تفاوت بین EPS و DPS

DPS

تفاوت EPS و DPS چیست ؟

EPS یکی از پرکاربردترین اصطلاحات بورسی در بین سرمایه گذاران است میتوان گفت EPS از مهم ترین مفاهیمی است که چه به صورت مستقیم وچه به صورت غیرمستقیم بر قیمت سهام شرکتها در بورس تاثیر می گذارد.

درنتیجه eps یک شرکت برابر است با میزان سودی که به ازای هر یک عدد تفاوت بین EPS و DPS سهم شرکت بدست می آید.

کلمه eps مخفف عبارت Earnings Per Share که به معنی درآمد هر سهم است وقتی که شما کل درآمد یک شرکت (پس از کسر مالیات ) را در پایان سال (سال مالی) بر تعداد کل سهام آن شرکت تقسیم کنید در واقع eps آن شرکت را محاسبه کرده اید

1.eps پیش بینی شده : مقدار سودی است که یک شرکت در ابتدای سال مالی خود پیش بینی می کند که در انتهای سال مالی به آن برسد.

2.eps محقق شده : ین eps سودی است که یک شرکت توانسته بعد از گذشت یکسال مالی کسب کند

Dps: کلمه dps مخفف عبارت Dividend Per Share است و dps قسمتی از eps است که بین سهامداران تقسیم میشود درنتیجه dps (درصد سود تقسیمی ) شرکت ها متفاوت است هرشرکت سیاست های مختلفی برای تقسیم سود دارد بعضی از شرکت ها بیشتر سود سهام خود را بین سهامداران تقسیم می کنند. وبعضی از شرکت های دیگر درصد کمی از سود را تقسیم میکنند و بخش عمده یی از آن را به تأمین نقدینگی مورد نیاز برای انجام طرح‌های توسعه‌ای، اختصاص می‌دهند.

و این که چه مقدار از eps به عنوان dpsبین سهامداران تقسیم شود در مجمع شرکت تصمیم گیری می شود .

و حال به تفاوت epsو dps می رسیم :

dps بخشی از eps است و هر دوی آن هاد از سود ناشی میشود وتفاوت عمده این دو در این است که در بیش تر مواقع باهم برابر نیستند و معمولا مقدار dps از eps شرکت کمتر است به این دلیل که شرکت ها تمایل دارند بخشی از سود را نزد خود نگه دارند

تعریف EPS و DPS و شرح تفاوت این دو مفهوم

EPS و DPS! در روزگار ما که خرید و فروش در بازار بورس و سرمایه‌گذاری در آن، تبدیل به موضوع گفتگوی بسیاری از تفاوت بین EPS و DPS مردم کشورمان شده است، این بازار پرجنب‌وجوش بیش از پیش اهمیت یافته است. برخی با سودای سود کلان و مقطعی به این قافله پیوسته‌اند و برخی هم که کارکشته‌تر و آگاه‌ترند به امید کسب سودهای کلان در درازمدت، قدم در این راه نهاده‌اند. کسانی که به سازوکار پیچیده و حساس بازار بورس واقف هستند می‌دانند که معامله در این بازار، نیاز به آشنایی یافتن با مفاهیم و اصطلاحات مختلفی است که در تحلیل رفتار آن به کار برده می‌شود.

در این مقاله از سری مقالات آموزش بورس چراغ ، خواهیم کوشید شما را با دو اصطلاح بسیار مهم و پرکاربرد در تحلیل رفتار بازار بورس یعنی EPS و DPS آشنا کنیم. امیدواریم با آگاهی از این دو مفهوم، بتوانید آشنایی بهتری با مکانیسم بازار بورس پیدا کنید. این مبحث از مباحث تحلیل بنیادی بورس است. برای آشنایی با تحلیل بنیادی در بورس دوره آموزش آنلاین تحلیل بنیادی مقدماتی را مشاهده نمایید.
ابتدا در دو بخش مختلف به تعریف دقیق و واضح هر یک از این دو مفهوم پرداخته و با معلوم شدن معنای آنها در بخش سوم به بیان تفاوت آن دو خواهیم پرداخت.

EPS چیست؟

What is EPS

EPS عبارتی اختصاری برای عبارت طولانی‌ترِ Earning per Share است و معنای تحت‌اللفظی آن، درآمد در ازای هر سهم است. در انتهای هر سال مالی، شرکت‌های مختلف اقدام به محاسبه درآمد خود می‌کنند و این کار را از طریق کسر مالیات از آن و به دست تفاوت بین EPS و DPS آوردن سود خالص انجام می‌دهند. با انجام این محاسبه ساده می‌توان EPS را نیز از طریق تقسیم درآمد کل بر تعداد سهم‌های شرکت به دست آورد.

به عبارت ساده‌تر می‌توان گفت که EPS میزان سودی را نشان می‌دهد که یک شرکت در ازای هر سهم، به دست آورده است. در کل، می‌توان گفت که مقدار EPS معیار خوبی برای تعیین میزان سوددهی یک شرکت است. روال متداول شرکت‌ها این است که گزارشی از EPS را که جهت موارد فوق‌العاده و رقیق‌شدگی‌های احتمالی تعدیل شده است، ارائه دهند. هر قدر که میزان EPS یک شرکت بیشتر باشد، آن شرکت، شرکت سودده‌تری تلقی می‌شود.

