وقتی از بازار خرسی و گاوی صحبت میکنیم، از چه چیزی صحبت میکنیم؟
شخصی که تازه وارد دنیای رمزارز میشود تعجب میکند که این همه حیوان مثل نهنگ، گاو یا خرس در بازار رمزارز چهکار دارند و چرا همه از نهنگ، گاو و خرس صحبت میکنند یا به حرکت به سمت ماه اشاره دارند.
اما وقتی با اصطلاحات رمزارز آشنا شوید متوجه خواهید شد که هر یک از این اصطلاحات مفهوم خاصی را منتقل میکنند و به جای نوشتن جملههای طولانی با این اصطلاحات مفهوم مد نظر خود را منتقل میکنند.
در این مطلب به سراغ بازار خرسی و گاوی رفتهایم تا برای کسانی که قصد خرید بیتکوین و سایر رمزارزها را دارند مشخص کنیم که مفهوم این اصطلاحات چیست و چه زمانی در این بازار باید به خرید رمزارزها پرداخت.
چرا بازار خرسی و گاوی؟
قبل از اینکه به توضیح دو اصطلاح بازار خرسی و بازار گاوی بپردازیم حتما برای شما این سؤال پیش آمده که چرا برای توضیح وضعیت بازار به سراغ این دو حیوان رفتهاند و چرا از نام سایر حیوانات استفاده نکردهاند.
دراین مورد نظریههای مختلفی مطرح میشود، بعضیها بر این باور هستند که شاید شیوه نبرد این دو حیوان با یکدیگر باعث شده که برای تشریح وضعیت بازار به سراغ این دو بروند.
تفسیرهای متعددی هم مطرح میشود مثل اینکه گاو نر هنگام جنگیدن با دشمنان شاخهای خود را به سمت بالا میبرد و تداعی کننده وضعیت صعودی است و خرس هنگام نبرد پنجههای خود را رو به پایین میگیرد و وضعیت نزولی را نشان میدهند.
در سالهای دور که پوست حیوانات کالای مبادلهای ارزشمندی بود بعضی از بازرگانان پوست خرس را به قیمت روز به مشتریان پیشفروش میکردند و باور داشتند اگر آن را نگه دارند قیمتها کاسته میشوند. این بازرگانان به قیمت کم پوست خرس را از شکارچیان میخریدند و با پیشبینی روند بازار به قیمت بالا به فروش میرساندند.
بعضی هم اعتقاد دارند چون در مکزیک هم مردم دوست داشتند جنگ گاو و خرس را تماشا کنند برای تشریح وضعیت بازار به سراغ خرس و گاو رفتهاند.
همه این موارد گمان زنیهایی هستند که دلیل مطرح شدن این اصطلاحات را توجیه میکنند اما دلیل واقعی چندان مشخص نیست؛ اما این اصطلاح برای اهل بازار کاملا شناخته شده است و به عنوان یک زبان مشترک مفاهیم مدنظر فعالان بازار را به خوبی منتقل میکند. وقت آن رسیده که این اصطلاحات را بیشتر توضیح دهیم.
مفهوم بازار خرسی
بازار خرسی که ترجمه عبارت Bear Market است، زمانی بهکار برده میشود که بازار حالت نزولی دارد و به مرور زمان با کاهش قیمت مواجه شده است.
استمرار این روند به بازار خرسی تعبیر میشود. فعالان بازار در این مدت انتظار افزایش قیمت را ندارند و معتقدند این کاهش قیمت برای مدتی تداوم خواهد داشت.
روانشناسی بازار در حالت خرسی چندان بازار گاوی چیست؟ مطلوب نیست و فعالان بازار از بهبود بازار ناامید هستند.
تصمیم درست در بازار خرسی
قیمتها در بازار خرسی تا جایی شکسته میشوند که قیمت به کف بازار برسد و بعد از آن قیمتها روند افزایشی خواهند داشت.
تنها در آن صورت است که وضع بازار بهبود مییابد، تریدرهای حرفهای بازار خرسی را زمان مناسبی برای خرید رمزارز میدانند.
بسیاری انتشار اخبار منفی درباره بازار را از عوامل اصلی شکل گیری بازار خرسی میدانند. فروشندهها در این بازار زیاد میشوند و به نوبه خود راه را برای کاهش بیشتر قیمتها باز میکنند.
تشخیص بازار خرسی از طریق نمودارها و تحلیل تکنیکال امکان پذیر است و به تحلیلگران و مبادلهکنندههای حرفهای این فرصت را میدهد که وضعیت بازار را پیشبینی کنند و نسبت به طول مدت وضعیت خرسی تصمیم بگیرند.
بازار گاوی
Bull Market به وضعیت صعودی قیمتها اشاره دارد. وقتی قیمتها در حالت مطلوب هستند و با افزایش مواجه میشوند فعالان بازار میگویند در وضعیت بازار گاوی قرار گرفتهایم. این روند افزایشی قیمتها که تحت تأثیر اخبار مثبت و نگرش مثبت فعالان به بازار شکل میگیرد، سبب میشود سرعت تغییر قیمتها (که اینجا به مفهوم افزایش قیمت است) نسبت به بازار خرسی بیشتر باشد.
بازار گاوی در نقطه مقابل بازار خرسی است و در این بازار هیجانات معمولا بیشتر است همین امر سرعت بیشتر جهش قیمتها را به دنبال میآورد.
بر هم خوردن تعادل عرضه و تقاضا به همراه انتشار اخبار و اطلاعات مختلف مهمترین عوامل شکلگیری بازار گاوی و خرسی هستند.
تصمیم درست در وضعیت بازار گاوی
وقتی قیمتها به سرعت در حال افزایش هستند یک تصمیم درست و فروش در نقطه اوج میتواند سود سرشاری را به تریدر تقدیم کند؛ اما تشخیص نقطه اوج و زمان فروش یک تخصص است که تنها از تحلیلگران حرفهای و تریدرها با تجربه برمیآید.
تشخیص بازار خرسی از بازار گاوی سختتر است و شما با دیدن سیگنالهای مثبت بازار و افزایش قیمتها به سرعت متوجه شکلگیری بازار گاوی خواهید شد.
تشخیص نقطه خرید در بازار خرسی و زمان مناسب برای خرید هم بسیار مهم است و تصمیم اشتباه ممکن است شما را به سمت از دست دادن سرمایه بکشاند.
