپارچه مجلسی‌ها به گزینه‌های پیشنهادی رئیسی می‌تواند زمینه را برای برگشتن ورق به نفع بازار سهام فراهم کند. هرچند گزارش بازدهی بازارهای مالی نشانگر پیشتازی بورس تهران در مرداد ماه 1400 است اما به دلایل مذکور، فعلا شاهد جلب اعتماد نوسهامداران نسبت به بورس نیستیم اما همانطور که اشاره شد باتجربه‌ها و اغلب تحلیلگران معتقدند تحولات مثبت می‌تواند سرمایه‌گذاران گریزان از بورس را بار دیگر برای بازگشت به بازار سهام متقاعد کند.

از طرفی هم مسئله تورم و نرخ ارز مطرح می‌شود، چرا که با توجه به رشد بی‌سابقه نقدینگی و همچنین کسری بودجه سنگینی که پیش‌بینی شده است؛ انتظار می‌رود در نیمه دوم امسال شاهد تشدید تورم در ایران باشیم. اگر چنین سناریویی محقق شود، می‌توان پیش‌بینی کرد که بازار سهام و خصوصا بورس کالا بازدهی به مراتب بالاتری را در مقایسه با بازارهای موازی داشته باشد. مسئله نرخ دلار نیز یکی دیگر از فاکتورهای موثر بر نوسانات بورس تهران است.

برخی معتقدند یکی از دلایل رشد شاخص کل بورس از افزایش نرخ دلار در روزهای اخیر نشات گرفته است. یکی از نگرانی‌های فعالان بازار دخالت دولت سیزدهم برای مهار نرخ ارز است. اما با توجه به سیگنال‌هایی که دولت به بازار ارز داده به نظر نمی‌رسد در آینده‌ای کوتاه شاهد کاهش دستوری نرخ دلار باشیم. شواهد نیز حاکی از عدم تمایل دولت رئیسی برای پذیرش FATF و همچنین ادامه مذاکرات برجامی است. به‌ویژه اینکه تمام دولت‌ها، از جمله دولت رئیسی برای کنترل و یا سرکوب نرخ ارز به منابع ارزی گسترده‌ای احتیاج دارند. بنابراین اگر دولت برای هموار کردن مسیر دسترسی به منابع ارزی اقدامات لازم را انجام ندهد، ابزار لازم برای مهار بازار نیز در دسترس نخواهد بود.

- دل نگرانی اهالی بورس در ایران چیست؟

یکی از خواسته‌های فعالان بازار سهام از رئیسی در دوران انتخابات حذف قیمت‌گذاری دستوری بود، چون در موارد متعددی (خصوصا در بورس کالا) سهامداران از دخالت‌های دولت در فرآیند قیمت‌گذاری متضرر شده بودند که مهم‌ترین و ملموس‌ترین مثال آن مداخله در بازار ارز است. نباید فراموش کرد که سهم‌های صادرات محور و کامودیتی‌ها مستقیما تحت تاثیر نرخ دلار هستند و با نوسانات نرخ دلار، ارزش سهامشان نیز بالا و پایین می‌شود. از این رو، هرگونه دخالت خارج از دایره بازار در امر قیمت‌گذاری دلار می‌تواند صاحبان این سهم‌ها را دچار چالش‌های جدی کند.

رئیسی نیز در کارزار انتخاباتی خود وعده حذف قیمت‌گذاری دستوری را به فعالان بورسی داد تا نظر خانواده بزرگ سرمایه‌گذاران در بازار سهام را به خود جلب کند. البته تاکنون نشانه‌ای از خلف وعده رئیسی مشاهده نشده، اما سهامداران در شبکه‌های اجتماعی با استناد به اظهارات برخی وزرای پیشنهادی وی، مبنی بر کنترل و یا تثبیت نرخ دلار ابراز نگرانی بیم و امیدهای معامله‌گران کرده و این نگاه را خطری بزرگ برای بخش تولید و متعاقبا بازار سهام می‌دانند. البته هنوز نمی‌توان نسبت به مواضع تیم اقتصادی دولت قضاوت کرد، اما می‌توان گفت که این روزها یک چشم بورس بازان ایرانی به تابلوهای تالار شیشه‌ای در سعادت‌آباد است و با چشم دیگر به صحن علنی مجلس شورای اسلامی می‌نگرند تا از لابلای سخنان اعضای کابینه سیگنال‌های مثبت و منفی را پیدا کرده و با توجه به آن اقدام به معامله کنند.

[ سهند اینانلو، روزنامه‌نگار و تحلیلگر مسائل اقتصادی است.]

* این گزارش تنها بیانگر نظر نویسنده است و بازتاب دیدگاه خبرگزاری آناتولی نیست.

سهامداری در فضای بیم و امید

رفتار سهامداران در‌ ماه‌های گذشته نشان می‌دهد به‌رغم پیشروی نرخ تورم و افزایش حجم نقدینگی، سرمایه‌گذاران معاملات بازار سهام را با احتیاطی دوچندان نظاره می‌کنند.

