اجزای سیستم EPS

نشان EPS بصورت بر روی جلو آمپر تعریف شده است. زمانیکه سوئیچ در حالت روشن قرار دارد در صورت وجود فرمان برقی بر روی خودرو، علامت مذکور به مدت ۳ ثانیه روشن می‌گردد و سپس خاموش می‌شود. (اگر خاموش نشود نشانه بروز ایراد در سیستم فرمان است).

شناخت سیستم فرمان الکتریکی (EPS) ( Electric Power Steering )

• شناخت سیستم فرمان الکتریکی (EPS) ( Electric Power Steering )

در سیستم فرمان الکتریکی نیروی مورد نیاز جهت به حرکت در اوردن مکانیزم فرمان از طریق یک موتور الکتریکی تامین می گردد. این موتور الکتریکی گاهی اوقات بر روی میل فرمان و گاهی دیگر بر روی جعبه فرمان نصب میگردد.

شناخت سیستم فرمان الکتریکی (EPS) ( Electric Power Steering )

هنگامی که غربیلک فرمان توسط راننده به گردش در می آید میل فرمان تحت تاثیر دو گشتاور قرار می گیرد.

• گشتاورهای تاثیرگذار میل فرمان

۱- گشتاور اعمال شده توسط راننده

۲- گشتاور مقاوم ناشی از عکس العمل چرخ ها

• عملکرد

که از طریق مکانیزم فرمان به انتهای میل فرمان منتقل می گردد. در فرمان های الکتریکی به منظور اندازهگیری این گشتاور یک سنسور گشتاور سنج ( Torque Sensor) بر روی میل فرمان نصب گردیده است.

اطلاعات اندازه گیری شده توسط این سنسور به واحد الکتریکی (ECU) ارسال گردیده و این واحد پس از پردازش هایی که انجام می دهد دستورات لازم جهت راه اندازی یک موتور الکتریکی را صادر می نماید.

با به کار افتادن این موتور الکتریکی گشتاور مورد نیاز جهت به حرکت درآوردن مکانیزم فرمان تامین می گردد.

این موتور الکتریکی معمولا با برق ۱۲ ولت خودرو عمل می کند و حداکثر نیاز به جریان الکتریکی در حدود ۸۰ آمپر دارد.

شناخت سیستم فرمان الکتریکی (EPS) ( Electric Power Steering )

• اجزای سیستم فرمان الکتریکی

در این شکل شما میتوانید اجزای سیستم فرمان الکتریکی که شامل: سنسور گشتاور-ECU-موتور الکتریکی هست را مشاهده کنید.

در ادامه مطالب با آرین تست (آموزشگاه فنی نخبگان ) مجری برگزاری دوره های آموزش تخصصی کارشناسی رنگ خودرو همراه باشید.

• آموزشگاه فنی نخبگان

آموزشگاه فنی نخبگان دارای چندین سال سابقه درخشان در زمینه آموزش کا رشناسی رنگ خودرو و دارای بیش از ۶۰۰ مرکز فعال و متخصص در سطح کشور افتخار آموزش به علاقه اجزای سیستم EPS مندان و متقاضیان خانم و آقا از سراسر کشور در زمینه کارشناسی رنگ خودرو را دارد.۰۹۱۳۶۷۷۶۰۰۷

در بسیاری از اوقات همین موتور الکتریکی به تنهایی تامین کننده قدرت مورد نیاز جهت به حرکت درآوردن مکانیزم فرمان می باشد. ولی گاهی دیگر از یک سیستم هیدرولیکی در کنار این موتور الکتریکی استفاده می شود. بطوریکه موتور الکتریکی وظیفه به حرکت درآوردن پمپ هیدرولیکی فرمان را به عهده دارد و نهایتا مکانیزم فرمان توسط سیستم هیدرولیکی به حرکت در می آید.

• مزایای سیستم فرمان الکتریکی

از مزایای سیستم فرمان الکتریکی می توان به بالا بودن سرعت عملکرد و کیفیت فرماندهی بهتر اشاره کرد. همچنین قابل ذکر است که این موتور الکتریکی فقط هنگامی کار میکند که غربیلک فرمان توسط راننده به گردش در می آید و در بقیه اوقات این موتور الکتریکی غیر فعال می باشد و نیازی به انرژی ندارد.

از سوی دیگر در سیستم های تمام الکتریکی به علت حذف پمپ و اتصالات هیدرولیکی شاهد کاهش مقدار وزن تجهیزات سیستم فرمان خواهیم بود.

سیستم فرمان برقی یا eps

سیستم فرمان الکتریکی یا همان فرمان برقی (EPS) چیست؟ عملکرد سیستم فرمان برقی یا eps چگونه است؟ این سیستم با سیستم فرمان هیدرولیکی چه تفاوتی دارد؟ سیستم برقی eps از چه اجزایی تشکیل شده است و هر کدام چه وظیفه ای دارند؟ میزان ایمنی سیستم فرمان برقی eps در چه سطحی است؟ مزیت‌ های سیستم فرمان برقی eps چیست؟ این‌ ها سوالات مهمی هستند که در مورد سیستم eps پرسیده می‌ شود و ما قصد داریم در این مقاله پاسخ تخصصی اما با زبانی شفاف به آن‌ ها بدهیم. پس اکنون برای اینکه در مورد سیستم فرمان برقی eps همه چیز بدانید در ادامه همراه ما باشید.