روش محاسبه EPS

درآمد در ازای هر سهم را از طریق تقسیم درآمد خالص (یا همان سود خالص) بر تعداد سهم‌های یک شرکت به دست می‌آورند. محاسبه اصلاح‌شده‌تر این است که صورت و مخرج این کسر را با در نظر گرفتن سهم‌هایی که می‌شد از طریق گزینه‌ها، بدهی تبدیل‌پذیر یا ضمانت ایجاد کرد، تعدیل کنیم. صورت کسر نیز دارای دقت بیشتری خواهد شد اگر عملیات مداوم شرکت ( یا همان فعالیت‌های نظم تجاری یک شرکت) نیز در نظر گرفته شود. حال فرض کنید که درآمد خالص یک شرکت در پایان سال مالی برابر با ۱۰۰۰۰۰۰۰۰۰ ریال یا همان یک میلیارد ریال باشد و تعداد سهم‌هایی که در اختیار این شرکت است نیز ۱۰۰۰۰۰۰ سهم یا همان یک میلیون سهم باشد. با احتساب این ارقام، میزان EPS این شرکت که برابر با ۱۰۰۰ ریال خواهد شد، به شیوه زیر محاسبه می‌شود:
۱۰۰۰= ۱۰۰۰۰۰۰ ÷ ۱۰۰۰۰۰۰۰۰۰

انواع مختلف EPS

EPS دارای انواع مختلفی است که در بخش زیر به آنها اشاره می‌کنیم:

EPS پایه

در این نوع از EPS از یک محاسبه ساده استفاده می‌شود. در این محاسبه، درآمد خالصی را که می‌توان در مورد سهام عادی اعمال کرد، در پایان یک دوره و یا سال مالی بر تعداد میانگین سهم‌هایی که در دست سهام‌داران همان دوره و یا سال مالی است تقسیم می‌کنند. بطور مثال، فرض کنید درآمد خالص سهام عادی در پایان سال مالی برابر با ۲۰۰۰۰۰۰۰۰ دلار است. از سوی دیگر فرض کنید که در ابتدای سال مالی ۲ میلیون سهم در اختیار سهام‌داران بوده و در پایان سال مالی این مقدار به ۱ میلیون کاهش یافته است.

برای محاسبه EPS پایه باید ابتدا میانگین این دو مقدار سهم را حساب کنیم. برای این کار ۲ میلیون و ۱ میلیون سهم را با هم جمع کرده و تقسیم بر ۲ می‌کنیم که حاصل برابر است با ۵/۱ میلیون. سپس درآمد خالص را که برابر بود با ۲۰۰ میلیون دلار بود تقسیم بر ۵/۱ میلیون سهم می‌کنیم که حاصل برابر است با ۳۳/۱۳۳ دلار.

EPS تقلیل‌یافته (رقیق)

در این نوع از EPS نیز محاسبه چندان دشواری در پیش نداریم. در EPS رقیق یا تقلیل‌یافته، در واقع تعدیلاتی در میزان EPS پایه اعمال می‌شود که این امر منجر به کاهش سود در هر سهم می‌شود. تعدیلات ممکن است با در نظر گرفتن موارد تبدیل‌پذیری همچون ضمانت‌نامه‌ها، گزینه‌های سهام، مبدل‌های قابل‌تبدیل (سهام و اوراق قرضه) و دیگر ابزارهای مالی که قابلیت تبدیل شدن به سهام دارند، اعمال گردد.

برای مثال، فرض کنید که یک سرمایه‌گذار اولیه که حائز صلاحیت است، ۱ میلیون سهم تبدیل‌پذیر را برای تبدیل نگه‌داشته است و می‌تواند در هر زمان که اراده کند این سهم‌ها را در کمتر از قیمت کنونی بازار به سهام عادی تبدیل کند. با احتساب این سهم‌ها و اضافه کردن آنها به ۲ و ۱ میلیون سهمی که در مثال قبلی داشتیم و گرفتن میانگین، به عدد ۲ میلیون سهم می‌رسیم. سپس سود خالص را که برابر بود با ۲۰۰ میلیون دلار، تقسیم می‌کنیم بر همین ۲ میلیون و در نهایت به ESP تقلیل‌یافته‌ای برابر با ۱۰۰ دلار می‌رسیم که در مقایسه با ESP پایه، سود کمتری محسوب می‌شود. همانطور که متوجه شدید، این امر به دلیل بزرگتر شدن عددی است که در مخرج کسر قرار دارد و آن هم به علت افزوده شدن موارد تبدیل‌پذیر به سهام است.

EPS پیش‌بینی‌شده

این نوع از EPS عبارت است از سودی که یک شرکت در ابتدای سال مالی پیش‌بینی می‌کند که در انتهای سال مالی به آن دست پیدا کند. در ابتدای هر سال مالی، شرکت‌هایی که در بورس فعالیت دارند باید با نگاه به عملکرد گذشته خود و همچنین نظر مدیران و صاحب‌نظران شرکت، اقدام به پیش‌بینی عملکرد مالی خود در سال مالیِ پیشِ‌رو کنند. ناگفته پیداست که این نوع از EPS تنها یک پیش‌بینی است و تضمینی وجود ندارد که در پایان سال مالی، محقق شود. این نوع از EPS است که معمولا مبنای قیمت‌گذاری قرار می‌گیرد، زیرا EPS محقق‌شده که در بخش زیر به آن خواهیم پرداخت پس از پایان سال مالی تحقق می‌یابد. لذا سرمایه‌گذار خود باید آگاهی و هوشیاری کافی را داشته و با سنجش شرایط شرکت، عیار EPS محقق‌شده را مشخص کند.

EPS محقق‌شده

این نوع از EPS عبارت است از مقدار سودی که یک شرکت در پایان سال مالی خود کسب می‌کند. پس از پایان یافتن سال مالی، مدیران و حسابداران شرکت نحوه عملکرد شرکت در آن سال مالی را سنجیده و پس از انجام محاسبات لازم و کسر هزینه‌های شرکت تفاوت بین EPS و DPS از کل درآمدها، سود خالص شرکت را اعلام می‌کنند. این سود خالص را EPS محقق‌شده می‌نامند.