سهامداری در فضای بیم و امید

به گزارش سرمایه نگر ، در به‌وجود آمدن این وضعیت دلایل متعددی نقش‌آفرینی می‌کنند. صاحب‌نظران اقتصادی بر این باورند که دخالت‌های گاه و بی‌‌‌‌‌‌‌گاه سیاستگذار در سازوکار این بازار و کنترل چکشی قیمت‌ها منجر به تعدد ریسک‌های اثرگذار بر روند حرکتی دادوستدهای بورسی شده است. این مهم فارغ از اینکه بورس تهران را درگیر رکودی عمیق کرده است، در عین حال بلاتکلیفی سرمایه‌گذاران را نیز به‌دنبال داشته است. بازارسرمایه از اواسط فصل بهار به واسطه دخالت‌های پی‌درپی سیاستگذار بر روند جریان طبیعی معاملات شاهد عدم‌ورود پول و کاهش تقاضا در این بازار بوده است؛ این در حالی است که بنابر اظهارات تحلیلگران بورسی، بازارسهام از نظر قیمتی در شرایط ارزنده‌ای به‌سر می‌برد، اما از آنجا که سرمایه‌گذاران با مانع بزرگی از جمله رفتار متناقض دولتمردان نسبت به اظهارات حمایتی دست به‌گریبانند، نتوانستند استراتژی جدیدی برای واردکردن منابع مالی خود به بورس تهران بچینند، پس از گذشت ‌‌‌‌‌‌‌ماه‌‌‌‌‌‌‌ها از شروع وعده‌های حمایتی در راستای بهبود روند معاملات در تالارشیشه‌ای، ناهماهنگی در تیم اقتصادی دولت به‌ویژه مباحث مرتبط با نرخ بهره، قیمت‌گذاری برخی اقلام در بورس‌کالا و رفتار عجیب دو وزارتخانه اقتصاد و صمت نسبت به اجرای سیاست‌های شفاف به‌طور ناخودآگاه جریان معاملات بازارسهام را مورد هدف قرار داده است. این گزاره اثرگذار به حرکت نماگر بازارسرمایه در مدار نزولی دامن زده است.

برخی از گمانه‌زنی‌ها مجددا از بلاتکلیفی وضعیت سرمایه‌گذاران به‌خصوص سهامداران بورسی حکایت می‌کند. پر واضح است در چنین وضعیتی که سرمایه‌گذار با سناریوهای مختلف و مبهمی دست و پنجه نرم می‌کند، زیر این فشار نتواند به‌ سود موردنظر دست‌یابد. در عین حال بازار سهام در هفته گذشته به‌‌‌‌‌‌‌رغم دریافت سیگنال‌های نسبتا مثبت از دور جدید مذاکرات هسته‌ای کشور شاهد تداوم روند نوسانی بود. مذاکرات وین که از۲۰اسفند در کمای خبری به‌سر می‌برد، پنج‌شنبه دو هفته قبل وارد فاز جدیدی از رفت و آمدها شد. همین امر سبب شد تا سرمایه‌گذاران بازارهای دارایی واکنش‌هایی متفاوت نسبت به تحولات احتمالی از خود نشان دهند و تغییراتی را در آرایش معاملاتی خود ایجاد کنند. بررسی تکنیکالی اعداد و ارقام از سوی کارشناسان در ابتدای تابستان از امکان بازگشت شاخص به محدوده‌های بالاتر حکایت می‌کرد اما در ادامه راه و با ازدست‌رفتن ابرکانال ۵/ ۱‌میلیون واحد بازار با فشار فروش مضاعف از سوی سهامداران مواجه شد. مواجهه‌ای که بنابر اظهارات کارشناسان بورسی طی هفته‌های آینده می‌تواند پیامدهای غیرقابل‌انتظاری را در پی داشته باشد.

لاک دفاعی سهامداران

برخی از تحلیلگران با بررسی رفتار معاملاتی سهامداران در ‌ماه‌های اخیر از احتمالات گوناگونی درخصوص جریان آتی دادوستدهای بورسی پرده‌برداری می‌کنند. در همین راستا حسن رضایی‌پور، کارشناس بازارسرمایه با اشاره به وضعیت برجام و اثرگذاری تحولات این بخش بر تصمیمات سرمایه‌گذاران می‌گوید: بررسی‌‌‌‌‌‌‌ها حکایت از آن دارد که هنگام افزایش ریسک در بازارهای دارایی به‌ویژه سهام، سرمایه‌گذاران به دلیل قرارگرفتن در چنین وضعیتی ترجیح می‌دهند معاملات را از خارج دایره موردنظر نظاره کنند. این رویه منفی که به سبب ریسک‌های گوناگون ایجاد می‌شود، منجر به توقف حرکت قیمت سهام در روند صعودی می‌شود. نمونه این اتفاق را از خرداد‌ماه در تغییر رفتار معامله‌گران مشاهده کردیم، درحالی‌که نرخ تورم مرزهای جدیدی را در حال درنوردیدن بود، بازار سهام از خیز جهشی که از ابتدای۱۴۰۱ برداشته بود، بازماند و نتوانست نسبت به بازارهای رقیب، خود را با شرایط تورمی جدید وفق بدهد. این موضوع که به سبب ترس‌‌‌‌‌‌‌های پیشین سهامداران به واسطه برخی ریسک‌ها تکرار شده است، بازار سرمایه را به لاک دفاعی فرو برد. قاعدتا در چنین وضعیت ناخوشایندی سهامداران ترجیح می‌دهند خود را درگیر خرید و فروش نکنند و بیم و امیدهای معامله‌گران منتظر تحولات جدید باشند.