سیستم فرمان برقی eps چیست؟

سیستم مکانیکی و سیستم هیدرولیکی فرمان رایج ترین سیستم‌ های فرمان خودرو هستند که امروزه با روی کار آمدن سیستم فرمان برقی دیگر از آن‌ ها در خودرو های مدرن امروزی استفاده ای نمی‌ شود. قابل ذکر است که سیستم فرمان برقی یا همان سیستم فرمان الکتریکی EPS که مخفف Electric Power Steering است، از سال ۱۹۹۰ در خودرو های مدرن پیشرفته استفاده شد. به لطف این سیستم فرمان، میزان امنیت خودرو بالا رفته و تجربه رانندگی بهتر شده است.

نحوه عملکرد سیستم فرمان EPS چگونه است؟

عملکرد فرمان الکترونیکی – الکتریکی ای که در خودرو های مدرن به جای فرمان هیدرولیکی تعبیه می‌ شود به این شکل است که با حرکت غربیلک فرمان ابتدا سنسور، گشتاور وارده را حس کرده و نیروی ایجاد شده را به صورت سیگنال‌ هایی به واحد کنترل الکترونیکی یا همان ریزپردازنده ECU ارسال می‌ کند. این میکروکنترلر علاوه بر سیگنال های غربیلک فرمان، سیگنالی از سرعت خودرو نیز هم دریافت می‌ کند. سپس تمامی سیگنال‌ ها را پردازش کرده و دستور العمل خاصی با به سمت موتور DC انتقال می‌ دهد. بعد از ارسال فرمان، سیستم فرمان مکانیکی خودرو را تحت تاثیر قرار می‌ دهد. بنابراین دستور العمل های ECU به موتور خودرو وارد می‌ شود. این روند در ایمنی خودرو به شدت تاثیر داشته و خودرو در سرعت‌ های بالایی به شکل بهتری قابل کنترل خواهد بود.

بررسی اجزاء تشکیل دهنده سیستم فرمان برقی eps:

در این قسمت از مقاله به طور کامل شما را مهمترین اجزا تشکیل دهنده سیستم فرمان برقی EPS بیشتر آشنا می کنیم. با ما همراه باشید.

آشنایی با جعبه فرمان eps:

یکی از مهم ترین بخش‌ های سیستم فرمان برقی خودرو، جعبه فرمان eps است. زمانی که غربیلک فرمان خودرو توسط راننده به چرخش در می‌ آید؛ گشتاور ایجاد شده سبب به چرخش درآمدن که شفت ورودی می‌ شود. چرخش شفت نیز سبب چرخش پینیون می شود. در نهایت سنسور گشتاور میزان پیچش میل پیچشی را حس می‌کند و گشتاور ایجاد شده در آن را به یک سیگنال الکتریکی تبدیل می‌ کند.

آشنایی با موتور DC :

سیستم ترمز برقی از موتور جداگانه ای به نام موتور DC بهره می‌ برد. به واسطه ی این موتور نیروی لازم برای پیچیدن فرمان و انتقال گشتاور به شفت ایجاد می‌شود.

آشنایی با مکانیزم اجزای سیستم EPS تقلیل :

به واسطه مکانیزم تقلیل، نیروی کمکی برقی به شفت پینیون منتقل می‌ شود. این مکانیزم تشکیل شده از یک حلقه دندانه داری که شفت پینیون به حرکت در می‌ آید. قابل ذکر است که به کمک این مکانیزم نیروی کمکی موتور به شفت پینیون منتقل می‌ شود.

آشنایی با سنسور TORQUE:

سنسور TORQUE پیچش میل پیچشی را حس می‌ کند و گشتاور را به سیگنال الکتریکی تبدیل می‌ کند. علاوه بر این نیروی کمکی که موتور DC باید برای چرخش فراهم کند را محاسبه می‌ کند.

آشنایی با کنترل یونیت EPS:

کنترل یونیت سیگنال‌ ها را از سنسور های اجزای سیستم EPS تعبیه شده در خودرو را دریافت کرده و حالت جاری ماشین را تشخیص می‌ دهد و اندازه جریان لازم را تعیین می‌ کند.

مزیت‌ های استفاده از سیستم فرمان برقی eps

همانطور که گفته شد؛ امروزه در خودرو های مدرن و پیشرفته خارجی به جای فرمان هیدرولیکی از سیستم فرمان برقی eps استفاده می‌ کنند. با حذف سیستم هیدرولیکی خودرو هاتوانسته با حذف پمپ، سیستم کنترل فرمان بسیار ساده تر شده و کیفیت تجربه رانندگی بالا رفته است. علاوه بر این با ورود سیستم فرمان EPS، میزان خرابی سیستم فرمان نسبت به سیستم‌ های هیدرولیکی بسیار کاهش پیدا کرده است. چرا که سیستم فرمان eps برای تولید نیرو از یک نیروی الکتریکی ۱۲ ولت، به طور جداگانه استفاده می‌ کند. در صورتی که سیستم فرمان هیدرولیکی توسط خود موتور نیروی مورد نیازش را تامین می‌ کند.