اهمیت EPS

معیار EPS یکی از مهم‌ترین متغیرهایی است که برای تعیین قیمت یک سهم به کار می‌رود. ESP، همچنین یکی از مؤلفه‌های مهم در محاسبه نسبت قیمت به درآمد است که قیمت در این نسبت، اشاره به همان EPS دارد. از طریق تقسیم قیمت سهام یک شرکت بر EPS آن، سرمایه‌گذار می‌تواند به ارزش یک سهم پی ببرد، بدین طریق که متوجه می‌شود که بازار حاضر است برای هر ریال از این درآمد، چقدر پرداخت کند.

DPS چیست؟

DPS

DPS مخفف عبارت انگلیسی Dividend per Share است. معنای تحت‌اللفظی این عبارت، سود (تقسیمی) در ازای هر سهم می‌باشد. با پایان یافتن سال مالی، مدیران و سهام‌داران شرکت در مورد اینکه چه میزان از EPS که شرکت در طول سال به دست آورده است به سهامداران اختصاص داده شود، تصمیم‌گیری می‌کنند. این یعنی روش متداول شرکت‌ها این است که کل EPS را در میان سهام‌داران توزیع نکرده و قسمتی از آن را در نزد شرکت باقی گذاشته و صرف سرمایه‌گذاری‌های آینده می‌کنند. به این سود که در پایان سال مالی نصیب سهام‌داران می‌شود، DPS گفته می‌شود.

حال که با تعریف DPS آشنا شدیم، درمی‌یابیم که همواره میزان EPS از میزان DPS بیشتر است و این تفاوت، بستگی به سیاست‌های مالی شرکت مورد نظر دارد و بسته به نظر تصمیم‌گیران اصلی ممکن است بیشتر یا کمتر شده و در زمان خاصی و به روش خاصی به سهام‌داران پرداخت گردد.

حال، فرض کنید که درآمد یک شرکت در ازای هر سهم برابر با ۸۰۰۰ ریال باشد و این شرکت بر طبق سیاست‌گذاری‌های مالی خود تصمیم بگیرد که سه چهارم از این میزان یعنی ۶۰۰۰ ریال را میان سهام‌داران خود توزیع کند. در این صورت، سهام‌داری که ۲۰۰۰ سهم از سهام این شرکت را در اختیار دارد، سودی برابر با ۱۲ میلیون ریال به دست خواهد آورد. این مقدار، حاصل ضرب ۶۰۰۰ ریال در ۲۰۰۰ سهم است.

انواع سود (تقسیمی)

انواع سود

اگرچه سود تقسیمی را معمولا به صورت نقدی به سهام‌داران منتقل می‌کنند، این روش تنها روشی نیست که همواره مورد استفاده شرکت‌ها باشد. روش‌های دیگری نیز برای این کار وجود دارد که موجب به وجود آمدن انواع مختلف سودهای تقسیمی شده است. بر این اساس، می‌توان سودهای تقسیمی را به انواع زیر تقسیم‌بندی کرد:
• سود نقد: رایج‌ترین نوع سود تقسیمی‌ای که در اختیار سرمایه‌گذاران قرار می‌گیرد، سود نقد است.
• سود در قالب دارایی: گاه برخی از شرکت‌ها سود تقسیمی خود را در قالب دارایی‌هایی نظیر ملک، کارخانه، تجهیزات، وسایل نقلیه و غیره صادر می‌کنند.
• سود در قالب سهام: در این نوع از سود، شرکت بر اساس میزان سهامی که در تملک هر یک از سهام‌داران است، به هر کدام از آنان تعداد مشخصی سهم اضافی اعطا می‌کند.
• سود در قالب سند: در این شیوه، شرکت به سرمایه‌گذاران تعهد می‌دهد که در تاریخ معینی سود آنان را پرداخت کند. سودهای در قالب سند، در اصل نوعی سفته جهت تضمین پرداخت نقدی توسط شرکت در آینده هستند.
• سود در قالب نقدینگی: در این روش، شرکت تمام دارایی‌های خود را به صورت نقد درآورده و و مجموع آن را در میان سهام‌داران توزیع می‌کند. این روش پرداخت سود تقسیمی، معمولا زمانی استفاده می‌شود که شرکت در شرف تعطیلی و ورشکستگی قرار گرفته باشد.

دلایل پرداخت سود تقسیمی به سهام‌داران

در این بخش به دو دلیل عمده‌ای که بر اساس آن، شرکت‌های مختلف اقدام به توزیع سود در میان سهام‌داران خود می‌کنند می‌پردازیم:

• جذب سرمایه‌گذار: بسیاری از سرمایه‌گذاران مشتاق‌اند که سود دریافت کنند و سودهای دریافتی را نیز به چشم یک منبع پایدار برای درآمدزایی نگاه می‌کنند. در نتیجه، شرکت‌هایی که سود پرداخت می‌کنند، بخت و اقبال بیشتری در جذب سرمایه‌گذار خواهند داشت.
• به نمایش گذاشتن قدرت مالی شرکت: پرداخت سود توسط شرکت‌های مختلف، گاه می‌تواند روشی برای القاء یک پیام باشد. پرداخت سود، معمولا بدین معناست که شرکت پرداخت‌کننده، شرکتی قدرتمند است و در مورد درآمد آینده خود، پیش‌بینی‌ها و انتظارات مثبتی دارد. این امر، سهام آن شرکت را جذاب‌تر کرده و ممکن است ارزش آن را نیز بیشتر کند.