او ضمن بیان اینکه بورس تهران در فضایی حاکی از بیم و امید مشغول فعالیت است، خاطرنشان می‌کند: ریسک‌های متعدد در داخل و خارج از این بازار همگام با تحولات جهانی و سریال ناتمام احیای برجام چشم‌انداز روشنی از سرمایه‌گذاری‌های بورسی ترسیم نمی‌کند، از این‌رو نمی‌توان به استراتژی سهامداران خرده گرفت. به‌نظر می‌رسد با توجه به وضعیت فعلی بهترین استراتژی معامله‌نکردن باشد. واقعیت امر آن است که سهامداران نسبت به آینده سیاست خارجی و پرونده هسته‌ای کشور حساس هستند و بر اساس رخدادهای این بخش، دست به ماشه فروش می‌برند. بر همین اساس صرفا با تکیه بر دو موضوع افزایش نرخ تورم و رشد فزاینده نقدینگی نمی‌توان از رفتار خنثی سهامداران گلایه کرد. در این وضعیت، بورس‌بازان حرفه‌ای به درستی بر این امر واقفند که هیچ‌کاری نکردن بهترین کار است. در بازاری که سایه ریسک‌های گوناگون و حل‌نشده بر سر آن است نمی‌توان توصیه به خرید داشت.

تکرار یک استراتژی

مهدی افنانی نیز از جمله کارشناسانی است که معتقد است ادامه انتظار برای احیای برجام، موج جدیدی از بلاتکلیفی درمیان سرمایه‌گذاران به‌راه ‌انداخته است. به گفته او گردهم آمدن‌های طرف‌های مذاکره‌کننده در وین و پرونده باز ‌رایزنی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های چندجانبه نمی‌گذارد سرمایه‌گذاران چشم‌انداز روشنی از بورس تهران ترسیم کنند. او با انتقاد از سیاست مداخله‌‌‌‌‌‌‌گرانه در بازارسهام تاکید می‌کند: گرچه دولتمردان با هدف کنترل نرخ تورم و کمک به مصرف‌‌‌‌‌‌‌کننده دست به دامن تدابیر کنترلی شده‌اند اما همان‌طور که تجربه نشان داده این نوع از سیاستگذاری‌ها و مداخله مستقیم و غیرمستقیم در بازار سهام از سوی سیاستگذاران کلان کشور و متولیان اقتصادی جز انزوای معاملاتی و تعمیق رکود عایدی دیگری به‌دنبال نداشته است.

به‌نظر می‌رسد با توجه به شرایط کنونی و سایه ابهامات چندوجهی بر سر بازار، سرمایه‌گذاران همان رویه‌ای که در هفته‌های اخیر در دستور کار قرار دادند را مجددا تکرار کنند. افزایش ارزش معاملات روزانه شاید انتظار نابجایی در وضعیت معاملات سهام باشد. به گفته این کارشناس سهامداران در صورت احیای برجام یا به سرانجام‌نرسیدن مذاکرات هسته‌ای تغییراتی را در آرایش معاملاتی خود ایجاد خواهند کرد. گروه‌های بانک و خودرو به‌نظر می‌رسد در صورت احیای برجام با خوش‌بینی‌های جدیدی از سوی سهامداران روبه‌رو شوند. گرچه در دو سال‌گذشته بارها بر این نکته تاکید شده است که با عبور از بن‌بست مذاکرات و به تبع آن کاهش نرخ ارز، اکثر نمادهای دلارمحور رو به افول روند اما هم‌اکنون سرمایه‌گذاران بر این امر واقفند که پیشرفت مذاکرات هسته‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای تا حد زیادی گره دادوستدهای بورسی را باز‌خواهد کرد. روند دادوستدهای سهام در هفته گذشته نیز به درستی این موضوع را تایید می‌کند.

پرهیز از رفتار هیجانی

کارشناسان بازار سرمایه متفق‌القول بر این موضوع اذعان دارند که هم‌اکنون فعالان بورسی نمی‌توانند بدون ترس و واهمه به بازار سهام اعتماد کنند. حتی به‌نظر می‌رسد چشم حقوقی‌ها نیز به سرانجام ریسک‌های اثرگذار بر این بازار دوخته شده است. با تعیین‌تکلیف وضعیت برجام قطعا بازار سهام همراه با دیگر رقبایش وارد فاز جدیدی از فراز و فرودها خواهند شد. این گزاره مهم قطعا نمادهای موسوم به برجامی را وادار به واکنش‌های جدی خواهد کرد و با توجه به این امر سرمایه‌گذاران بهتر است به دور از تصمیمات هیجانی به تحلیل وضعیت موجود بپردازند.

«با مشخص‌شدن شرایط احیای برجام که از اصلی‌ترین موانع شکل‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گیری تقاضا طی دو سال‌گذشته در بازار سهام بوده است، پررنگ‌‌‌‌‌‌‌شدن سناریو‌‌‌‌‌‌‌های اصلاح قیمت در کوتاه‌‌‌‌‌‌‌مدت ممکن است رقم بخورد.» محمد شکری کارشناس بازارسرمایه با بیان این مطلب عنوان می‌کند: بازار سرمایه در ادامه راه به دلیل شرایط تورمی کشور چاره‌ای جز پاگذاشتن در راه رشد قیمت‌ها ندارد. سرمایه‌گذاران در مواجهه با سیگنال‌های مختلف از اخبار هسته‌ای کشور نباید عجولانه و مصمم به وارد و یا خارج‌کردن سرمایه خود از بازار شوند. شواهد امر حاکی از آن است که برجام گرچه به‌عنوان قدیمی‌ترین متغیر اثرگذار بر قیمت‌‌‌‌‌‌‌ سهام طی دو سال‌گذشته بازار‌‌‌‌‌‌‌سرمایه با نوسان مواجه کرده است اما این موضوع تنها یک روی سکه بوده است، بنابراین صرفا با خاتمه‌یافتن پرونده برجام نمی‌توان نسخه کلی برای بازارسهام پیچید. / دنیای اقتصاد

از تیرماه نفرین شده تا بیم و امیدهای تورمی در چله تابستان

بورس در تیرماه امسال نتوانست معامله گران و فعالان این بازار را راضی نگه دارد و با تداوم خروج پول حقیقی‌ها شاهد تلاطم نماگرها بود.