از دیگر مزیت‌ های سیستم فرمان eps ، این است که وزن خودرو به دلیل طراحی بهینه تر سیستم فرمان الکتریکی پایین تر آمده است و که در نتیجه عملکرد و قدرت موتور بالاتر رفته است.

اصلی‌ترین مزیت بهره وری از سیستم فرمان الکتریکی یا فرمان برقی eps ، این است که سیستم کنترل خودرو به شبکه هوشمند ECU متصل شده که این امر باعث افزایش سرعت خودرو شده است. جالب است بدانید که در سیستم فرمان الکتریکی یا همان فرمان eps از سنسور هایی استفاده شده که قادر به تعیین میزان گشتاور تولید شده بر اساس سرعت و وضعیت ESP است. به طور مثال، زمانی که سرعت خودرو بالا می‌ رود و از سویی میزان نیروی کشش خودرو نسبت به سطح جاده کاهش پیدا می‌ کند، سنسور‌ های حرکتی خودرو، چرخش غربیلک را از طریق کاهش گشتاور تولید شده ی موتور ۱۲ ولتی سیستم فرمان برقی ، کند‌تر می‌ کنند. به طور کلی این سیستم با کاهش نیروی تولید شده برای حرکت فرمان برقی یا همان سیستم ESP، میزان چرخش و لرزش را کم‌تر می‌ کند که همین امر سبب پایدارتر شدن خودرو در سرعت‌ های بالا می‌ شود.

سیستم فرمان برقی EPS حتی زمانی که موتور خودرو خاموش باشد نیروی مورد نیاز جهت پیچش فرمان را مهیا می‌ کند. همین امر باعث صرفه جویی در مصرف سوخت خودرو می‌ شود.

از دیگر مزیت‌ های سیستم فرمان برقی eps نسبت به سیستم فرمان هیدرولیکی می‌ توان به حذف پمپ هیدرولیک و پولی، حذف شیر های کنترل و لوله های رابط، حذف تسمه ها بین پمپ هیدرولیک، حذف جک هیدرولیک و روغن هیدرولیک، مستقل شدن از موتور خودرو، بالا رفتن دقت و عملکرد حرکت خودرو، افزایش عمر مفید و بالا رفتن سطح ایمنی در شرایط بحرانی اشاره کرد.

سیستم فرمان برقی یا EPS چیست؟

سیستم فرمان اتومبیل سیستم پیچیده ای است که با استفاده از آن می توانید هدایت اتومبیل را به عهده بگیرید، اکسل سیستم فرمان در سمت چپ یا راست جلو و در زیر اتومبیل قرار میگیرد.سیستم فرمان دارای انواع مختلفی می باشد که از این سیستم ها می توان به سیستم فرمان مکانیکی (دنده شانه ای و پینیون) ،هیدرولیکی و الکتریکی اشاره کرد. سیستم فرمان برقی یا EPS یکی از سیستم های بسیار اجزای سیستم EPS پیشرفته ای می باشد که در بیشتر کشور های دنیا از آن استفاده می شود.

در سیستم فرمان به این صورت است که ابتدا راننده با چرخاندن غربیلک باعث می شود تا نیرو به ریل ها و هزار خاری انتقال پیدا کند و با حرکت دنده ها روی خار ها باعث میشوند که سگ دست حرکت کند در نتیجه چرخ ها می توانند به طرفیت حرکت کنند. این عمل را می توان با استفاده از سیستم مختلف انجام داد و از بهترین راه هایی که امروزه برای این کار از آن استفاده می شود سیستم فرمان برقی یا EPS می باشد. با استفاده از این سیستم فرمانی می توان راحت تر حرکت کرد و رانندگی بسیار لذت بخش تر می شود. برای آشنایی بیشتر با تعمیرات ماشین خود بهتر است در دوره آموزشی برق خودرو شرکت کنید و از آموزشگاه مدرک معتبر دریافت کنید

فرمان الكتریكی ( Electronic Power Steering (EPS

این نوع سیستم مشابه سیستم فرمان هیدرولیک می باشد اما می توان گفت که دارای مزیت های بسیار بیشتری است و با استفاده از آن بسیاری از اجزای اضافه حذف خواهند شد. پیشنهاد این سیستم اولین بار در دهه 1970 مطرح شد اما استفاده و بهره برداری از آن در سال 1993 اجزای سیستم EPS صورت گرفت و اولین کارخانه ماشین سازی که این کار را انجام داد، کارخانه honda بود که در اتومبیل های رالی از آن استفاده می کرد و مشکلات فرمان های آن به شدت کاهش یافت. سیستم فرمان برقی یا EPS توانسه تا مشکلات بسیاری از اتومبیل ها را حل کند.