دلایل عدم پرداخت سود تقسیمی به سهام‌داران

اگرچه صدور سود تقسیمی توسط یک شرکت، نشانه‌ای از قدرت مالی آن شرکت بوده و می‌تواند موجب جذب سرمایه‌گذار شود، دلایلی نیز برای خودداری از پرداخت این سود وجود دارد که در زیر به آنها می‌پردازیم:

• رشد سریع: شرکتی که دارای سرعت رشد بالایی است، به احتمال قوی از پرداخت سود اجتناب خواهد کرد. به جای این کار، شرکت مبادرت به سرمایه‌گذاری مجدد کرده و از این طریق به تولید محصولات جدیدتر و افزایش دارایی تجاری شرکت پرداخته و به رشد خود شتاب بیشتری می‌دهد. انجام این کار، گرچه موجب حفظ بخشی از درآمد شرکت مورد نظر می‌شود، لزوما به این معنی نیست که این شرکت، در اوضاع مالیِ وخیمی قرار دارد. در حقیقت، ممکن است این سرمایه‌گذاری مجدد، منجر به DPS بیشتری در آینده شود.
• ندادن علامت غلط: همانطور که اشاره شد، صدور سود تقسیمی یکی از نشانه‌های قدرت مالی یک شرکت است. اگرچه عدم پرداخت سود، لزوما به معنای ضعف مالی یک شرکت نیست، اما شرکتی که قبلا سود پرداخت می‌کرده و کنون از پرداخت آن خودداری کرده و یا میزان آن را کاهش داده است ممکن است پیام غلطی به سرمایه‌گذاران مخابره کرده باشد. متأسفانه، از نظر بسیاری از سرمایه‌گذاران، عدم پرداخت سود، مشخصه منفی‌ای محسوب می‌شود. در نتیجه، برخی از شرکت‌ها برای آنکه از ابتدای کار، ریسک چنین پیام‌ منفی‌ای را ریشه‌کن کنند، از پرداخت سود تقسیمی پرهیز می‌کنند.

تفاوت میان EPS و DPS

تفاوت میان EPS و DPS

با توضیحاتی که در مورد EPS و تعریف و انواع آن و همچنین DPS و تعریف و انواع آن در قسمت‌های بالا داده شد، اکنون می‌توان با روشنی و وضوح بیشتری در مورد تفاوت این دو اصطلاح سخن گفت. در قسمت بالا روشن شد که EPS، به معنای سودی است که در پایان سال مالی به هر یک از سهم‌ها تعلق می‌گیرد و DPS نیز به معنای سودی است که در پایان سال مالی به هر یک از سهام‌داران شرکت اختصاص داده می‌شود.

در واقع، هر دو مورد به سودی اشاره دارند که نصیب شرکت شده است، اما EPS فارغ از سهام‌داران و دیگر سیاست‌های مالی شرکت به سهم تعلق می‌گیرد و DPS با احتساب عواملی همچون نظر مدیران، حسابداران و خود سهام‌داران و همچنین سیاست‌های شرکت در مورد روش، زمان و مقدار سود پرداختی به هر یک از سهام‌داران تعلق می‌گیرد.
نکته دیگر این است که در اغلب موارد، میزان EPS از میزان DPS بیشتر است، زیرا شرکت‌ها معمولا بخشی از EPS را نزد خود نگه می‌دارند و در نتیجه، سود سهام‌داران نیز در نسبت با آن کاهش می‌یابد. اما گاه ممکن است که مقدار DPS بیش از EPS باشد که آن هم به دلیل اختصاص یافتن بخشی از سودهای انباشته‌شده از سال‌های پیشین به سهام‌داران است. نباید فراموش کرد که DPS بخش از EPS است که به سهام‌داران پرداخت می‌شود.

در کل، می‌توان گفت که EPS مهم‌تر از DPS است، زیرا سود خالصِ پایان هر دوره مالی را نشان می‌دهد و این خود نشان از نحوه عملکرد شرکت در سال گذشته است. اما از آنجا که اختصاص یافتن یا نیافتن DPS به سهام‌داران و بیشی و کمیِ آن بستگی به سیاست‌های مالی شرکت داشته و صدور و عدم صدور آن نیز معمولا به معنای قوت یا ضعف مالی شرکت‌ها نیست، چندان نمی‌توان به آن اتکا کرد. اما هر چه باشد، میزان DPS نیز ممکن است برای کسانی که به چشم درآمد ثابت به آن نگاه می‌کنند بسیار مهم باشد.

آشنایی با دو مفهوم EPS و DPS و حلاجی آنها باعث خواهد شد که سرمایه‌گذاران گزینه‌های مناسب را انتخاب کرده و هر یک از این دو مفهوم را با دیگری اشتباه نگیرند. درآمد خالص بالا و دیگر عوامل مالی و اقتصادی، ضامن موفقیت شرکت‌ها و سهام‌داران آنهاست.

EPS و DPS در بورس چیست و چه تفاوت هایی دارند؟

EPS و DPS در بورس چیست و چه تفاوت هایی دارند؟

افراد برای اینکه به راحتی بتوانند در بورس سرمایه ‌گذاری و معامله کنند، باید با مفاهیم و اصطلاحات عمومی و تخصصی آن آشنایی کامل داشته باشند. دو مورد از این اصطلاحات پرکاربرد EPS و DPS هستند که جزو مفاهیم و لغات مهم و اساسی بازار بورس محسوب می‌شوند.

در این مطلب این اصطلاحات مهم را به شکل کامل بررسی خواهیم کرد تا با آن‌ها به طور کامل آشنا شوید و بتوانید در سرمایه گذاری ‌های خود از آن استفاده کنید.

تعریف EPS

اصطلاح EPS از مخفف کلمات EARNING PER SHARE گرفته شده است و معنای آن درآمد و سود به ازای هر سهم است. هر شرکت دارای یک میزان سود مشخص سالانه تفاوت بین EPS و DPS به ازای یک تعداد مشخص سهام است.

در پایان هر سال، شرکت‌ها میزان سود خالص و یا درآمد خالص خود را محاسبه و بر تعداد سهامی که دارند تقسیم می‌کنند که به این رقم EPS میگویند.

به طور خلاصه EPS سود سهام سالیانه شرکت خواهد بود؛ اما سوال اینجاست که این سود چگونه محاسبه می‌شود؟ ای پی اس طی بررسی‌های انجام شده توسط حسابرسان و مدیران مالی هر شرکت پس از مشخص کردن میزان هزینه‌ها در کنار محاسبه درآمد و سود خالص به دست می‌آید.