به گزارش شبکه خبری تهران نیوز، بورس تهران در ۴ روز کاری فعالیت خود در آخرین هفته بیم و امیدهای معامله‌گران تیرماه امسال با اُفت بیش از ۳۸ درصدی ارزش کل معاملات نسبت به هفته قبل از آن، بازاری سراسر رکودی و پرتلاطمی را به نمایش گذاشت که به دنبال آن کاهش ۵۱ درصدی حجم معاملات نسبت به هفته سوم چهارمین ماه سال جاری را در پی داشت.

در هفته‌ای که گذشت ارزش کل معاملات بورس تهران به مجموع ۱۳ هزار و ۵۷۶ میلیارد تومان بالغ شد که کمتر از ۸۵ هزار و ۴۲۶ میلیارد تومان نسبت به هفته قبل بود. حجم کل معاملات در این هفته نیز اندکی بیش از نصف حجم معاملات سهام در هفته سوم تیرماه بود که برابر با ۲۰ میلیارد و ۱۸ میلیون سهم است.

از تیرماه نفرین شده تا بیم و امیدهای تورمی در چله تابستان

روند شاخص کل بورس تهران در هفته آخر تیر ۱۴۰۱

در بازار اول بورس تهران اما ارزش معاملات با اُفت بیش از ۵۷ درصدی نسبت به هفته سوم تیرماه، برابر با ۴۰ هزار و ۳۷۹ میلیارد ریال بود که در نتیجه معامله بیش از ۸ میلیارد سهم و حق تقدم حاصل شده است.

تابلوی معاملات بازار دوم بورس تهران نیز در هفته‌ای که گذشت اگر چه نسبت به سایر بازارها کاهش کمتری را تجربه کرد اما این بازار نیز حال و روز خوشی نداشت و با کاهش ۴۲ درصدی ارزش معاملات سهام نسبت به هفته قبل خود به رقم ۴۲ هزار و ۵۱ میلیارد ریال رسید.

تنها تابلو جذاب بازار سهام در آخرین هفته کاری تیرماه سال جاری، بازار صندوق‌های سرمایه گذاری قابل معامله بود که با رشد بیش از ۴ درصدی ارزش معاملات خود نسبت به هفته سوم ماه گذشته، ارزشی بالغ بر ۵۲ هزار و ۵۳ میلیارد ریال را رقم زد. ارزش معاملات صندوق‌های سرمایه گذاری قابل معامله از ابتدای امسال تا کنون بالغ بر ۱۱۰ هزار و ۲۳۵ میلیارد و ۸۰۰ میلیون تومان بوده است.

از تیرماه نفرین شده تا بیم و امیدهای تورمی در چله تابستان

گفتنی است در این بازار، شاخص کل قیمت و بازده نقدی بورس تهران با اُفت ۱.۲ درصدی نسبت به آخرین داده این نماگر در پایان هفته سوم تیرماه امسال مواجه شد و روی رقم یک میلیون و ۴۷۱ هزار واحد متوقف شد. شاخص کل بورس تهران در نخستین روز کاری سال جاری روی عدد یک میلیون و ۳۶۷ هزار واحد ایستاده بود.

شاخص کل هم وزن اما با ۰.۷ درصد کاهش در پایان هفته‌ای که گذشت، با نوسان کمتری نسبت به هفته قبل از آن مواجه بود و روی عدد ۴۰۳ هزار و ۷۸۲ واحد درجا زد. شاخص قیمت هم وزن نیز با ریزش بیش از یک درصدی در دوره زمانی فوق به عدد ۲۴۳ هزار و ۷۲۶ واحد رسید و شاخص مالی این بازار برای نخستین بار با بازدهی منفی نیم درصدی از ابتدای سال تا کنون مواجه شد.

از تیرماه نفرین شده تا بیم و امیدهای تورمی در چله تابستان

در بازار روز شنبه ۲۵ تیرماه مجموع خروج پول معامله گران حقیقی از سهام و حق تقدم و صندوق‌های قابل معامله سهامی به رقم ۳۱۴ میلیارد تومان رسید که ۱۷۶ میلیارد تومان از این رقم از نمادهایی با ارزش بازار کمتر از ۴۰ هزار میلیارد تومان صورت گرفت. در این روز خروج ۶۱ میلیارد تومانی پول بیم و امیدهای معامله‌گران از سوی معامله گران حقیقی از صندوق‌های قابل معامله با درآمد ثابت قابل تأمل بود.

روز یکشنبه ۲۶ تیرماه نیز خروج پول از بازار سهام از سوی معامله گران حقیقی به ۵۱۳ میلیارد تومان رسید و در مقابل ورود پول حقیقی به صندوق‌های قابل معامله با درآمد ثابت به عدد ۲۶۱ میلیارد تومان بالغ شد.