این سیستم اجزای بسیار کمی تشکیل شده است که باعث میشوند تا هم اتومبیل سبک تر شود و هم سیستم فرمان دهی آن بسیار راحت تر می شود به طوری که با تکان دادن فرمان می توان فهمید که چرخ ها به صورت همزمان می چرخد.

سیستم فرمانن برقی

این سیستم تشکیل شده از :

سنسور گشتاور ( Torque Sensor )

موتور با جریان مستقیم ( Motor Brushless DC )

واحد کنترل الکترونیکی ( ECU )

این قسمت ها در یک محفظه یا به صورت جداگانه قرار می گیرند و مکانیک می تواند به راحتی به آن ها دسترسی داشته باشد تا در صورت خرابی آن ها را تعمیر کند. سیستم فرمان برقی یا EPS این امکان را برای مکای ها فراهم میکند تا به راحتی آن را درست کنند و به همین دلیل دارای محبوبیت بسیار زیادی می باشد.

نحوه عملکرد EPS

عملکرد سیستم برقی فرمان یا EPS به این صورت کار میکند که سنسور آن نیرو و گشت آوری که به فرمان انتقال داده می شود را حس میکند و آن را به ECU خودرو که وظیفه کنترل سیستم برقی را دارد به صورت سیگنال ارسال می کند. بعد از این که سیگنال به ECU منتقل شد این قسمت سیگنال را به چرخ ها انتقال می دهد اما این تمام ماجرا نمی باشد و سیستم فرمان برقی یا EPS با استفاده از سنسور های میکرو کنترل های فرمان سیگنال دیگری را هم از سرعت اتومبیل دریافت می کند و با توجه به آن عملکرد فرمان را کم و زیاد می کند، به این صورت که در هنگامی که سرعت اتومبیل زیاد است عملکرد سیستم فرمان برقی یا EPS در پایین ترین سطح خود قرار میگیرد و هنگامی که سرعت خودرو در کمترین حالت ممکن است عملکرد آن بسیار زیاد می شود و اینگونه هم امنیت و هم کارایی را به راننده میدهد.

مزایای فرمان الکتریکی نسبت به فرمان هیدرولیک

با سیستم فرمان برقی یا EPS می توانید مزایای بسیار زیادی به دست آورید که می توان از این مزایا به موارد زیر اشاره کرد.

• حذف پمپ هیدرولیک و هرزگرد
• حذف شیر های کنترل ئ لوله های رابط که به valve شناخته می شوند.
• با استفاده از ای سیستم EPS تسمه های بین پمپ هیدرولیک و موتور اتومبیل حذف میشوند.
• حذف جک هیدرولیک و روغن هیدرولیک
• وزن بسیار کمتر اتومبیل
• اگر میخواهید فرمان خود را به این سیستم تبدیل کنید می توانید این کار را به راحتی انجام دهید.
• اگر به فرمان نیرویی وارد نشود چرخ ها تکان نمی خورند.
• اگر قسمت الکتریکی از کار بیفتد قسمت مکانیک آن می تواند ادامه کار را انجام دهد.
• در این سیستم انرژی کمتری مصرف میشود.
• کاهش حجم آن نسبت به فرمان هیدرولیک.
• سیستم فرمان برقی یا EPS از موتور جدا است.
• کاهش زمان مونتاژ.
• این سیستم دارای عمر بیشتری می باشد.
• ایمنی آن بسیار بالا است.

مواردی که در بالا ذکر شد خود یک نوآوری را نشان می دهد که با استفاد از آن می تواند یک رانندگی امن با لذت بیشتر را فراهم کرد و دیگر نیاز نیست که نگران از بین رفتن سیستم هیدرولیکی فرمان باشید. می توانید برای بیشتر یاد گرفتن این موارد آموزش برق خودرو را در آموزشگاه برق خودرو یاد بگیرید

فرمان هیدرولیکی و الکترونیکی

سخن پایانی

در آخر باید بگوییم که سیستم های امروزی بسیار پیشرفته شده اند و با استفاده از آن ها می توان رانندگی اجزای سیستم EPS بسیار بهتری را تجربه کرد. مزایای سیستم فرمان برقی یا EPS بسیار زیاد هستند به گونه ای که نیاز نیست هزینه و سوخت بسیاری برای آن مصرف شود و می تواند در این موارد کمک شایانی را انجام دهد.

این سیستم بسیار کارآمد می باشد و با استفاده از آن می توانید به راحتی فرق آن را با فرمان هیدرولیک تشخیص دهید به صورتی که در هنگام استفاده از سیستم EPS می توانید با وارد کردن کوچکترین فشاری متوجه تغییر جهت چرخ ها شوید.

سوالات متداول سیستم فرمان برقی یا EPS چیست؟

سیستم برقی فرمان EPS یک سیستمی است که با استفاده از آن بدون نیاز به هیدرولیک فرمان می توانید هدایت اتومبیل را به عهده بگیرید.

2. EPS چگونه کار میکند؟

این سیستم با استفاده از برق کار میکند و انتقال نیرو از فرمان به چرخ ها را توسط سنسور ها انجام می دهد.