نتیجهگیری
اصطلاح بازار خرسی و بازار گاوی در اغلب بازارهای سرمایه به ویژه بازار رمزارزها بسیار رایج است و برای تشریح وضعیت قیمتها بهکار برده میشود.
تشخیص اینکه وضعیت بازار خرسی یا گاوی است از طریق تحلیل تکنیکال و بررسی مداوم جداول امکان پذیر است. در هر یک از این شرایط لازم است تصمیمهای مناسبی گرفته شود تا تریدر بتواند از بازار سود مناسب را دریافت کند.
برای تشخیص وضعیت بازار لازم است اصول تحلیل تکنیکال را بشناسید و بتوانید جداول و نمودارها را به درستی تفسیر کنید.
کوین نیک پلتفرم خریدوفروش ارزهای رمزنگاری شده است که انواع رمزارزهای دلخواه شما را در اختیارتان قرار میدهد. اگر میخواهید رمزارز دلخواه خود را بخرید یا به فروش برسانید میتوانید از طریق مراجعه به سایت کوین نیک با کارشناسان به شیوههای مختلف و در اغلب ساعات شبانه روز در ارتباط باشید.
راه پرداخت بهترین منبع شما برای دانستن هر چیزی درزمینه فناوریهای مالی (فینتک) است. راه پرداخت به شما کمک میکند در جریان رویدادها و روندهای فینتک ایران و جهان قرار بگیرید. شما در راه پرداخت میتوانید آخرین خبرها و تحلیلهای بازار گاوی چیست؟ نویسندگان و تحلیلگران ایرانی و خارجی را مطالعه کنید.
بازارهای گاوی Bull market و بازار خرسی Bear market چیست ؟
اصطلاحات گاوی و خرسی از جمله کلماتی هستند که در تشریح حالت بازار سرمایه مانند بورس، ارز دیجیتال، فارکس به کار می رود. اگر شما از افرادی هستید که اخبار بازارهای مالی را دنبال می کنید حتما اصطلاحات بازار خرسی و گاوی را هم بارها شنیده اید. آیا می دانید مفهوم این اصلاحات چیست و چه کاربردی دارد؟ در بازار سرمایه مانند بورس شما شاهد این هستید که بعضی روزها این بازار روند صعودی و بعضی روزها روند نزولی دارد. این اصطلاحات اغلب به درک بیشتر افراد از ابن روند ها و تجزیه تحلیل شرایط و نشان دادن روند کلی بازار کمک می کند. ما در این مقاله سعی داریم بازار گاوی چیست؟ شما را با این اصطلاحات بیشتر آشنا کنیم، پس با فاندآرت همراه باشید.
بازارگاوی Bull market چیست ؟
عموما برای بیان یک روند در بازارهای سرمایه از نمودار استفاده می کنیم. اگر روند یک بازار رو به رشد و نمودار صعودی داشته باشد واژه بازار گاوی بیان می شود که اغلب به شرایط مطلوب اقتصادی اشاره می کند و زمان مناسبی است که خریداران اقدام به خرید دارند به این معنا که همزمان با زیاد شدن تقاضا قیمت ها بالا رفته است، ولی عرضه کم است به طوری که می شود این تفسیر را کرد که همزمان که قیمت یک سهم افزایش می یابد سرمایه گذار انتظار سود دارد و حاضر نیستند که سهام سودآور خود را بفروشند از طرفی خریداران که این سود را میبینند تمایل بیشتری دارند که آن سهم سود آور را تهیه کنند.
این بازار در شرایطی است که کیفیت کار کارخانه ها افزایش یافته است در نتیجه سود سهام هایشان بالا می رود، تقاضا ها افزایش میابد و با بالا رفتن قیمت هر سهم عرضه آن نیز به نوبه خود کاهش می یابد.
بازار خرسی Bear market چیست؟
اگر روند یک بازار نموداری نزولی بود و ارزش سهام آن پایین آمد اصلاح بازار خرسی به کار می رود. شما در این بازار رکود و تزلزل در اقتصاد را مشاهده می کنید در اینجا تقاضاها کم می شود و عرضه زیاد است و با وجود اینکه قیمت ها کم می شود اما خریداری وجود ندارد. بازار خرسی بازاریست که سرمایه گذاران ضرر کرده اند و بورس و بازار مالی شما ریزش دارد، در این نوع بازار به مشاهده نزول ارزش 20%با بیشتر می پردازید و ارزش سهام کم می شود، در نتیجه قیمت ها افزایش می یابد. معمولا تنش های سیاسی و تصمیمات غلط شرکت ها باعث به وجود آمدن این بازار می شود و این اوضاع طولانی مدت است و تصمیمات و سیاست خوب و کارآمد می تواند شرایط بازار را تغییر دهد.
نکته: شما برای نام گذاری بازارتان به گاوی و خرسی باید حداقل یک بازه 4 ماهه و بیشتر شرایط ثابت را گذرانده باشید به عنوان مثال شما سهامی را در 4 ماه اخیر مشاهده می کنید که روند صعودی دارد ولی برخی مواقع شاهد ریزش آن هستید اما در کل روند 4 ماه اخیر آن مثبت بوده است پس میتوان نتیجه گرفت که این بازار در حال حاضر بازاری گاوی است.
دلیل انتخاب واژه گاوی و خرسی چیست؟
قطعا برای شما هم جذاب است دلیل این نامگذاری را بدانید. اما متاسفانه اسناد دقیقی در دسترس نیست اما برخی نظریه هایی دارند. عده ای معتقد هستند که نام گذاری بازار گاوی و خرسی به نحوه نبرد و مبارزه آن ها برمیگردد، به این صورت که گاوها به هنگام مبارزه شاخ هایشان را به سمت بالا حرکت می دهد این امر بازار روبه رشد و صعودی را به ما نشان می دهد به همین جهت بازار گاوی گفته می شود. خرس ها نیز به هنگام نبرد پنجه هایشان را به سمت پایین حرکت می دهد که این نشان دهنده این است که بازار حرکتی نزولی داشته است.
عده ای دیگر معتقد هستند که در گذشته اشخاصی پوست خرس را می فروختند و سودی خوبی از این کار کسب می کردند، به این نحو که پوست خرس را به قیمت روز می فروشند و پیش بینی می کردند که قیمت آن در آینده کاهش می یابد به این ترتیب با خرید پوست خرس به قیمت کم و فروش با قیمت بالا سود خوبی کسب می کردند که پیش بینی نزولی بودن بازار یکی دیگر از دلایل نام گذاری بازار ها به خرسی و گاوی است.برخی دیگر می گویند مردم مکزیک در گذشته خرس را مقابل گاو قرار می دادند که جریانات بازار را نشان می دهند.