روز سه شنبه اما بازار سهام پس از بازگشت از تعطیلات تقویمی، در مجموع شاهد خروج ۳۰۱ میلیارد تومان پول از سوی حقیقی‌ها بود و از سویی دیگر خروج ۲۸ میلیارد تومانی نقدینگی حقیقی‌ها از صندوق‌های قابل معامله با درآمد ثابت را به نظاره نشست.

و در نهایت روز چهارشنبه نیز همچنان خروج پول حقیقی‌ها از معاملات سهام و حق تقدم و صندوق‌های قابل معامله سهامی ادامه یافت و به ۴۰ میلیارد تومان رسید اما در صندوق‌های قابل معامله با درآمد ثابت شاهد ورود ۱۸۹ میلیارد تومانی پول از سوی معامله گران حقیقی بودیم. به طور کلی میانگین ارزش معاملات دلاری در پایان هفته چهارم تیرماه ۱۴۰۱ به ۸۲ میلیون دلار رسید و متوسط هفتگی ارزش معاملات خرد نیز در این دوره بالغ بر ۲,۶۳۳ میلیارد تومان بود.

بر اساس این گزارش ، نسبت P به E گذشته نگر یا TTM بازار سهام با توجه به انتشار گزارش‌های ۱۲ ماهه ۵۴۲ شرکت نشان می‌دهد این نسبت به ۹ مرتبه رسیده که کمترین میزان در ۶ سال اخیر یعنی از سال ۱۳۹۵ تا کنون رسیده است. با توجه به احتساب سود تقسیمی برخی شرکت‌های بزرگ بورسی در این نسبت می‌توان انتظار داشت پس از کسر این سود، نسبت فوق به کمتر از ۹ واحد نیز کاهش یابد.

از سویی دیگر با توجه به انتشار گزارش‌های عملکردی سه ماهه اول امسال ۵۱۴ شرکت بورسی و فرا بورسی، مجموع سود این شرکت‌ها به رقم ۱۶۲ هزار میلیارد تومان رسیده که نسبت به سه ماهه پارسال با رشد ۱۱۳ درصدی روبرو شده است.

مدل تی‌تی‌اِم یا TTM مخفف عبارت «Trailing Twelve Months» به معنی «دوازده ماهه گذشته» است. در مدل TTM، می‌توان چهار دوره سه ماهه شرکت‌ها را که جمعاً ۱۲ ماه می‌شود، مورد بررسی قرار داده و براساس EPS این چهار دوره سه ماهه، سود سالیانه شرکت‌ها را ارزیابی کرد. اطلاعات محاسبه نسبت‌های «P/E» نیز در گزارش شرکت‌ها موجود است و می‌توان ارزش ذاتی سهام را،مورد محاسبه و بررسی قرار داد.

گفتنی است در تیرماه امسال میانگین ارزش معاملات بازار سهام به کمتر از ۴ هزار میلیارد تومان سقوط کرد و بیش از ۷ هزار میلیارد تومان سرمایه از بازار خارج شد.

طبق اعلام بانک مرکزی، صادرات نفتی ایران در سال ۱۴۰۰ حدود ۳۹ میلیارد دلار بوده که ۸۶ درصد بیشتر از صادرات نفتی سال ۱۳۹۹ است. همچنین در سال ۱۴۰۰ نماگر تشکیل سرمایه ثابت ناخالص ساختمان در بخش خصوصی به اندازه ۱۲ درصد کمتر از سال ۱۳۹۹ بوده اما سرمایه‌گذاری بخش دولتی در ساختمان به اندازه ۱۲.۶ درصد افزایش یافته است.

خروج ۹ میلیارد دلار سرمایه از کشور در ۱۴۰۰

در حالی پارسال حدود ۹ میلیارد دلار سرمایه از کشور خارج شده که در سال ۹۸ حجم خروج سرمایه در حد ۲۴۹ میلیون دلار بوده است. بطور طبیعی نرخ ارز پایین‌تر انگیزه خروج سرمایه را بیشتر می‌کند و افزایش آن باعث می‌شود خروج سرمایه دشوارتر شود. در بازارهای جهانی نیز انتظار معامله گران برای تصمیم‌های اخذ شده در نشست بعدی فدرال رزرو در روز چهارشنبه هفته آینده که برای افزایش دوباره نرخ بهره برگزار می‌شود باعث نگرانی‌های بسیاری شده است.

در حالی انتظار ۰.۷۵ درصدی نرخ بهره مطرح می‌شود که گفته می‌شود ممکن است فدرال رزرو برای کنترل تورم، نرخ بهره را تا یک درصد افزایش دهد که در این صورت ترس از ریزش قیمت‌ها منجر به تلاطم بازار کامودیتی ها خواهد شد.

دلار آزاد نیز در هفته‌ای که گذشت به رقم ۳۱,۸۰۰ تومان رسید که حاکی از رشد ۰.۹ درصدی داشت، اما دلار نیما همچنان در روند نزولی حرکت کرد. سکه طلا اما با اُفت ۱.۲ درصدی همچنان تحت تأثیر کاهش قیمت انس طلا در بازارهای جهانی قرار گرفته است.