3. سیستم EPS بهتر است یا هیدرولیک؟

سیستم فرمان اجزای سیستم EPS برقی یا EPS بسیار بهتر و کارآمدتر از سیستم هیدرولیکی می باشد چرا که با استفاده از آن می توانید در سوخت و انرژی و هزینه صرفه جویی کنید.

فرمان کمکی الکترونیکی(EPS) چیست و چگونه کار می کند؟

سیستم فرمان کمکی الکترونیکی EPS(Electronic Power Steering System) یکی از جدیدترین سیستم هایی است که بر روی خودروهای جدید نصب می شود و وظیفه آن آسان تر کردن و نرم تر کردن سیستم فرمان است. این سیستم معمولا بر روی خودروهای شاسی بلند نصب می شود. کارایی و دقت این سیستم بسیار بیشتر از دیگر انواع سیستم فرمان های کمکی است. در بعضی جزوات به این سیستم، فرمان کمکی برقی و یا الکترکی نیز گفته می شود.

در این سیستم یک کامپیوتر، یک موتور الکتریکی، چند سنسور، مدارات برقی و الکترونیکی جایگزین پمپ هیدرولیک، لوله های ارتباطی، مخزن هیدورلیک، تسمه و دیگر قطعات شده اند.

مهم ترین مزیت این سیستم، عملکرد آن بر پایه نیروی کمکی متغیر است که خصوصیات زیر را تامین می کند:

• نیروی کمکی فرمان در هنگام خاموش بودن موتور(در بعضی از خودروها)
• نیروی کمکی بالا در سرعت های پایین
• نیروی کمکی کم در سرعت های بالاتر

در خودروهایی که مجهز به سیستم کمکی فرمان از نوع هیدرولیکی هستند، گشتاور لازم برای عملکرد پمپ هیدرولیک فرمان توسط موتور تامین می شود و مقدار فرمان کمکی توسط یک میله پیچشی (Torsion Bar) تعیین می شود ولی در سیستم فرمان کمکی الکترونیکی، برای آسان کردن گردش فرمان، یک موتور الکتریکی جایگزین پمپ هیدرولیک شده است و نیروی کمکی را تامین می کند و تعیین مقدار نرم شدن فرمان توسط یک کامپیوتر و سنسورهای مربوطه انجام می گیرد لذا دقت آن نسبت به سیستم های دیگر از جمله سیستم کمکی هیدرولیکی بسیار بالاتر و عملکرد آن بسیار دقیق تر است.

همانطور که عنوان شد سیستم های فرمان کمکی هیدرولیکی نیروی مورد نیاز خود را مستقیما از موتور دریافت می کنند. یکی از پیامدهای این سیستم، سفت بودن فرمان در زمان خاموش بودن موتور است، این مشکل در سیستم های فرمان کمکی الکترونیکی برطرف شده است زیرا سیستم فرمان کمکی نیازمند به روشن بودن موتور نیست و عملکرد آن بستگی به سالم بودن باتری خودرو دارد. به عبارت دیگر برای نرم شدن فرمان تنها کافی است که باتری خودرو سالم و شارژ باشد و لزومی به روشن بودن موتور وجود ندارد.لازم به ذکر است که سیستم فرمان کمکی الکترونیکی تنها بر روی بعضی خودروها فعال است و این سیستم به دلیل بحث ذخیره انرژی(Energy Saving) بر روی بعضی خودروهای جدید، در حالت موتور خاموش غیرفعال شده است و صرفا وقتی موتور روشن باشد، فرمان کمکی برقی عمل خواهد کرد.

در خودروهایی که از سیستم هیدرولیک فرمان بهره می برند، در زمانی که بیشترین میزان اصطکاک مابین لاستیک های خودرو و سطح جاده وجود دارد، میله پیچشی(Torsion Bar) که در وسط شیر هیدرولیکی (مُقسم) قرار دارد، بیشترین میزان پیچش را داشته و دریچه ها طوری مقابل هم قرار می گیرند که بیشترین مسیر برای عبور روغن باز می شود و مقدار روغن زیادی به سمت جک هدایت شده و بیشترین میزان فرمان کمکی را در این وضعیت خواهیم داشت، در واقع تعیین میزان وجود اصطکاک و به سبب آن، افزایش یا کاهش نیروی کمکی توسط میله پیچشی(Torsion Bar) انجام می گیرد در حالی که این کار در خودروهای مجهز به سیستم فرمان کمکی الکترونیکی توسط سنسورهای مربوطه و بوسیله اطلاعاتی که بوسیله یونیت سیستم ESP به آن ارسال می شود، انجام می گیرد.

به عبارت دیگر سیستم فرمان الکترونیکی مناسبترین گشتاور لازم برای چرخاندن فرمان را با توجه به سرعت خودرو تامین می کند، در سرعت کم برای راحتی، گشتاور بالا و در سرعت بالا برای ایمنی و پایداری بهتر خودرو، گشتاور کمتری تولید می کند.