ویژگی های بازار خرسی و بازار گاوی چیست ؟
- عرضه و تقاضای سهام :تقاضا در بازارهای گاوی بسیار زیاد است و عرضه ها کمتر صورت می گیرد در بازار خرسی برعکس است یعنی شما شاهد افزایش عرضه هستید و تقاضا به شدت کاهش می یابد. در بازار گاوی سرمایه گذاران امید به رشد بازار دارند در نتیجه اقدام به خرید سهام جدید می کنند ولی فروشندگان نیز تمایلی به فروش ندارند. صف خرید در بازار گاوی سنگین است.در بازار خرسی حجم معاملات کم می شود و بازار دچار رکود می شود صف فروش در بازار خرسی سنگین است اما خریداری برای تهیه این سهام وجود ندارد.
- روانشناسی سرمایه گذاری :یکی از ابزارهای روانشناسی بازار های مالی جهت تصمیم گیری فروشنده و خریدار است. در شرایطی که بازار خرسی است بازار بسیار متزلزل و منفی است سرمایه گذاران به خرید سهام تمایلی ندارند اما در بازار خرسی شما، تعامل و رشد بازار حاکم می شود. در شرایط بازار خرسی سرمایه گذاران به دنبال اتفاق های مثبت هستند و سرمایه خود را خارج می کنند علاوه بر کاهش نرخ دربازار اعتماد سرمایه گذاران در بازار سهام از بین رفته است و مردم به جای اینکه سهام خود را بفروشند سهام را از روز یا بازار مالی مدنظر خارج می کنند در نتیجه پس از خارج شدن پول از این بازار ها قیمت ها به طور دائم کاهش می یابد.
تخمین بازار گاوی و بازار خرسی
نکته طلایی این قسمت این است که شما نباید در کوتاه مدت بازار را خرسی یا گاوی تلقی کنید یعنی در طول هفته بازار شما تعیین نمی شود که گاوی یا خرسی است باید تخمین بازار گاوی خرسی را در بلند مدت تعیین کنید و هر اتفاق کوچک نمی تواند عامل خرسی یا گاوی باشد به عنوان مثال ممکن است که کشور رو به رکود اقتصادی بوده ولی حالا رو به بهبود شرایط است.
توصیه اخر: در هرکدام از این بازارها باید چه عملکردی داشته باشیم ؟
در شرایط مطلوب بازار گاوی بهترین عملکرد این است که زمانی است که سهامی زود هنگام بخرید و زمانی که قیمت این سهم به اوج خود رسید آن را بفروشید. همچنین سهام ارزشمندی تهیه کنید و تا میتوانید از ضرر فاصله بگیرید اما در بازار خرسی عملکرد شما بسیار مهم است، زیرا ضررها در این بازار بسیار جدی و زیاد است. در حقیقت ارزش سهام شما رو به کاهش است و مشخص نیست تا چه اندازه روند نزولی شما ادامه خواهد داشت، حتی با وجود خرید سهامی باز هم ممکن است ضرری متحمل شوید. بنابراین بهترین کار برای سود این است که در صورت امکان فروش استقراضی یا سرمایه گذاری های مطمئن تری با درآمد ثابت انجام بدهید.
برای آگاهی از داغ ترین و بروزترین اخبار بورس و تحلیل بازار آن با ما همراه باشید.
طول عمر بازارهای «گاوی»
دنیایاقتصاد : گرچه کووید- ۱۹، اقتصاد جهانی را وارد شوکی بیسابقه کرد و همه بازارها از جمله بازار سهام را به سوی پرتگاه برد، اما به تازگی بروز نشانههایی خبر از احیای اقتصاد و بازارهای جهانی میدهد. بازار سهام در ماه مارس بهترین عملکرد از ماه نوامبر ۲۰۲۰ تاکنون را داشته است و سهام یک به یک وارد «فاز گاوی» یا به عبارتی سیر صعودی شدهاند. سیانبیسی در یادداشتی در این خصوص تاکید کرد که به نظر میرسد ماه آوریل زمانی مناسب برای شروع به کسب درآمدهای بالا برای سهامداران باشد. گرچه والاستریت در این خصوص نگرانیهایی نیز دارد و با نگاهی به آنچه در طول تاریخ بر بازارهای گاوی گذشته، عنوان میکند میتواند زنگ خطر را برای سرمایهگذاران به صدا درآورد.
تاریخ ثابت کرده است که وقتی یک بازار روندی افزایشی را در پیش میگیرد و به اصطلاح «گاوی» میشود، میتواند برای سالها به حیات خود ادامه دهد، حتی اگر سود متوسطی داشته باشد. گرچه بازارها به دلیل افزایش عمر خود نمیمیرند، اما اینکه به طور متوسط چقدر عمر میکنند، پرسشی اساسی است. با این حال سرمایهگذارانی که با شاخص S&P ۵۰۰ کار سرمایهگذاری خود را پیش میبرند، پاسخ این پرسش را پیدا خواهند کرد. با نظر به تاریخچه بازار، میتوان دریافت که عمر بازارهای گاوی بین ۴ تا ۱۱ سال بوده است که این را میتوان خبری خوب برای سرمایهگذارانی که به بررسی تکنیکال علاقهمند هستند، تعبیر کرد. بنا بر آماری که موسسه اطلاعاتی CFRA منتشر کرده، بازار سهام ایالات متحده پس از آنکه در پی شیوع کووید در مارس ۲۰۲۰ فرو بریزد، بیشترین سود بهدست آمده در سال اول روند گاوی، پس از سال ۱۹۴۵ را برای شاخص S&P ۵۰۰ ثبت کرد.