این میزان سود حاصل از درآمد یا EPS یکی از مسائلی است که می‌تواند بر ارزش یک سهم و قیمت آن در بازار سرمایه اثرات مستقیم بگذارد. البته این مسئله در سال‌های قبل به شکل دیگری مطرح بود که شرکت‌ها قبل از شروع سال مالی جدید بر اساس عملکرد سال قبل اقدام به پیش‌بینی درآمد به ازای هر سهم می‌کردند که در سال 96 توسط سازمان بورس این شکل از کار لغو و دستورالعمل جدیدی ابلاغ شد.

در مبحث ای پی اس ما با دو اصطلاح EPS تحقق یافته و تعدیل EPS مواجه هستیم که هر کدام معنای خاص خود را دارد.

در نوع تحقق یافته همان‌طور که مشخص است میزان سود به ازای هر سهم در سال مالی جاری تعلق‌ گرفته و این در حالی است که تعدیل ای پی اس زمانی مطرح می‌شود که سود پیش‌بینی‌شده با آنچه در واقعیت وجود دارد اختلاف داشته باشد. این اختلاف می‌تواند منجر به افزایش یا کاهش سود هر سهم شود.

اهمیت EPS و کاربرد آن

در بازار سهام پارامترهایی وجود دارد که برای ارزیابی ارزش واقعی هر سهم، میزان سودآوری و مقدار ریسک سرمایه‌ گذاری آن بسیار اهمیت دارند که یکی از این پارامترها ای پی اس است.

EPS زمانی که سهمی برای تحلیل در مرجع قضاوت قرار می‌گیرد، کاربرد خواهد داشت و چالش‌ها و فرصت‌های هر سهم را تا حدودی مشخص می‌کند. به طور کلی از کاربردهای EPS می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

1.ارزیابی ارزش سهام و سود نقدی

2.پیش‌بینی ارزش آینده شرکت و ای پی اس آن

3.برآورد میزان قدرت یک شرکت برای سودآوری

4.ایجاد یک چشم‌انداز درباره وضعیت شرکت و عملکرد مثبت و منفی مدیران آن

زمانی که قرار است افراد متقاضی سرمایه‌ گذاری در بورس، بر اساس EPS هر سهم اقدام به قضاوت هر نمادی کنند و بهترین گزینه را انتخاب کنند، باید به این موضوع توجه داشته باشند که صرفا زمانی که رقم ای پی اس دو یا چند نماد شرکتی با هم برابر و یکسان است، نشان‌دهنده یک میزان ریسک سرمایه‌ گذاری نخواهد بود؛

به عبارت دیگر شرکتی که بتواند با میزان سرمایه‌ گذاری کمتر از دیگر شرکت‌ها، یک سود یکسان و مشخص را بیفزاید، برای سرمایه‌ گذاری مطمئن با سود بالا گزینه بهتر و کارآمدتر از سایرین به نظر می‌رسد.

البته ناگفته نماند که برای تحلیل سهم هر شرکت تنها نباید به فاکتوری مثل ای پی اس بسنده کرد؛ بنابراین باید از این روش در کنار سایر راه‌های تحلیلی استفاده کرد.

تعریف DPS

در کنار ای پی اس اصطلاح دی پی اس هم جزو پارامترهای مالی پراهمیت و ضروری بازار سرمایه بورس است که در بین فعالان این بازار بسیار رایج و پراستفاده و رایج بوده.

DPS نیز از مخفف کلمات DIVIDED PER SHARE گرفته شده که معنای آن سود تقسیم شده هر سهم است؛ به عبارت دیگر می‌توان گفت DPS بخشی از EPS است که در بین سهامداران تقسیم می‌شود. برخلاف پارامتر قبلی، در اصطلاح دی پی اس تقسیم سود هر شرکت با شرکت دیگری بر اساس سیاست‌های مالی متفاوت خواهد بود.

اهمیت DPS و کاربرد آن

برخی از شرکت‌ها مایل هستند تمام سود حاصل از یک سال مالی را بین سهامداران خود بر اساس میزان سهم تقسیم کنند. این در حالی است که شرکت‌های دیگر دوست دارند بخشی از ای پی اس خود را صرف توسعه پروژه‌های عمرانی و توسعه دهنده شرکت کند.

البته گزینه دوم در بین شرکت‌ها بیشتر رایج بوده؛ چرا که آن‌ها نیاز دارند برحسب شرایط آینده شرکت، نیازهای آن را پیش‌بینی و بخشی از بودجه لازم را از این طریق ذخیره کنند.

دی پی اس هر فرد زمانی که در مجمع مربوط به آن شرکت ثبت شود، به اسم دارنده سهم در همان زمان تعلق خواهد گرفت، این سهم حتی اگر پس از زمان ثبت در مجمع فروخته شود هم شامل دریافت رقم DPS می‌شود.

تفاوت بین EPS و DPS

همان‌طور که گفتیم دی پی اس می‌تواند بخشی از ای پی اس به شمار آید. در اصل هر دو پارامتر از سود و درآمد شرکت به دست می‌آیند.

در برخی مواقع رقم دی پی اس اختصاص داده شده شرکت‌ها به سهامداران بیشتر از ای پی اس است که علت آن جمع شدن سود سال جاری با سود تفاوت بین EPS و DPS انباشته‌شده از سال قبل است؛

اما در اکثر مواقع به دلیل نیاز شرکت‌ها به انباشت سود برای رفع نیازهای خود میزان ای پی اس بیشتر از دی پی اس خواهد بود؛ بنابراین میزان سود سالیانه از میزان تقسیم آن بیشتر خواهد بود.

البته این مسئله زمانی که یک سهام‌دار پس از تصویب ای پی اس تصمیم به فروش سهام خود می‌گیرد و در آینده هیچ نفعی از سود انباشته سال مالی قبل شرکت نخواهد برد، بحث‌برانگیز خواهد داشت.