به عنوان مثال اگر خودرو در حالت سکون باشد و راننده بخواهد خودرو را که در یک خیابان، مابین دو خودرو دیگر که به صورت طولی قرار گرفته است، از حالت پارک خارج کند و یا خودرو را مابین دو خودرو دیگر که بصورت طولی قرار گرفته اند، پارک کند، سرعت خودرو در حد صفر است که توسط ESP تشخیص داده شده و به کامپیوتر فرمان الکترونیکی ارسال می شود، در این حالت موتور سیستم فرمان الکترونیکی بیشترین میزان گشتاور را اعمال کرده و گردش فرمان بسیار نرم می شود ولی اجزای سیستم EPS اجزای سیستم EPS وقتی خودرو با سرعت زیاد در جاده در حال حرکت است، کمترین میزان گشتاور توسط موتور فرمان الکترونیکی اعمال می گردد تا پایداری خودرو با اختلال مواجه نشده و خودرو دارای حداکثر ایمنی باشد.

سیستم فرمان الکترونیکی کمکی به دلیل اینکه توسط کامپیوتر کنترل می شود، دارای مزایای دیگری نیز هست. چنانچه مشکلی در سیستم فرمان الکترونیکی بوجود آید، چراغ اخطار بر روی صفحه نمایشگرها روشن می شود. لازم به ذکر است که در صورت بروز نقص در سیستم الکتریکی فرمان کمکی، فرمان بصورت مکانیکی قادر به عملکرد است.

اندازه گیرى گشتاور و زاویه فرمان:

بر روی ستون فرمان، یک سنسور قرار دارد که مقدار گشتاور اعمالی توسط راننده را اندازه گرفته و آن را به کامپیوتر سیستم فرمان کمکی اطلاع می دهد. کامپیوتر سیستم فرمان کمکی از این پارامتر جهت مدیریت سیستم تقویت فرمان استفاده می کند. وظیفه دیگر این سنسور اندازه گیری میزان گردش غربیلک فرمان توسط راننده می باشد.

ساختار سنسور و چگونگی عملکرد آن:

سنسور، گشتاور میزان پیچش میل پیچشی را اندازه مى گیرد. دو دیسک که دور تا دور آنها مشبک است در دو انتهای میله قرار گرفته اند. اندازه گیری از طریق پرتوهای نور سنسورها که از شبکه ها می گذرند، انجام می گیرد. نیروى به کار رفته توسط راننده بر روى غربیلک فرمان، سبب مى شود پرتو نور عبورى از دیسک ها باریک شود. این حالت نسبت مستقیم با میزان نیروی کمکی فرمان دارد.

لازم به ذکر است که در سیستم هاى اولیه، براى اندازه گیرى زاویه فرمان یک سنسور و برای اندازه گیری گشتاور اعمالی توسط راننده، یک سنسور دیگر مورد استفاده قرار گرفته است. یکی از این سنسورها در داخل ستون فرمان قرار گرفته و میزان گردش میله پیچشی را برای تعیین مقدار گشتاور وارد شده به غربیلک فرمان، اندازه گیری مى کند و یک سنسور دیگر بر روی دنده شانه ای قرار گرفته و مقدار چرخش میل فرمان را محاسبه می کند.

بدین ترتیب اگر راننده فرمان را بچرخاند، میزان چرخش و همچنین مقدار گشتاور اعمالی توسط این سنسور به کامپیوتر سیستم فرمان کمکی ارسال می شود. به عنوان مثال اگر راننده بنابر نیاز، فرمان را بطور ناگهانی به اندازه 30 درجه بچرخاند، عکس العمل سیستم فرمان کمکی در مقایسه با حالتی که راننده فرمان را به آرامی و به اندازه همان 30 درجه بچرخاند، متفاوت خواهد بود. به عبارت دیگر در زمانی که راننده بطور ناگهانی فرمان را می چرخاند، میزان تقویت فرمان توسط سیستم فرمان کمکی نسبت به زمانیکه راننده فرمان را به آرامی می چرخاند، بیشتر خواهد بود زیرا سیستم به کمک سنسور مذکور متوجه می شود که ممکن است راننده در شرایط بحرانی قرار گرفته است و نیاز دارد تا فرمان با سرعت زیادی گردش کند بنابراین میزان گشتاور اعمال شده توسط موتور فرمان الکترونیکی، برای کمک به چرخش فرمان بیشتر خواهد بود.

بطور خلاصه فرآیند سیستم فرمان کمکی را می توان بصورت زیر نمایش داد:

معرفی قطعات سیستم فرمان کمکی الکترونیکی:

فرمان کمکی الکترونیکی از اجزای زیادی تشکیل شده است که عبارتند از: موتور الکتریکی، کلاچ، مجموعه چرخدنده حلزونی به سمت دنده شانه ای فرمان و به سمت غربیلک فرمان، سنسور گشتاور، میل پیچشی، کامپیوتر، موتور الکتریکی.

یک موتور الکتریکى متصل به ستون فرمان باعث حرکت میل فرمان مى شود. همچنان که غربیلک فرمان به میله فرمان متصل است نیروى موتور الکتریکى به نیروى اعمالی توسط راننده، اضافه مى شود. همانطور که گفته شد کامپیوتر سیستم کمک فرمان الکترونیکى، نیروى تولیدی توسط موتور الکتریکی را با استفاده از سرعت خودرو و همچنین نیروى اعمالی توسط راننده کنترل می کند.