بنا بر این یادداشت، بازار سهام در ابتدای هفته، پس از آنکه میانگین صنعتی داوجونز و S&P ۵۰۰ رکورد جدیدی را ثبت کردند، وارد روندی نزولی شد و سهام شرکتهای فناوری افت کرد. در این میان سرمایهگذاران نگران بازگشت این شرایط هستند و این نگرانی در یادداشتها و تحقیقاتی که از والاستریت منتشر میشود، متبلور شده است. بسیاری میپرسند که آیا «افت بزرگ» در ماه می یا ژوئن رخ خواهد داد؟ چندین بخش از بازار در سال ۲۰۲۱ رکودی ۱۰درصدی یا بیشتر را تجربه کردند. در ماه فوریه و مارس، بازار گاوی چیست؟ بازار گاوی چیست؟ غولهای تکنولوژی بیش از ۱۵درصد اصلاح شدند. پس از آن، سهام انرژی پس از سقوطی که به دلیل کووید داشت، رشدی گسترده را تجربه کرد و تنها دو هفته در سال ۲۰۲۱ کاهشی ۱۳درصدی داشت. شاخص Russel ۲۰۰۰ نیز که پس از انتخابات نوامبر ۲۰۲۰ بازاری پر تب و تاب داشت، به مدت دو هفته رکودی ۱۰درصدی را تجربه کرد.
پس از رکودی که در ۲۳ مارس ۲۰۲۰ برای بازار سهام رخ داد، اکنون بازار به شدت روندی صعودی به خود گرفته است. شاخص S&P رشدی ۹۰درصدی، میانگین صنعتی داوجونز رشدی ۸۸درصدی و نزدک رشدی ۱۱۲درصدی را ثبت کرده است. این ارقام گواه آن است که بازار، بالاترین سود در سال نخستِ روند گاوی از سال ۱۹۴۵ را تجربه کرده و به طور میانگین به میزان ۵/ ۳۷درصد از همه بازارهای گاوی پیشین، بالاتر بوده است.
اگر به «بازار خرسی» سال ۲۰۲۰ نگاه کنیم، درک بهتری از «بازار گاوی»ای که اکنون رخ داده، پیدا میکنیم. بازار خرسی در سال گذشته در طی ۳۳روز از اوج به قعر نمودار حرکت کرد که به گفته سام استووال، استراتژیست ارشد در CDRA این سریعترین سرعت ثبت شده در بازار است. با این وجود بازار طی ۵ماه هر آنچه را که از دست داده بود، زنده کرد و به عنوان «سومین دوره کوتاه برای جبران بازاری چنین عظیم» دست یافت. تجربه ۱۲ «بازار گاوی» پیشین نشان میدهد که بازارهایی که به سرعت بازارهای خرسی را پشت سرگذاشتند، دوام بیشتری داشتهاند. تنها چهاربازار از این ۱۲بازار، عمری کمتر از هزار روز داشتند و سایر این بازارها عمری به درازی ۴ تا ۱۱سال را تجربه کردند. بازارهای بازار گاوی چیست؟ صعودی که با شتاب بیشتری احیا میشوند، نشان از آن دارند که سرمایهگذاران اطمینان بیشتری برای سرمایهگذاری دارند و متقاعد شدهاند که اقتصاد در حال احیا است. در نتیجه این بازار صعودی که اکنون شکل گرفته در نتیجه آن است که سرمایهگذاران ترس کمتری برای سرمایهگذاری دارند.
هشدارهایی که در خصوص این بازار صعودی داده میشود و از سوی دیگر نتایج مثبتی که از تحلیل تاریخی شاخص S&P به دست میآید سبب شده که این روند، افزایشی باقی بماند. گرچه شیوع کرونا همچون هیچ پدیده اقتصادی دیگری مانند «رکود بزرگ» نبود اما برای تحلیلگران بازار، تا زمانیکه با پایان یک روند گاوی، روند گاوی دیگری متولد شود، مهم نیست که چه عواملی سبب تغییر قیمت شده است. گرچه این زمان، متفاوت از سایر دورانها بود و وقفه در بازار گاوی سابق، یک «انتخاب آگاهانه» به معنای خاموش کردن اقتصاد بود. گرچه از منظری، تمام بازارهای گاوی و خرسی ساخته دست بشر هستند.
با اشاره به بازارهای افزایشی و گاوی که عمر آنان به هزار روز قد نداده است، میتوان این نگرانی را توضیح داد. یکی از این بازارها در سال ۱۹۶۶ در پی فروپاشیدن حبابی که آن را «اولین حباب تکنولوژی» مینامند، فرو ریخت. دومین بازار گاوی کم عمر، بازاری بود که در سال ۱۹۷۰ در پی سلطه تورم بر بازار و کل اقتصاد فروپاشید. با اتکا به این دو تجریه تاریخی، سام استووال، استراتژیست ارشد در CDRA از این منظر ابراز نگرانی میکند که تحریک بیش از حد اقتصاد ایالات متحده منجر به افزایش شدیدتر انتظارات تورمی و نرخ بهره شود. این درست همان چیزی است که سرمایهگذاران از بابت آن نگران هستند. همچنین دلایلی فنی برای نگرانی از شرایط بازار در کوتاه مدت وجود دارد. شاخص S&P ۵۰۰ در حال حاضر، بر اساس درصد در سال جاری، دو رقمی است و سهامها بالاتر از میانگین متحرک ۲۰۰روزه خود معامله میشوند که نسبت به سابقه و سهامهای خارج از آمریکا، گرانتر هستند.
سام استووال بر این باور است که گرچه باید برای دورههای «هضم بازار سهام» آماده شویم اما این به معنای پایان اوقات خوش نیست. به ویژه آنکه ممکن است پیشبینیها در باب تولید ناخالص داخلی ۲۰۲۱ محقق شود و این نشانهای مثبت است. گرچه نگرانیهایی که در خصوص بازار سهام وجود دارند به معنای سقوطی مانند سال ۱۹۲۹ نیست اما سرمایهگذاران باید انتظار آن را داشته باشند که بازدههای عادیتری دریافت کنند. سابقه شاخص سهام نیویورک و نزدک نشان میدهد که بازدهی سال اول بازار گاوی در حدود ۳۸درصد و در سال دوم کمتر از ۱۲درصد است. تاریخ بازار سخن بسیاری برای سرمایهگذاران و تحلیلگران دارد.