سخن آخر

در این مقاله آموختیم که EPS سود به ازای هر سهم و DPS تقسیم سود حاصل از یک سال مالی است.

شناخت کامل این دو اصطلاح برای فعالان بازار سرمایه و تحلیلگران از اهمیت بالایی برخوردار است؛ زیرا میزان ریسک‌پذیری سرمایه‌گذاری در سهام خاص را کاهش می‌دهد و درصد سوددهی را بالا خواهد برد.

تفاوت EPS و DPS چیست؟

به منظور ورود به بازار سرمایه و شروع فرآیند سرمایه گذاری در این بازار شما باید با اصطلاحات گوناگون آشنا شوید و نحوه کار با اصطلاحات در این بازار را فرا بگیرید. در مقالات گذشته به بسیاری از اصطلاحات پرداختیم و جزئیات آن را برای شما شرح دادیم. در همین راستا اهمیت بررسی وضعیت شرکت‌ها و صورت های مالی آن‌ها در تحلیل بنیادی و یا بررسی روند نموداری شرکت‌ها از منظر تکنیکال از جایگاه حساسی در امر سرمایه گذاری برخوردارند.

EPS چیست؟

مفهوم EPS مخفف عبارت Earning per Share به معنی درآمد به ازای هر واحد سهم است. در نظر داشته باشید که شرکت‌ها در پایان سال مالی خود، درآمد کل شرکت را به صورت سود خالص بعد از کسر مالیات محاسبه می‌کنند. در این فرآیند اگر ما درآمد کل را بر تعداد کل سهام شرکت مدنظر تقسیم کنیم، درآمد هر سهم یا به اصطلاح EPS شرکت به دست می‌آید. در فرآیند سرمایه گذاری در بازار تفاوت بین EPS و DPS بورس باید به این نکته دقت نمایید که EPS یکی از عوامل مهم و تأثیرگذار در قیمت سهام به صورت مستقیم و غیرمستقیم است.

برای درک بهتر به این مثال توجه نمایید: اگر یک شرکت در پایان سال مالی خود 1.000.000.000 ریال درآمد داشته باشد و تعداد سهم‌های شرکت به اندازه 1 میلیون برگه سهم باشد. EPS شرکت مدنظر برابر است با 1.000 ریال.

۱،۰۰۰ = ۱،۰۰۰،۰۰۰ ÷ ۱،۰۰۰،۰۰۰،۰۰۰

همین‌طور EPS محقق شده به سودی گفته می‌شود که شرکت بعد از یک سال مالی کسب می‌کند. این سود معمولاً به وسیله مدیران و حسابداران شرکت بعد از بررسی و ارزیابی های کلی شرکت و … محاسبه می‌شود. باید توجه داشته باشید حتی EPS تحقق یافته نیز تأثیر خود را بر روی قسمت سهام می‌گذارد.

نکاتی مهم پیرامون محاسبه EPS

تا همین دو سال گذشته شرکت‌ها ملزم بودند که سود منتهی به پایان سال مالی خود را پیش بینی کرده و آن را اعلام نمایند. طبیعتاً به این سود EPS پیش بینی شده گفته می‌شد. این درآمد پیش‌بینی شده بر اساس عملکرد سال گذشته و نظر مدیران و کارشناسان شرکت محاسبه می‌شد و انتظار می‌رفت که شرکت تا پایان سال مالی بعد به آن دست یابد. با توجه به این موضوع که EPS پیش‌بینی شده واقعی نبود، امکان داشت در طی زمان تغییر کند.

در این پروسه باید به این امر هم توجه داشت که با بهتر یا بدتر شدن عملکرد شرکت تفاوت بین EPS و DPS مدنظر و یا تغییر در روند سودآوری آن، EPS پیش‌بینی شده دستخوش تغییرات خواهد شد. در این قانون شرکت‌ها باید در پایان سالی مالی خود، EPS پیش‌بینی شده برای سال بعدی را اعلام می‌کردند. این عدد می‌توانست با EPS قبلی برابر یا با آن مغایر باشد. از اواخر سال ۱۳۹۷، با انتشار و اجرایی شدن دستورالعمل افشای اطلاعات شرکت‌های ثبت‌شده نزد سازمان بورس و اوراق بهادار، مقرر شد اعلام سود (زیان) خالص هر سهم (EPS) بر اساس آخرین سود (زیان) محقق شده شرکت‌ها باشد و EPS پیش‌بینی شده در ابتدای دوره حذف گردید. در همین راستا شرکت‌ها به جای پیش بینی سود، گزارش تفسیری که شامل صورت های مالی و دیگر داده‌های آماری مربوط به شرکت هست را ارائه می‌دهند.

قبل از اینکه این قانون اجرایی شود، EPS پیش بینی شده با استفاده از سایت TSETMC.COM در دسترس بود و تمام افراد به آن دسترسی داشتند. بعد از اجرای این قانون شرکت‌ها ملزم هستند که از یکی از روش های جهانی گزارش EPS خود را ارائه دهند. این فرآیند یا روش ارزیابی به دوازده ماه گذشته یا روش TTM شناخته می‌شود که در ادامه به بررسی آن می‌پردازیم.

ای پی اس (eps) بالا خوب است یا پایین؟

همان‌طور که در بخش‌های قبلی اشاره کردیم، فاکتورهای مختلفی برای خرید یک سهم در بازار بورس وجود دارد. یکی از این فاکتورها، EPS یا سود هر سهم در بازار است. این مولفه به نوعی نشان‌ دهنده میزان قدرت سودآوری شرکت مورد نظر است به عبارت دیگر با استفاده از آن می‌توان، مقدار سودی که شرکت در یک بازه زمانی مشخص (یک سال) به ازای هر سهم ایجاد می‌کند را محاسبه کرد. هر چه قدر مقدار EPS در یک شرکت بیشتر باشد به معنی سودآوری بالاتر آن شرکت برای سهام‌دارانش خواهد بود، پس بالا بودن میزان EPS، برای سهام‌داران بسیار خوب است.