نمایش رسانه‌ای در خیابان سمیه

عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس در مجلس یازدهم با بیان اینکه گزارش‌های خوبی از برخی شرکت‌های خودروسازی به گوش نمی‌رسد، ادعا کرده که «طبق این گزارش‌ها، طرح موضوعاتی مانند کاهش خودروهای کف پارکینگ از سوی مسئولان مربوطه، حرکتی نمایشی، تبلیغاتی و رسانه‌ای است که دستگاه‌های نظارتی باید به این موضوع ورود کنند.»

به گفته رسولی‌نژاد، باید مشخص شود که ادعای مسئولان درباره به حداقل رسیدن تعداد خودروهای کف پارکینگ تا چه میزان صحت دارد؟ آیا اینکه خودروهای موجود در پارکینگ‌ها جا به جا و به مکان دیگری منتقل می‌شود سپس با نمایش پارکینگ خالی، ادعای کاهش تعداد خودروهای موجود در پارکینگ‌ها می‌شود، درست است؟

دولت آئین‌نامه اجرایی واردات خودرو را هرچه سریع‌تر تعیین تکلیف کند

عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس با تاکید بر اینکه دولت آئین‌نامه اجرایی واردات خودرو را هرچه سریع‌تر تعیین تکلیف کند، به خانه ملت گفت: واردات خودرو در ارتقای کیفیت و کاهش قیمت خودرو اثرگذار است.

بانک کشاورزی میهمان ناخوانده آذرآب

سید ابراهیم رئیسی روز جمعه در اولین برنامه سفر خود به استان مرکزی با حضور در مجتمع صنایع آذرآب از نزدیک در جریان مشکلات این واحد تولیدی قرار گرفت. رئیس جمهور در جمع کارگران این مجتمع ضمن استماع درخواست‌های آنها، با تاکید بر اینکه مشکل اصلی آذرآب نبود کار نیست، گفت: این مجتمع تولیدی، پول ساز و اعتبارساز است اما محور اساسی مشکلات اینجا مدیریت و مالکیت است. رئیسی با ابراز ناخرسندی از عدم حمایت از مجتمع صنایع آذرآب، اظهار کرد: بانک کشاورزی ارتباط مأموریتی به اینجا ندارد و باید سهامش بیم و امیدهای معامله‌گران به یک مجموعه‌ای که دارای وظایف و تخصص مرتبط هست واگذار شود.

تأمین کسری بودجه از جیب شرکت‌های دولتی

رئیس اسبق بانک مرکزی اما در ادعایی جدید عنوان کرده دولت در ازای عدم اخذ تنخواه از بانک مرکزی و برای تأمین کسری بودجه دولت، دست در حساب‌های شرکت‌های دولتی کرده و از سپرده‌های آن‌ها برداشت کرده است.

همتی تاکید کرده که بازی با آمار مشکلی را حل نمی‌کند و ظرف چند ماه مشخص می‌شود. نتیجه سیاست‌های پولی و مالی دولت بایستی عملاً در سفره‌های مردم دیده شود و مردم به عینه رفاه خود را احساس کنند.

گفتنی است، خبرگزاری رسمی دولت در گزارشی نوشته است گزارش جدید بانک مرکزی از متغیرهای پولی نشان داد رشد ماهانه پایه پولی در خردادماه سال جاری منفی ۰.۴ درصد بوده است. در این گزارش آمده، همان‌طور که انتظار می‌رفت روند ماه‌های گذشته در بهبود تغییرات متغیرهای پولی به ویژه نسبت به سال گذشته ادامه یافت. به‌عنوان مثال حجم نقدینگی در پایان خردادماه ۱۴۰۱ به رقم ۵۱۰۴۹.۶ هزار میلیارد ریال رسید که نسبت به پایان سال ۱۴۰۰ معادل ۵.۶ درصد رشد نشان می‌دهد و در مقایسه با رشد نقدینگی دوره مشابه سال قبل (۶.۶ درصد)، ۱.۰ واحد درصد کاهش داشته است. از این‌رو رشد دوازده‌ماهه نقدینگی منتهی به پایان خردادماه ۱۴۰۱ نسبت به رشد دوره مشابه سال قبل (۳۹.۴ درصد)، معادل ۴.۱ واحد درصد کاهش نشان می‌دهد.

بر اساس گزارش بانک مرکزی، حجم پایه پولی در پایان خردادماه نسبت به رقم پایان اردیبهشت حدود ۳ هزار میلیارد تومان کاهش یافت و بدین ترتیب رشد ماهانه پایه پولی در خردادماه سال جاری منفی ۰.۴ درصد ثبت شد. این موضوع باعث شد رقم رشد سه‌ماهه پایه پولی نیز به ۶ درصد محدود شود که نسبت به رشد ۹.۲ درصدی در سه‌ماهه بهار سال گذشته، نشان دهنده کاهش چشمگیر رشد پول پرقدرت است. همچنین پایه پولی در دوازده‌ماهه منتهی به پایان خردادماه ۱۴۰۱ معادل ۲۷.۸ درصد رشد یافت که نسبت به رشد دوره مشابه سال قبل (۳۰.۷ درصد)، ۲.۹ واحد درصد کاهش نشان می‌دهد.

ادامه احیای برجام بی جان

«رافائل گروسی» مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز جمعه درباره فاصله گرفتن ایران از تعهدات هسته‌ای در مصاحبه اختصاصی با نشریه اسپانیایی «اِل پایس» گفت: فاصله گرفتن تهران از تعهدات هسته‌ای به این معنا نیست که ایران در حال ساخت سلاح هسته‌ای است اما هیچ کشوری که برنامه هسته‌ای غیرنظامی دارد، غنی‌سازی را در حد ۶۰ درصد انجام نمی‌دهد.