دو سوی بازارهای مالی
بازار خرسی و گاوی چیست؟ چرایی این نامگذاری به رفتار دو حیوان مذکور در زمان مبارزه بازمیگردد. گاوها هنگام مبارزه و جنگ، با حرکت دادن سر و شاخ خود از پایین به بالا سعی در ضربه زدن به دشمن را دارند و به عبارتی حریف خود را به بالا پرت میکنند. در خرس اما عکس این موضوع صادق است. خرسها در نبرد، همواره با دستان پر قدرت و ضربات از بالا به پایین دستها، به حریف ضربه زده و آن را شکست میدهند. از اینرو بازار صعودی به بازار گاوی و بازار نزولی به بازار خرسی معروف است. اما افزایش یا کاهش قیمتها در یک روز یا یک هفته نشان از گاوی یا خرسی بودن آن بازار نیست، بلکه آنچه نوع بازار را مشخص میکند، روند بلندمدت آن است. بر اساس تعاریف مالی-رفتاری، زمانی که نماگر یک بازار نسبت به سقف پیشین خود با کاهش بیش از ۲۰ درصدی مواجه شود، از اصطلاح بازار خرسی استفاده میشود.
اصطلاحات معاملاتی : بازار خرسی ، گاوی ، Hawk و Dove
درک عبارات مهم معاملاتی برای هر معاملهکننده باینری آپشن (Binary Option) موفق، مهارتی ضروری به حساب میآید. این مقاله چهار مورد از مهمترین عبارات را توضیح میدهد که عبارتند از: گاوی، خرسی، dovish و hawkish.
درک عبارات مهم معاملاتی برای هر معاملهکننده باینری آپشن (Binary Option) موفق، مهارتی ضروری به حساب میآید. این مقاله چهار مورد از مهمترین اصطلاحات معاملاتی را توضیح میدهد بازار گاوی چیست؟ که عبارتند از: بازار خرسی ، گاوی ، dovish و hawkish.
با این اطلاعات خواهید دانست که چگونه از این عبارات با باینری آپشن استفاده کنید و همچنین میفهمید که وقتی متخصصان مالی از این عبارات استفاده میکنند منظورشان چیست.
بازار خرسی و گاوی به چه معنا هستند؟
عبارات گاوی و خرسی مشخص میکنند که آیا معاملهکنندگان گمان میکنند قیمت سرمایه در آینده افزایش مییابد یا بازار گاوی چیست؟ کاهش؛ همچنین، برای توصیف بازار های نزولی و صعودی به کار می روند. این عبارات در رسانههای نوشتاری عبارات مرسومی به حساب میآیند.
- گاوی (صعودی): زمانی که معاملهکنندگان تفکرشان نسبت به یک سرمایه گاوی (صعودی) است، باورشان بر این است که قیمت آن سرمایه افزایش خواهد یافت. مشخصهی بازار های گاوی قیمتهای رو به افزایش و صعودی است.
- خرسی (نزولی): زمانی که معاملهکنندگان تفکرشان نسبت به یک سرمایه خرسی (نزولی) باشد، باورشان بر این است که قیمت آن سرمایه کاهش خواهد یافت. مشخصه بازار های خرسی قیمتهای رو به کاهش یا نزولی است.
پس از بحران مالی سال ۲۰۰۸، بازار خرسی بود. داو جونز (Dow Jones) بیش از نیمی از مراکز خود را از دست داد و شاخصهای سهام نیز در سراسر دنیا ترس شدید از تجربهی ضررهای مشابه داشتند. از آن زمان به بعد بازار مجددا گاوی بوده و به بالاترین حد ممکن رسید.
چگونه میتوانم معاملات گاوی و خرسی انجام دهم؟
برای معاملهکنندگان باینری آپشن، عبارات “گاوی” و “خرسی” عبارات مهمی هستند. سادهترین راه ارتباط دادن این عبارات به معاملهی خود این است که:
- در دورانی که بازار گاوی و معاملهکنندگان نسبت به یک سرمایه تفکرشان صعودی است، در قیمتهای صعودی سرمایه گذاری کنید.
- در دورانی که بازار خرسی و معاملهکنندگان نسبت به یک سرمایه تفکرشان نزولی است، در قیمتهای نزولی سرمایهگذاری کنید.
چند راه برای انجام این کار وجود دارد:
۱. اخبار را دنبال کنید. اخبار منبع مناسبی برای درک احساسات معاملهکنندگان است. مصاحبه های فراوانی با معاملهکنندگان و حتی مجلات معاملاتی اختصاصی زیادی وجود دارد که میتوانید به آنها مراجعه کنید، اما علاوه بر اینها میتوانید به طور منظم اخبار را دنبال کرده و به درک کافی از این موضوع برسید. زمانی که یک شرکت با کشمکشهای قانونی مواجه میشود، احتمالا تفکر معاملهکنندگان خرسی (نزولی) است؛ زمانی که شرکت سودهای جدیدی را ثبت میکند، احتمالا تفکر معاملهکنندگان گاوی (صعودی) است.
۲. عضو یک خبرنامه شوید. خبرنامههای مخصوصی وجود دارند که در مورد اینکه معاملهکنندگان چه حسی نسبت به بازار دارند اطلاعاتی را در اختیار شما قرار میدهند. برای مثال، زمانی که یک تحلیلگر بزرگ پیشنهاد خرید یا فروش یک سهام را میدهد (زیرا تفکرش نسبت به آن سهام گاوی یا خرسی است)، این خبرنامهها این اطلاعات را به شما منتقل میکنند. سپس شما میتوانید تاثیرات این پیشنهادات را با باینری آپشن معامله کنید.
۳. از نشانگرهای فنی استفاده کنید. نشانگرهای فنی مثل نشانگرهای گاو یا خرس وجود دارد که اطلاعات مربوط به احساس معاملهکنندگان نسبت به بازار را یکی میکند. بعضی از آنها بر اساس قیمت از محاسبات ریاضی استفاده میکنند؛ بعضی دیگر نیز خبرنامههای مختلف را ارزیابی کرده و پیشنهادات مثبت و منفی را مقایسه میکنند. ارزش مطلق این نشانگرها و تغییرات آنها در طول زمان در مورد آیندهی بازار به شما اطلاعات میدهند.
این منابع به شما میگویند که احساس معاملهکنندگان نسبت به بازار چیست. یک نشانگر فنی دیگر نیز وجود دارد که میزان رشد بازارهای گاوی و خرسی را به صورت غیرمستقیم اندازه میگیرد؛ نام این نشانگر oscillators است.
نشانگرهای فنی مثل شاخص قدرت نسبی (RSI) تعداد سرمایههای خریداری شده را به تعداد سرمایههای فروخته شده ارتباط میدهند. هدف آنها این است که بفهمند جریان پول وارد سرمایه شده یا از آن خارج میشود؛ همچنین، به شما کمک میکنند بفهمید احساس معاملهکنندگان نسبت به یک سرمایه چیست، بدون اینکه لازم باشد از تک تک آنها بپرسید.