سنسور دما:

در مجموعه فرمان الکترونیکی، یک سنسور تعبیه شده است که دمای موتور و دیگر قطعات داخلی سیستم را اندازه گیری کرده و به کامپیوتر فرمان برقی ارسال می کند، چنانچه به دلیل استفاده بیش از اندازه از سیستم فرمان و عملکرد متناوب موتور فرمان الکترونیکی، دمای سیستم بالا برود و ریسک آسیب دیدن سیستم افزایش یابد، کامپیوتر سیستم فرمان الکترونیکی عملکرد فرمان کمکی را محدود و یا بطور کامل قطع می کند تا به قطعات سیستم فرمان کمکی آسیبی وارد نشود. در این وضعیت به دلیل خارج شدن فرمان کمکی برقی از سیستم، فرمان سفت خواهد شد. لازم به ذکر است که بعد از اینکه دمای سیستم کاهش پیدا کرد، عملکرد سیستم به حالت عادی باز می گردد و فرمان کمکی الکترونیکی وارد مدار خواهد شد.

سیستم بازگشت فرمان فعال:

به منظور افزایش راحتى راننده، برخى سیستم هاى کمکى فرمان الکترونیکی داراى سیستم بازگشت فرمان هستند. گشتاور کمکی با حرکت طبیعی غربیلک برای بازگشت به موقعیت مرکزی در حین رانندگی ترکیب می شود.

جبران کشیده شدن فرمان به یک طرف:

این سیستم کشیده شدن غیر معمولی فرمان را در خودرو تشخیص داده (در اثر ناهمواری جاده یا سایش غیر یکنواخت تایرها و غیره) و در نتیجه راننده را از اصلاح مداوم فرمان باز مى دارد که باعث افزایش راحتى راننده و پایداری خودرو مى شود. براى تشخیص کشیده شدن فرمان، کامپیوتر سیستم کمکی فرمان الکترونیکی، اعمال هرگونه گشتاور به غربیلک فرمان را در هنگامی که نزدیک به موقعیت مرکزی خود است، کنترل می کند.

نگهداری سیستم فرمان کمکی الکترونیکی:

سیستم فرمان کمکی الکترونیکی به دلیل نداشتن قطعات هیدرولیکی، دارای فرآیندهای نگهداری ساده تری می باشد. در این سیستم راننده می بایست از حرکت در جاده ها و خیابان های سیلابی و آب گرفته پرهیز کند زیرا نفوذ آب و رطوبت به موتور و کامپیوتر سیستم، می تواند به شدت به آن آسیب رسانده و هزینه های زیادی را به صاحب خودرو تحمیل نماید. صاحب خودرو می بایست از موتورشوئی غیراصولی پرهیز کند زیرا کلیه سیستم های برقی خودرو از جمله سیستم فرمان برقی کمکی در مقابل رطوبت و مایعات بسیار آسیب پذیر می باشند.

راننده می بایست مطابق جدول زمانی و بر اساس آنچه در دفترچه راهنمای مشتری توصیه شده است، بصورت دوره ای به یکی از نمایندگی های شبکه خدمات پس از فروش مراجعه نماید و سرویس های دوره ای بر روی خودرو ایشان انجام گیرد. یکی از موارد مهم در سرویس های دوره ای، بازدید از سیستم فرمان کمکی الکترونیکی می باشد. کارشناس دوره دیده بوسیله دستگاه عیب می تواند کلیه خطاهای(Fault) ذخیره شده اعم از خطاهای های دائمی(permanent) و یا اجزای سیستم EPS خطاهای موقتی(Temporary) در کامپیوترهای مختلف خودرو از جمله کامپیوتر سیستم فرمان کمکی را مشاهده کرده و با توجه به دیگر اطلاعات و وضعیت های(Status) کامپیوترهای مختلف، وجود مشکل و یا خطا را بررسی و تفسیر کرده و به وجود ایراد در سیستم پی ببرد و یا از بروز مشکل در سیستم های مختلف خودرو در آینده آگاه شده و تدابیر تعمیراتی لازم را بیندیشد و از تحمیل هزینه های سنگین جلوگیری نماید.

تعمیرات فرمان کمکی الکترونیکی:

انجام هرگونه تعمیر بر روی سیستم کمکی فرمان می بایست در نمایندگی مجاز و توسط کارشناس دوره دیده و با تجربه انجام گیرد. صاحب خودرو می بایست از سپردن خودرو به کسانیکه دوره ها و آموزشهای تئوری و عملی لازم و تخصصی را در مراکز آموزش فنی معتبر نگذرانده اند، پرهیز نماید زیرا ممکن است علاوه بر اینکه ایراد خودرو برطرف نشود، مشکلات دیگری نیز برای خودرو ایجاد گردد.

اجزای سیستم EPS

فرمان برقی یا سیستم EPS(Electric Power Streering) در خودروهایی که فرمان هیدرولیکی یا مکانیکی ندارند مورد استفاده قرار گرفته است.