بررسی روش TTM

اصطلاح TTM در اصل مخفف عبارت Trailing Twelve Months به معنی دوازده ماه گذشته است. در این پروسه سهامداران می‌توانند با استفاده از EPS 12 ماه گذشته شرکت، به بررسی و ارزیابی EPS سال جاری شرکت بپردازند. طبق آخرین مصوبه و قانون سازمان بورس در خصوص شفاف سازی اطلاعات، شرکت‌ها باید صورت های مالی سه ماهه خود را منتشر نمایند از این رو سود هر سهم در دوره های سه ماهه در دسترس تمام افراد بازار سرمایه قرار می‌گیرد.

یکی از مزایای روش TTM در بازار سرمایه این است که قیمت سهم بر اساس قیمت واقعی آن بررسی تعیین می‌شود. در این روش ارزش گذاری سهم با استفاده از سود پیش بینی شده سهم انجام نشده و سرمایه گذاران با استفاده از اطلاعات واقعی منتشر شده قادر به ارزیابی ارزش قیمت سهم بوده و در این پروسه طبیعتاً نتایج بهتری حاصل می‌شود. در ادامه برای درک بهتر باید بگوییم که EPS یک سهم بر مبنای درآمد خالص کل 12 ماه گذشته محاسبه می‌شود. درصورتی‌که در پایان سال مالی یک شرکت گزارش تفسیری آن را ارزیابی کنیم، سود (زیان) خالص کل در پایان آن سال تقسیم ‌بر تعداد کل سهام شرکت، EPS سهم را نمایش می‌دهد؛ اما درصورتی‌که در میان سال مالی باشیم با توجه به آخرین گزارش ارائه‌شده توسط شرکت می‌توان EPS را محاسبه کرده و به دست آورد.

DPS چیست؟

واژه DPS مخفف عبارت Dividend per Share به معنی آن قسمت است از EPS است که به صورت نقدی بین سهامداران تقسیم می‌شود، در واقع DPS سود تقسیمی به ازای هر برگه سهم است. طی تجربه دیده شده که شرکت‌ها EPS را به صورت کامل بین سهامداران تقسیم نکرده و قسمتی از آن را برای سرمایه گذاری‌های آتی شرکت، نگهداری می‌کنند. در این فرآیند مدیران و روسای شرکت در انتهای سال مالی که جلسه مجمع برگزار می‌شود تصمیم می‌گیرند که چه مقدار از EPS به سهامداران شرکت تعلق بگیرد. برخی از شرکت‌ها ممکن است درصد زیادی از EPS را به‌عنوان DPS بین سهامداران تقسیم کنند و برخی دیگر ممکن است درصد بیشتری از EPS را به سود انباشته و دیگر بخش‌های شرکت تفاوت بین EPS و DPS اختصاص دهند؛ بنابراین مقدار DPS معمولاً از EPS کمتر است.

در برخی موارد خیلی کم پیش می‌آید که یک شرکت علاوه بر سود به دست آمده در سال جاری، مقداری از سود انباشته طی سال‌های گذشته را بین سهامداران خود تقسیم کند. اگر چنین حالتی پیش بیاید معمولاً مقدار DPS از EPS بیشتر خواهد بود. باید این نکته را در نظر داشته باشید که میزان یا روش تقسیم سود نقدی بین سهامداران به سیاست های شرکت بستگی داشته و شرکت‌ها بر اساس قانون 8 ماه فرصت دارند که سود نقدی را بین سهامداران خود تقسیم نمایند. در همین راستا هر شخصی که سهام شرکت مدنظر را داشته باشد، قادر است که DPS اعلام شده شرکت را بر اساس میزان دارایی خود در بازار بورس، دریافت نماید.

برای درک بهتر به این مثال توجه نمایید: یک شرکت به ازای هر سهم6000 ریال درآمد دارد و تصمیم دارد که از این مقدار، 4000 ریال را بین سهامداران خود به صورت سود نقدی تقسیم کند. در این حالت اگر یک شخص 1000 سهم داشته باشد، کل سود نقدی که می‌تواند دریافت کند 4.000.000 هست.

4،۰۰۰،۰۰۰ = ۱،۰۰۰ × 4،۰۰۰

در ادامه باید دقت داشته باشید که بعد از تقسیم سود نقدی و باز شدن سهم، به میزان سود نقدی هر سهم از قیمت سهم کاسته خواهد شد. به عنوان مثال اگر در مثال قبل قیمت هر برگه سهم شرکت قبل از برگزاری جلسه مجمع 14000 ریال باشد، بعد از بازگشایی نماد و تقسیم سود، قیمت سهم به 10.000 ریال می‌رسد.

1۰،۰۰۰ = 4،۰۰۰ – 14،۰۰۰

بررسی تفاوت EPS و DPS

DPS در واقع بخشی از EPS است. هر دوی این مفاهیم بر مبنای سود شرکت مورد ارزیابی قرار می‌گیرند. تفاوت این دو در این است که در اکثر مواقع مقدار آن‌ها با هم برابر نیست. طی بررسی‌های انجام شده از شرکت‌های مختلف می‌توان فهمید که مقدار DPS از EPS شرکت کمتر است و این امر به این دلیل است که شرکتها دوست دارند بخشی از سود خود را حفظ نمایند. اما همان‌طور که در بخش‌های پیش اشاره کردیم خیلی کم پیش می‌آید که شرکت علاوه بر سود جاری شرکت از سودهای انباشته شده نیز بین سهامداران تقسیم نماید که در این وضعیت مقدار DPS از EPS بیشتر خواهد شد.