به علاوه، این نشانگرها در درک موضوعی دیگر نیز به شما کمک میکنند: زمانی که تفکر معاملهکنندگان تا حد زیادی گاوی یا خرسی باشد، اغلب به چیزی بر خلاف آنچه در ذهنشان است دست مییابند. برای مثال، زمانی که تمام معاملهکنندگان نسبت به یک سرمایه تفکرشان گاوی باشد، خیلی زود همگی در آن سرمایهگذاری میکنند. سپس، بعضی از این سرمایهگذاران تصمیم به فروش میگیرند، اما دیگر کسی نیست که به خرید اقدام کند. نتیجه این مسئله افزونی تقاضا خواهد بود و قیمت افت خواهد کرد؛ درست بر خلاف یک بازار کاملا گاوی.
نشانگرهای خرسی و گاوی نشانگرهایی بزرگ برای آن هستند که به شما کمک کنند تا بدانید چه باید بکنید، اما در زمانهایی که تفکر همه گاوی یا خرسی است باید مراقب باشید.
Dovish و hawkish به چه معنا هستند؟
عبارات dovish و hawkish عباراتی هستند که سیاست مالی دولت را توصیف میکنند. درست مثل عبارات خرسی و گاوی، این عبارات نیز نشاندهندهی دو چیز وارونهاند، اما این بار دو چیز وارونه از سیاست مالی دولت.
- dovish: عبارت dovish یک سیاست مالی گسترده را توصیف میکند. نرخ سود پایین موجب کم شدن اعتبار و بدون سود شدن ذخایر میگردد؛ بدهی دولتی فزاینده پول جدید ایجاد میکند. هر دو تاثیر با یکدیگر ترکیب میشوند تا بازار را پر از پول کنند. بانکهای مرکزی معمولا وقتی که میخواهند رشد اقتصادی ایجاد کرده و در عین حال ضررهای تورم فزاینده را بپذیرند، dovish عمل میکنند.
- hawkish: عبارت hawkish یک سیاست مالی محدود را توصیف میکند. نرخ سود بالا موجب زیاد شدن اعتبار و سودمند شدن ذخایر میگردد؛ بدهی دولتی کاهشیافته میزان پول در دسترس را کاهش میدهد. هر دو تاثیر با یکدیگر ترکیب میشوند تا پول را از بازار خارج کنند. بانکهای مرکزی معمولا وقتی که میخواهند با تورم مبارزه کرده و در عین حال ضررهای محدود شدن رشد اقتصادی را بپذیرند، hawkish عمل میکنند.
پس از بحران بزرگ مالی سال ۱۹۲۳، واکنش دولتها hawkish بود و سعی داشتند تا جایی که ممکن است پول ذخیره کنند. پس از بحران مالی سال ۲۰۰۸، واکنش دولتها dovish بود و سعی داشتند از طریق بدهی و نرخ پایین موجبات رشد اقتصادی را فراهم آورند.
چگونه میتوانم معاملات dovish و hawkish انجام دهم؟
برای اینکه بفهمید سیاست مالی dovish و hawkish چگونه بر معاملهکنندگان باینری آپشن تاثیر میگذارند، تاثیر هر دو سیاست را در نظر بگیرید.
سیاست مالی dovish بازار را به سمت بالا میکشد
زمانی که دولت پول را وارد بازار کرده و در عین حال، ذخایر را بدون سود میکند، این پول باید به جای دیگری برود. افراد بسیاری این پول را در سهام سرمایه گذاری میکنند که تنها گزینهی سرمایهگذاری باقی مانده و مناسب است. علاوه بر این، مقدار بالای پول در دسترس منجر به افزایش تقاضای اقتصادی شده و باعث میشود شرکتها بیش از پیش درآمد کسب کنند.
بازار سهام نیز بر اساس تورم فزاینده باید افزایش یابد. زمانی که قیمت نان از ۱ پوند به ۲ پوند افزایش مییابد، قیمت سهامی که با ۱۰۰ پوند معامله میشد نیز باید تا ۲۰۰ پوند افزایش یابد بازار گاوی چیست؟ تا بازتابی از کاهش قدرت خرید ارز باشد. برای مثال، زمانی که قیمت یک نوشابه کوکاکولا دو برابر میشود، سود کوکاکولا نیز دو برابر خواهد شد. حتی اگر ارزش شرکت بیشتر نشود، همان ارزش اکنون با قیمت دو برابر اظهار میگردد.
روی هم رفته، تا زمانی که سیاست مالی dovish سر جای خود باقی است، بازار سهام به رشد خود ادامه خواهد داد.
سیاست مالی hawkish رشد اقتصادی را محدود میکند
زمانی که دولت به صورت hawkish عمل میکند، تاثیراتی برعکس تاثیرات سیاست مالی dovish رخ میدهد. این سیاست تورم را محدود کرده و در نتیجه، رشد سهام باید کمتر باشد تا کاهش قدرت خرید را بازتاب دهد. این سیاست همچنین پول را از بازار خارج کرده و باعث کشش بیشتر مردم به سمت ذخایر میشود؛ دلیل اینکه افراد پول کمتری برای بازار گاوی چیست؟ سرمایهگذاری دارند و سرمایهگذاریهای دیگر را به سهام ترجیح میدهند نیز همین است. روی هم رفته، بازار سهام توان خود را از دست میدهد.
هیچ یک از اینها برای این نیست که بگوییم سیاست مالی hawkish برای اقتصاد بد است یا بازار را نابود میکند. در یک اقتصاد با عملکرد خوب، بانکهای مرکزی باید تا حدی به صورت hawkish عمل کنند تا جلوی تورم، فقر و دیگر تاثیرات فاجعهبار غیرقابلکنترل را بگیرند. دلیل این که بازار میتواند در طی سیاست مالی hawkish همچنان به رشد خود ادامه دهد نیز همین است.
چگونه میتوان در سیاستهای مالی hawkish و dovish معامله کرد؟
نکتهی مهم این است که معاملهکنندگان سهام همیشه سیاست مالی hawkish را ترجیح میدهند، زیرا نسبت به سیاست مالی dovish بیشتر باعث افزایش قیمت سهام میشود. آنها به قیمت سهام اهمیت میدهند، نه به سیاست هوشمندانه. این عبارت، یک عبارت مهم معاملاتی است.