ماژول کنترل در سیستم EPS اطلاعات را از سنسور زاویه فرمان (YA Sensor) دریافت می‌کند. این به نوبه خود، موتور فرمان را کنترل می‌کند تا فرمان کمکی را ارائه کندو

فرمان الکتریکی EPS مشابه سیستم هیدرولیکی آن عمل می‌کند اما از لحاظ ساختار با هم متفاوت هستند و فرمان برقی مزایای زیادتری نسیت به نوع هیدرولیکی یا فرمان EHPS دارد.

فرمان برقی زمانی عمل می‌کند که چرخشی در فرمان به وجود آید یا به عبارت دیگر گشتاوری موجود باشد.

برخی از مزایای فرمان برقی EPS نسبت به فرمان هیدرولیک

• کاهش مصرف سوخت به میزان ۳ تا ۵ درصد و کاهش میزان آلایندگی خودرو
• فرمان الکتریکی به صورت Safe Fail است. یعنی اگر قسمت الکتریکی فرمان از کار بیفتد، قسمت مکانیکی فرمان همچنان به کار خود ادامه می‌دهد.
• کاهش حجم، وزن و اندازه نسبت به سیستم هیدرولیک و قابلیت ایمنی بالا
• مستقل بودن از موتور خودرو و کاهش زمان باز و بست از روی خودرو
• افزایش قابل ملاحظه عمر موثر نسبت به فرمان هیدرولیکی
• حذف آلودگی‌های ناشی از روغن در مدار سیستم فرمان هیدرولیک

فرمان‌های برقی در سرعت‌های پایین، با نیروی کمتری قابلیت حرکت دارند و هرچه سرعت بالاتر می‌رود، فرمان بدلایل ایمنی به نیروی بیشتری برای گردش نیاز دارد.

قسمت‌های اصلی تشکیل دهنده سیستم EPS

سیستم فرمان برقی EPS از سه قسمت اصلی تشکیل شده است که به سیستم فرمان مکانیکی اضافه می‌شوند.

1. سنسور گشتاور (Torque Sensor)
2. موتور با جریان مستقیم (DC Brushless Motor) (ECU)

این سه قسمت می‌توانند در یکه محفظه هوزینگ یا به صورت جداگانه قرار گیرند.

روش نصب فرمان برقی

فرمان برقی به ۳ روش بر روی خودرو نصب می‌شود:

1. نصب بر روی ستون فرمان
2. نصب بر روی پینیون
3. نصب بر روی رک (شانه‌ای)

نصب بر روی ستون فرمان:

در این روش مجموعه سنسورها، موتور DC و قسمت ECU بطور مجتمع در یک محفظه مستقر و بر روی ستون فرمان نصب می‌شود.

بنابراین عملکرد کمکی فرمان EPS به ستون فرمان اعمال می‌گردد. این روش در خودروهای کوچک، مخصوصا خودروهای درون شهری که راحتی فرمان فاکتور مهمی به اجزای سیستم EPS ویژه در ترافیک‌های سنگین و پارک نمودن خودرو محسوب می‌شود، بکار می‌رود. ستون فرمان با موتور الکتریکی DC توسط دنده حلزونی درگیر هستند.

نصب بر روی پینیون:

در این روش نیز مجموعه سنسورها، موتور DC و قسمت ECU در یک محفظه قرارگرفته ولی بر روی پینیون نصب می‌شوند. این حالت برای خودروهای نیمه سنگین مناسب بوده، جایی که راننده این نوع خودروها در راحت‌ترین حالت می‌توانند خودرو را هدایت کنند.

نصب بر روی دنده شانه‌ای:

در این روش سه قسمت فرمان برقی یعنی سنسور، موتور DC و ECU به صورت جدا از هم بر روی جعبه فرمان نصب می‌شوند. به این صورت که موتور DC و ECU بطور جدا از هم بر دنده شانه‌ای (Rack) قرار گرفته و سنسورها نیز روی پینیون مستقر می‌شوند.

زیرا روی دنده شانه‌ای گشتاوری وجود ندارد که سنسورها بتوانند آن را حس نمایند. این حالت برای خودروهای سنگین مناسب است. جایی که نیروی زیادی باید به دنده شانه‌ای اعمال شود. بنابراین نیروی کمکی بطور مستقیم از موتور DC به دنده شانه‌ای یا همان رک وارد می‌گردد.

آشنایی با دوره‌های آموزشی ثمین خودرو

نحوه تشخیص سیستم فرمان برقی بر روی خودرو

نشان EPS بصورت بر روی جلو آمپر تعریف شده است. زمانیکه سوئیچ در حالت روشن قرار دارد در صورت وجود فرمان برقی بر روی خودرو، علامت مذکور به مدت ۳ ثانیه روشن می‌گردد و سپس خاموش می‌شود. (اگر خاموش نشود نشانه بروز ایراد در سیستم فرمان است).

یکی دیگر از نشانه‌ها عدم وجود پمپ و مخزن هیدرولیک و هچنین شلنگ‌های فشار ضعیف و فشار قوی روغن هیدرولیک است.