سخن آخر

در این مقاله سعی کردیم به صورت دقیق راجع به دو مفهوم مهم یعنی EPS و DPS در بازار بورس بپردازیم و تفاوت های آن‌ها را بررسی نماییم. حال که شما با این دو مفهوم مهم در بازار بروس آشنا شدید بهتر است که برای تحلیل شرکت‌ها و بررسی روند قیمت سهام شرکت‌ها بیشتر دقت نمایید. شما با استفاده از این دو عامل می‌توانید راجع به عملکرد شرکت، میزان سودآوری و روند شرکت در آینده اطلاعات مفیدی را کسب نمایید. بنابراین توجه داشته باشید که به منظور خرید یک سهم باید علاوه بر ارزیابی هایی که در گذشته خدمت شما معرفی شد، از این روش نیز استفاده نمایید تا ارزش واقعی قیمت سهم را به درست آورید.

تفاوت EPS و DPS

به گزارش بیداربورس « EPS »سود هر سهم (Earnings Per Share)، برابر با نسبت سود یک شرکت به تعداد سهام عادی در دست سهامداران آن است. عدد حاصل از این تقسیم، به عنوان شاخص سودآوری یک شرکت مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای یک شرکت معمول است EPS را که برای اقلام غیرمترقبه و رقیق‌شوندگی احتمالی نیز تنظیم شده است، گزارش کند. هرچه EPS یک شرکت بالاتر باشد، سودآوری بیشتری خواهد داشت.

فرمول محاسبه EPS

EPS پیش‌بینی شده

EPSپیش‌بینی شده یا درآمد پیش‌بینی شده هر سهم، به مقدار سودی گفته می‌شود که یک شرکت در ابتدای سال مالی خود پیش‌بینی می‌کند که در انتهای همان سال مالی به آن دست یابد. این پیش‌بینی بر اساس عملکرد گذشته شرکت (با روش‌های شبیه‌سازی عملکرد) و همچنین نظر مدیران و کارشناسان آن صورت می‌گیرد و در واقع EPS محقق‌نشده شرکت را شامل می‌شود؛ بنابراین هیچ قطعیتی برای آن وجود ندارد. ممکن است EPS آخر سال مالی شرکت بیشتر یا کمتر از EPS پیش‌بینی شده باشد یا ممکن است با آن برابر شود.

EPS محقق شده

EPS محقق شده سودی است که یک شرکت توانسته در طول یک سال مالی به دست آورد. بعد از به پایان رسیدن سال مالی، حسابداران و مدیران، عملکرد واقعی شرکت را بررسی و محاسبه می‌کنند تا بعد از کسر هزینه‌های شرکت، مبلغی را به عنوان سود خالص و نهایی شرکت اعلام کنند. در محاسبه نسبت p/e، معمولا از EPS تحقق یافته استفاده می‌شود. گفتنی است از آن جهت که EPS تحقق یافته در پایان سال مالی شرکت به دست می‌آید، بنابراین اثر آن از قبل در قیمت سهام لحاظ می‌شود.

EPS تعدیل شده

معمولا به خاطر شرایط اقتصادی، سیاسی و قوانین و مقررات در فصول مختلف تغییراتی در سود رخ می‌دهد. EPS تعدیل شده، سود هر سهم است که در هر دوره از سال مالی و بر اساس تغییرات جدید به دست می‌آید. هر چه به انتهای سال مالی شرکت نزدیکتر می‌شویم، مقدار EPS تعدیل شده به EPS تحقق یافته هر سهم نزدیکتر می‌شود؛ چرا که در آن زمان داده‌های واقعی بیشتری از عملکرد شرکت در دست داریم. EPS محقق شده هر شرکت را در صورت‌های مالی آن و در قسمت صورت سود و زیان می‌توانید مشاهده کنید.

سود نقدی سهام یا DPS چیست؟

سود نقدی سهام که آن را با DPS نشان می‌دهند، بیان‌گر مبلغی است که شرکت از محل سود محقق‌شده به سرمایه‌گذاران خود در پایان هر سال تفاوت بین EPS و DPS مالی پرداخت می‌کند. البته این نکته به معنای آن نیست که همه شرکت‌ها باید در پایان سال مالی سودی را تحت عنوان سود هرسهم بین سهامداران خود تقسیم ‌کنند، زیرا ممکن است شرکتی در یک سال مالی زیان‌ده باشد و یا این‌که تصمیم مجمع عمومی سالیانه بر این باشد که سودی بین سهامداران تقسیم نشود، چرا که به تفاوت بین EPS و DPS هرمیزان سود نقدی که به سهامدار پرداخت می‌شود، ارزش قیمتی هرسهم به همان میزان کاهش می‌یابد.

فرمول محاسبه DPS

سود نقدی یا DPS به چه سهامدارانی پرداخت می‌شود؟

سود نقدی و یا DPS به سهامدارانی تعلق می‌گیرد که در زمان برگزاری مجمع عمومی عادی سالیانه، سهام شرکت را خریداری کرده باشند. و این امر به معنی این است که تفاوتی ندارد سهامدار، چند روز پیش از تشکیل مجمع سهام شرکت را خریداری کرده و یا چند روز پس از تخصیص سود، سهام خود را به فروش می‌رساند.

تفاوت EPS و DPS چیست؟

اگرچه EPS و DPSهر دو بیانگر سود هستند، تفاوت این دو فاکتور اصلی بازار سرمایه در این است که آن‌ها در بیشتر مواقع با هم برابر نیستند. به این علت که شرکت‌ها علاقه دارند مقداری از سود را نزد خود نگه‌ دارند. معمولا مقدار DPS از EPS شرکت کمتر است. البته بنا به دلایلی در بعضی مواقع نیز ممکن است DPS از EPS بیشتر شود. به عنوان مثال زمانی که شرکت علاوه بر سود سال جاری، مقداری از سود انباشته‌ سال گذشته را نیز تقسیم کند.