معاملهکنندگان باینری آپشن باید این ارتباط و معامله را درک کنند. این معاملهکنندگان میتوانند تاثیرات هر دو سیاست را مستقیما از طریق سرمایهگذاری در باینری آپشنهای طولانیمدت معامله کنند. این آپشنها دارای انقضا بوده که باعث میشود بتوانید از این تاثیرات اساسی بازار مثل سیاستهای مالی سود ببرید.
ما پیشنهاد میکنیم که به جای سهامهای انفرادی، از آنها برای شاخصهای بازار استفاده کنید. سهامهای انفرادی در معرض تاثیرات بسیار دیگری همچون مدیریت خوب یا بد و پیشرفت فنی قرار داشته و ممکن است با وجود سیاست مالی گسترده، افت کنند. با این حال، بازار به طور کلی باید نسبت به سیاست مالی واکنش نشان دهد. زمانی که بازار پر از پول است، این پول باید به جایی دیگر برود. شاخص سهام این ارتباط و رشد اجتنابناپذیر را بازتاب میدهد.
شما همچنین میتوانید بر سر واکنش بازار نسبت به اعلام گزارشات تغییر در سیاست مالی دولت معامله کنید. بیشتر معاملهکنندگان ارتباط میان سیاستهای مالی dovish/hawkish و قیمت آیندهی سهام را به خوبی درک میکنند؛ دلیل اینکه وقتی بانک مرکزی نرخ پایه خود را تغییر داده و یا دولت برنامه برای بدهی بیشتر دارد، آنها بازار گاوی چیست؟ سریعا سرمایهگذاری میکنند نیز همین است.
نتیجه
درک اینکه یک دولت hawkish عمل میکند یا dovish به شما کمک میکند تا آنچه قرار است برای بازار رخ دهد را پیشبینی کنید. عبارات خرسی و گاوی عباراتی هستند که نحوهی رفتار بازار در گذشته را توصیف کرده و همچنین نشان میدهند که آیا معاملهکنندگان انتظار افزایش قیمت را برای آینده دارند یا کاهش آن.
هر دوی این عبارات برای معاملهکنندگان باینری آپشن بسیار مهم بوده و میتوانند اساس استراتژی شما باشند. اگر این عبارات به درستی درک شده و به طور صحیح تفسیر شوند، باعث میشوند که پیشبینیهای مفید و درک عمیقتری از نیروهایی که موجب تغییر در بازار میشوند داشته باشیم.
منظور از بازار رمز ارز خرسی و گاوی چیست؟
بازار رمز ارز خرسی
رویکرد خرسی یا گاوی رویکردهای متفاوتی است که از سوی معامله گران بازار برای مشارکت در معاملات انتخاب می شود. زمانی که در مورد بازار رمز ارز صحبت می کنیم اصطلاحات بازار رمز ارز خرسی و گاوی در سرتیتر خبرها مشاهده می شود. استفاده از این اصطلاحات تا حد زیادی به درک معامله گر از بازار مالی و تجربه او از مشارکت در چنین بازارهایی بستگی دارد. اما واقعاً منظور از این اصطلاحات چیست؟
اصطلاح گاوی و خرسی برای اشاره به احساسات حاکم بر بازار به کار برده می شود. اگر فردی با رویکرد گاوی در بازار حضور داشته باشد، در انتظار افزایش قیمت دارایی مورد نظر است. از سوی دیگر رویکرد خرسی نشاندهنده بدبینی معامله گر به روند بازار است. افرادی که چنین رویکردی را برای مشارکت در بازار انتخاب کردند، در اصطلاح گاو یا گاو ها نامیده می شوند. گاوها در انتظار رشد بازار و خرس ها در انتظار سقوط قیمت ها هستند.
اما چرا از اسم این حیوانات برای توصیف احساسات حاکم بر بازار استفاده شده است؟ دلیل انتخاب این اسامی، شیوه حمله این حیوانات است. گاو ها از پایین به بالا حمله می کنند و شاخه خود را در شکار خود فرو می کنند. از سوی دیگر خرس ها در حالی که روی دو پا ایستادند وزن خود را با دست ها روی طعمه می اندازند.
بنا بر نوشته های سایت اینوستوپدیا، ریشه دقیق این اصطلاحات مشخص نیست.
دیکشنری آکسفورد در تعریف اصطلاح گاوی می نویسد: «داشتن اعتماد به نفس و احساس مثبت در رابطه با آینده» یا « منجر شدن یا در رابطه بودن با افزایش قیمت سهام». این دیکشنری در تعریف اصطلاح خرسی می نویسد: « نشان دادن یا در انتظار کاهش قیمت ها بودن»
تمایل به بازار رمز ارز خرسی
تمایل نداشتن به رویکردهای خرسی و گاوی به عوامل متعددی بستگی دارد. روی هم رفته تا زمانی که معامله گر می تواند خرید و فروش انجام دهد اهمیت چندانی به گاوی و خرسی بودن بازار نمی دهد. معامله گران در مقایسه با سرمایه گذاران رفت و آمد بیشتری در بازار دارند. آنها فواصل زمانی کوتاه مدت را برای معاملات خود در نظر می گیرند.
آنها به جای این در انتظار بازار خرسی و گاوی باشند، به دنبال فرصت هایی هستند که با استراتژی آنها همخوانی داشته باشد. مهمترین مسئله برای معامله گر پی بردن به مسیر فعلی بازار است. معامله گران متفاوت با تجربه های متفاوتی وارد بازار می شوند و رویکردهای متفاوتی را برای سرمایه گذاری انتخاب می کنند. ممکن است شرایطی که برای یک معامله گر ناخوشایند است برای معامله گر دیگری مناسب باشد.
اما سرمایه گذاران به دنبال تثبیت سود نیستند و برای بازه های زمانی بلند مدت وارد بازار می شوند. آنها دارایی خریداری شده را برای مدت زیادی نگهداری می کنند. به همین دلیل بازار گاوی برای این گروه مناسب تر است. در صورتی که سرمایه گذاری دورنمای بازار را خرسی ببیند، برای فروش دارایی وارد عمل می شود.
با این حال بیشترین سود برای چنین سرمایه گذارانی سود ۱۰۰ درصدی است. آن هم زمانی که تمام دارایی به بالاترین قیمت فروخته شود. اما از سوی دیگر امکان به دست آوردن سودهای بالاتر نیز وجود دارد و همه چیز به روند بازار بستگی دارد.