همزمان با توقف خرید نفت روسیه از سوی پالایشگاه‌های اروپایی، کشورهای برزیل، چین، هند و بعضی از کشورهای خاورمیانه واردات از روسیه که تخفیف‌های بالایی در مقایسه با قیمت‌های بازار جهانی عرضه می‌کند را افزایش داده‌اند.

جانت یلن، وزیر خزانه داری آمریکا اوایل ماه میلادی جاری در نشست وزیران دارایی و رؤسای بانک‌های مرکزی کشورهای گروه ۲۰ در بالی اندونزی گفته بود: سقف قیمت روی نفت روسیه، یکی از قدرتمندترین ابزارهای ما برای رسیدگی به موضوع افزایش قیمت‌های سوخت و مواد غذایی است.

رئیس اطلاعات انگلیس در ارتباط با مذاکرات هسته‌ای نیز گفت: «همچنان معتقد هستم که احیای توافق هسته‌ای بهترین راه برای مهار برنامه هسته‌ای ایران است.»وی با این ادعا که مقامات عالی ایران تمایل به بازگشت به توافق هسته‌ای را ندارند، اضافه کرد: «فکر نمی‌کنم طرف‌های شرکت کننده در مذاکرات بتوانند توافق هسته‌ای را احیا کنند.»

رئیس ام‌آی ۶ گفت: «فکر می‌کنم که توافق قطعاً روی میز است. و قدرت‌های اروپایی و دولت (آمریکا) درباره این موضوع بسیار شفاف بوده‌اند و فکر نمی‌کنم که روس‌ها و چینی‌ها مانعی بر سر راه توافق به وجود بیاورند. اما فکر نمی‌کنم ایرانی‌ها به دنبالش باشند.»

به گزارش مهر، به نظر می‌رسد با بازگشت دوباره شرکت‌های بزرگ از فصل مجامع و تحرک بیشتر بازار سهام می‌توان معاملات پر حجم تری را در هفته جاری انتظار داشت هرچند که ابهام‌ها بیم و امیدهای معامله‌گران از دورنمای بازارهای جهانی و در عین حال رفتار بانک مرکزی در اعمال سیاست‌های پولی باعث خواهد شد تا بازار با گام‌های محتاطانه تری پیش روی کند.

بیم و امیدهای سهامداران در بورس تهران

یاز اکو - شاخص کل بورس تهران در شرایطی از مرز یک میلیون و 500 هزار واحد عبور کرد که مجلس ایران در حال بررسی صلاحیت وزرای پیشنهادی رئیس دولت سیزدهم این کشور بود و نمایندگان درباره جزییات برنامه‌های آنان به گفت‌وگو می‌پرداختند.

به گزارش واحد ترجمه پایگاه خبری یاز اکو به نقل از خبرگزاری آناتولی، ناظران اقتصاد ایران به یاد دارند در نیمه نخست سال ۱۳۹۹ شاهد ثبت رکوردی عجیب و غافلگیر‌کننده در بازار سهام بودند که طی آن شاخص کل بورس تهران سقف ۲ میلیون واحدی را شکافت و بسیاری از فعالان بورسی را شگفت‌زده کرد.

البته دستیابی به این سقف چندان پایدار نبود و تنها پس از چند روز و در پی جنجال بین دو وزارتخانه نفت و اقتصاد استارت اصلاح شاخص زده شد که متعاقب آن شاهد سقوط ارزش سهام در طول نیمه دوم همان سال بودیم.

روند ریزشی شاخص بورس در سال ۱۴۰۰ نیز تداوم یافت تا جایی که در مقایسه با مرداد ۱۳۹۹ کاهشی یک میلیون واحدی را نیز تجربه کرد. این روند در آخرین روز فصل بهار و با پایان یافتن انتخابات سیزدهمین دوره ریاست جمهوری در ایران و پیروزی سید ابراهیم رئیسی متوقف شد و بار دیگر شاهد رشد غافلگیرکننده و لاینقطع شاخص‌های بورس تهران بودیم.

هم اکنون شاخص کل با رشدی بیش از ۴۰۰ هزار واحدی توانسته است سهامداران را برای بازگشت به روزهای خوش بهار و تابستان ۱۳۹۹ امیدوار کند.

– حقیقی‌ها در صف فروش؟

این در حالی است که در مقایسه با میزان ورود سرمایه حقیقی به بازار در همین ماه به مراتب رقم بیشتری است، اما وقتی به آمار و ارقام ثبت شده در تیرماه ۱۴۰۰ دقت می‌کنیم متوجه ورود بیش از ۷۵ میلیارد تومانی پول حقیقی به بازار می‌شویم. مقایسه بین این دو شاخص هر ناظری را به شک می‌اندازد که چرا با وجود رشد روزافزون شاخص کل، سهامداران حقیقی بورس اوراق بهادار تهران را به مقصد سایر بازارهای موازی ترک می‌کنند؟

همانطور که گفته شد شاخص بورس تهران در طول مرداد ماه ۱۴۰۰ برآیندی صعودی داشته است؛ به نحوی که تنها در ۳ روز ماه گذشته شاهد ریزش اندک و قابل چشم‌پوشی شاخص بودیم که برای هر معامله‌گر باتجربه‌ای کاملا طبیعی و محتمل می‌نماید‌، اما استخوان خردکرده‌های بازار بر این باورند که نوسهامداران و تازه‌واردان به بازار سرمایه ماه‌ها در انتظار چنین روزهایی بودند تا در نخستین فرصت سهم‌های خود را فروخته و با آنچه “حفظ سود” (save profit) خوانده می‌شود بازار را ترک کنند.