چرا کسی باید در انتظار کاهش قیمت باشد؟!
اگر بخواهیم در مورد بازار رمز ارز صحبت کنیم با این سوال روبرو می شویم که چرا یک سرمایه گذار یا معامله گر حتی اگر رویکرد خرسی را برای این بازار در نظر گرفته باشد، باید در انتظار روند نزولی قیمت در بازار بیت کوین باشد؟ چرا باید از بازار رمز ارز خرسی استقبال کرد؟ در نگاه اول این کار منطقی به نظر نمی رسد.
اولین دلیل احتمالاً جایگاهی است که معامله گر یا سرمایه گذار در آن قرار دارد. به عنوان مثال اگر معامله گر با رویکرد خرسی در بازار بیت کوین حضور داشته باشد در انتظار کاهش قیمت هاست. در این حالت او برای فروش بیت کوین آماده می شود. معامله گر در این حالت به دنبال تثبیت سود در روند کاهشی قیمت هاست.
دیگر رویکردها
از سوی دیگر معامله گران می توانند در بازه زمانی کوتاه مدت با رویکرد خرسی و در بازه زمانی بلندمدت با رویکرد گاوی و یا برعکس در بازار حضور داشته باشند. به عنوان مثال ممکن است معامله گر انتظار داشته باشد که بیت کوین در روزها و هفته های آینده با کاهش قیمت روبرو شود؛ اما رویکرد آنها برای ماه های آینده صعودی یا گاوی باشد.
از طرفی ممکن است معامله گران و سرمایه گذاران رویکرد خرسی کوتاه مدت و رویکرد گاوی بلندمدت را برای معاملات خود انتخاب کنند. به این ترتیب آنها انتظار دارند که قیمت در بازه زمانی کوتاه مدت کاهش پیدا کند. در این حالت آنها می توانند دارایی را به پایین ترین قیمت ممکن خریداری کنند. اما از سوی دیگر معامله گران یا سرمایه گذاران ممکن است رویکرد گاوی کوتاه مدت و خرسی بلندمدت را انتخاب کرده باشند. در این حالت آنها تصور می کنند که قیمت بر اثر تاثیر عوامل خارجی افزایش پیدا می کند؛ به همین دلیل برای خرید در بازه زمانی کوتاه مدت وارد عمل می شوند. اما آنها همواره در فکر فروش دارایی در بازه زمانی بلند مدت هستند. چرا که انتظار دارند قیمت کاهش پیدا کند. آنها در این بازار گاوی چیست؟ حالت بازار را چیزی شبیه به یک حباب می بینند که در آستانه انفجار است.
بنابراین لازم است این نکته را در نظر داشته باشید که انتخاب رویکرد بلند مدت یا کوتاه مدت در بازار از فردی به فرد دیگر متفاوت است.
چه چیزی باعث ایجاد تعصب خرسی یا گاوی می شود؟
نقطه نظر گاوی یا خرسی افراد بر اساس دامنه گسترده ای از اطلاعات ایجاد می شود. اطلاعاتی مانند نمودارها، اخبارو دانش عمومی معامله گر یا سرمایه گذار در خصوص بازار. در واقع ممکن است معامله گر یا سرمایه گذار پس از مشاهده یک الگو یا شرایط خاص در نمودار ها پیش بینی کند که بازار بیت کوین یا دیگر آلت کوین ها خرسی است.
از طرفی ممکن است پس از انتشار اخباری در رابطه با قانونگذاری های جدید معامله گر تصور کند که دارایی مورد نظر در آینده با کاهش قیمت روبرو خواهد شد. در این حالت حاضران در انتظار بازار رمز ارز خرسی خواهند بود. از سوی دیگر اخباری مبنی بر راه اندازی قراردادهای آتی در بازارهای شیکاگو می تواند معامله گر را به این فکر بیاندازد که آینده خبرهای خوبی را برای بیت کوین به همراه خواهد داشت.
برخی از مردم نیز ز رویکرد واحدی را در خصوص بازار یک دارایی انتخاب می کنند. مدیرعامل شرکت میکرو استراتژی مایکل سیلور بیت کوین را به عنوان یک داروی مناسب برای ذخیره ارزش معرفی می کند. اما از سوی دیگر پیتر شیف هوادار کهنه کار طلا بیت کوین را یک حباب می داند.
به همین دلیل می توان گفت عوامل متعددی در تعیین بازار رمز ارز خرسی و گاوی تاثیرگذار هستند. بازه های زمانی متفاوت، رویکردها و نظرات متفاوت، در کنار رویدادهای غیر منتظره رویکرد افراد به بازار را تغییر می دهد. در نهایت هر کسی باید رویکرد خود را برای مشارکت در بازار به تنهایی انتخاب کند.
در آخر
اگر در حوزه رمزارز فعالیت داشته اید به احتمال زیاد بار ها با اصطلاح بازار رمز ارز خرسی یا گاوی رو به رو شده اید. بازار خرسی سرشار از احساسات منفی و بدبینانه به ادامه روند قیمت است. در حالی که بازار گاوی، در انتظار خبرهای خوب به سر می برد. گاو ها همواره به آینده ارز یا دارای مورد نظر امیدوار هستند. در حالی که خرس ها در انتظار سقوط قیمت و فروپاشی بازار به سر می برند. به عنوان معامله گر یا سرمایه گذار عوامل متفاوتی می تواند احساس شما به بازار را دستخوش تغییر کند. در انتخاب رویکرد کوتاه مدت و بلند مدت برای خرید بیت کوین و دیگر دارایی ها محتاط باشید.
احساسات یکی از خطرناک ترین عواملی است که روی سرمایه گذاری شما تاثیر می گذارد. با انتخاب درست آینده سرمایه گذاری خود را تعیین خواهد کرد. فرقی نمی کند رویکرد شما برای سرمایه گذاری خرسی باشد یا گاوی، ما در رمزارز مارکت در انتظار شما هستیم. شما آینده بیت کوین را چطور می بینید؟ آیا ارزش بیت کوین در آینده به اوج می رسد یا حباب آن در دراز مدت با صدای بلندی می ترکد؟ نظر شما چیست؟
محتوانویس و مترجم زبان انگلیس است. از خواندن و نوشتن به وجد میآید. پر انرژی است و بهسادگی خسته نمیشود. در وصف او همین بس که شیفته آموختن است.
دیدگاه شما