به اعتقاد بورس‌بازان باتجربه از همین رو است که شاهد خروج برخلاف انتظار و چشمگیر پول حقیقی از بازار سرمایه هستیم.

البته برخی از تحلیلگران نیز معتقدند دلیل خروج عده‌ای از سهامداران از بازار سرمایه احساس خطری است که از ریزش قریب‌الوقوع ارزش سهام در بین تازه‌واردان وجود دارد. این دسته از کارشناسان نیز دو دلیل برای ادعای خود دارند؛ نخست آنکه معتقدند ترکیب کابینه دولت سیزدهم منطبق با ذهنیتی که فعالان بازار داشتند نیست و به همین دلیل تحلیل اغلب بازیگران بورس حاکی از سقوط دوباره شاخص در هفته‌های آینده است.

به همین دلیل علی‌رغم رشد بازار، اغلب سهم‌های کوچک و متوسط سودی را عاید صاحبان خود نکرده‌اند. از این رو، فعالان بازار از سودآوری سهام خود ناامید شده و در صف‌های فروش ایستاده‌اند.

از طرفی هم برخی صاحب‌نظران باور دارند واکنش هیجانی تازه‌واردان طبیعی بوده و جای نگرانی نیست، چرا که حقیقی‌های کم‌تجربه بیم و امیدهای معامله‌گران همواره بدترین زمان را برای معامله (خرید یا فروش) انتخاب می‌کنند.

– در انتظار یک تحول!

با این اوصاف به نظر می‌رسد روند کنونی بازار سهام تغییر چندانی نخواهد کرد، مگر اینکه تحول خاصی در فضای عمومی اقتصاد کشور رقم بخورد که استقرار کابینه با رای اعتماد یکپارچه مجلسی‌ها به گزینه‌های پیشنهادی رئیسی می‌تواند زمینه را برای برگشتن ورق به نفع بازار سهام فراهم کند. هرچند گزارش بازدهی بازارهای بیم و امیدهای معامله‌گران مالی نشانگر پیشتازی بورس تهران در مرداد ماه ۱۴۰۰ است اما به دلایل مذکور، فعلا شاهد جلب اعتماد نوسهامداران نسبت به بورس نیستیم اما همانطور که اشاره شد باتجربه‌ ، اغلب تحلیلگران معتقدند تحولات مثبت می‌تواند سرمایه‌گذاران گریزان از بورس را بار دیگر برای بازگشت به بازار سهام متقاعد کند.

اگر چنین سناریویی محقق شود، می‌توان پیش‌بینی کرد که بازار سهام و خصوصا بورس کالا بازدهی به مراتب بالاتری را در مقایسه با بازارهای موازی داشته باشد. مسئله نرخ دلار نیز یکی دیگر از فاکتورهای موثر بر نوسانات بورس تهران است.

– دل نگرانی اهالی بورس در ایران چیست؟

یکی از خواسته‌های فعالان بازار سهام از رئیسی در دوران انتخابات حذف قیمت‌گذاری دستوری بود، چون در موارد متعددی (خصوصا در بورس کالا) سهامداران از دخالت‌های دولت در فرآیند قیمت‌گذاری متضرر شده بودند که مهم‌ترین و ملموس‌ترین مثال آن مداخله در بازار ارز است. نباید فراموش کرد که سهم‌های صادرات محور مستقیما تحت تاثیر نرخ دلار هستند و با نوسانات نرخ دلار، ارزش سهامشان نیز بالا و پایین می‌شود. از این رو، هرگونه دخالت خارج از دایره بازار در امر قیمت‌گذاری دلار می‌تواند صاحبان این سهم‌ها را دچار چالش‌های جدی کند.

رئیسی نیز در کارزار انتخاباتی خود وعده حذف قیمت‌گذاری دستوری را به فعالان بورسی داد تا نظر خانواده بزرگ سرمایه‌گذاران در بازار سهام را به خود جلب کند. البته تاکنون نشانه‌ای از خلف وعده رئیسی مشاهده نشده، اما سهامداران در شبکه‌های اجتماعی با استناد به اظهارات برخی وزرای پیشنهادی وی، مبنی بر کنترل و یا تثبیت نرخ دلار ابراز نگرانی کرده و این نگاه را خطری بزرگ برای بخش تولید و متعاقبا بازار سهام می‌دانند. البته هنوز نمی‌توان نسبت به مواضع تیم اقتصادی دولت قضاوت کرد، اما می‌توان گفت که این روزها یک چشم بورس بازان ایرانی به تابلوهای تالار شیشه‌ای در سعادت‌آباد است و با چشم دیگر به صحن علنی مجلس شورای اسلامی می‌نگرند تا از لابلای سخنان اعضای کابینه سیگنال‌های مثبت و منفی را پیدا کرده و با توجه به آن اقدام به معامله کنند.

بیم و امیدهای معامله‌گران

بیم و امیدهای بورس در سال ۹۷

بیم و امیدهای سهامداران در بورس تهران