تاریخچه قرارداد آتی

معاملات آتی

توافقنامه ای است مبتنی بر خرید یا فروش دارایی مشخص در زمان معین در آینده، با قیمت مشخص. در این قرارداد خریدار متعهد می گردد کالای مورد نظر را در تاریخ تعیین شده تحویل گرفته و مبلغ مشخصی را بابت هر واحد از آن پرداخت نماید و فروشنده نیز متعهد میگردد درتاریخ موردنظر درازای دریافت وجه مشخصی کالای مورد نظر را تحویل نماید. برای جلوگیری از امتناع طرفین از انجام قرارداد، طرفین به صورت شرط ضمن عقد متعهد می شوند مبلغی را به عنوان وجه تضمین نزد اتاق پایاپای بگذارند و متعهد می شوند متناسب با تغییرات قیمت آتی، وجه تضمین را تعدیل کنند و اتاق پایاپای از طرف آنان وکالت دارد متناسب با تغییرات قیمت، بخشی از وجه تضمین هریک از طرفین را به عنوان اباحه تصرف در اختیار دیگری قرار دهد و او حق استفاده از آن را خواهد داشت تا در سررسید باهم تسویه کنند. هم اکنون زعفران رشته ای بریده ممتاز نگین ،زعفران رشته ای پوشال درجه یک ، زیره سبز و پسته فندقی داراییهای پایه پذیرفته شده به عنوان دارایی پایه قراردادهای آتی بورس کالا می باشد.

مهمترین مزایای قراردادهای آتی

گواهی سپرده کالایی

گواهی سپرده کالایی اوراق بهاداری است که نشان دهنده مالکیت دارنده ی آن بر مقدار معینی کالاست و پشتوانه آن قبض انبار استانداری است که توسط انبارهای موردتایید بورس صادر می گردد از کاربردهای مهم قبوض انبار در تامین مالی، ابزار تحویل در قراردهای آتی می باشد.

تمام اشخاص حقیقی و حقوقی که کد معاملات اوراق بهادار دارند، می‌توانند اقدام به معامله گواهی سپرده کالایی هر کالایی نمایند. برای تحویل گرفتن کالا از انبار ( در صورت داشتن گواهی سپرده در کد بورسی و پرتفوی سپرده گذاری ) باید مدارک لازم شامل معرفی نامه برای انبار از کارگزاری دریافت شود و با ارائه مدارک به انبار و واریز هزینه های انباردار کالا به خریدار تحویل داده می شود.در حال حاضرگواهی سپرده های سکه طلا ، زعفران نگین و پوشال ، زیره سبز ،پسته و اخیرا کشمش در بورس کالا معامله میشود .

اختیار معامله (تاریخچه قرارداد آتی Option)

اوراق بهاداری است که به موجب آن فروشنده اوراق متعهد می شود در صورت درخواست خریدار، تعداد مشخصی از دارایی پایه را به قیمت اعمال ( قیمتی که هنگام بستن قرارداد تعیین شده است) معامله کند. خریدار اوراق می تواند در زمان یا زمان های معینی در آینده طبق قرارداد، معامله را انجام دهد. فروشنده ی اوراق اختیار معامله در قبال این تعهد، مبلغ معینی از خریدار اوراق دریافت می کند. برای جلوگیری از امتناع فروشنده اوراق از انجام قرارداد، فروشنده ضمن عقد قرارداد متعهد می شود مبلغی را به عنوان وجه تضمین نزد کارگزار بورس یا اتاق پایاپای قرار دهد و متناسب با تغییرات قیمت اوراق اختیار معامله، آن را تعدیل کند. هر یک از خریدار و فروشنده می توانند در مقابل مبلغی معین، اختیار یا تعهد خود را به شخص ثالثی واگذار کنندکه وی جایگزین آنها خواهد بود.

از مزایای قراردادهای اختیار معامله اهرمی بودن، کاهش ریسک سرمایه گذاری، متنوع سازی سبد سرمایه گذاری می باشد.

نوعی از صندوق های سرمایه گذاری می باشند تاریخچه قرارداد آتی که در کالاهای خاص سرمایه گذاری می کنند . سرمایه گذاری در این صندوق ها امکان بهره بردن از بازدهی همانند یک دارایی یا شاخص خاص را فراهم میکند. در حال حاضر چهار صندوق کالایی با دارایی پایه راه اندازی شده است و همانند سهام بصورت سیستم عرضه و تقاضا قابل معامله می باشند نمادهای این صندوق ها شامل طلا، عیار، گوهر و زر می باشد و از ساعات 12:30 الی 15:00 قابلیت معامله دارد. وجود بازار ثانویه شفاف، داشتن پشتوانه قوی، امکان جذب سرمایه های خرد و نیز کاهش هزینه ها از مزایای سرمایه گذاری در این صندوق ها می باشد.

قرارداد آتی چیست؟ (Futures) انواع آن را بخوانید

قرارداد آتی ، قراردادیست که طی آن شخص موظف می شود مقدار مشخصی از یک کالای تعیین شده را از خریدار بخرد و همان کالا را در رسیدی معین به قیمتی مشخص بفروشد. همچنین قرارداد آتی به افراد این امکان را می دهد که کالاهایی را که می خواهند بخرند اما در عین حال تصمیم تحویل گرفتن آن را ندارند در زمانی مشخص شده تحویل بگیرند و مبلغ آن را در زمان تحویل پرداخت کنند. بنابراین افرادی که قصد فروش کالاهایی را دارند اما آن ها را در آن زمان در دسترس ندارند و مالک آن را نیستند، قرارداد آتی این امکان را به آن ها می دهد که آن را بفروشند و هر زمان که آن کالا به دستشان رسید، آن را تحویل خریدار بدهند.

واژه‌نامه ارزهای دیجیتال دارای گستردگی بسیار زیادی دارد و بسیاری از سرمایه‌گذاران این حوزه نیز با تمام مفاهیم و اصطلاحات ارز دیجیتال آشنایی ندارند و تنها اصلی‌ترین مفاهیم را می‌شناسند. البته همین اصلی‌ترین مفاهیم نیز برای شروع کار می‌توانند کافی و تاثیرگذار باشند. این مفاهیم را در مطلب اختصاصی سایت به طور کامل بیاموزید.

تاریخچه قرارداد آتی

قرارداد آتی به صورت رسمی از سال 1972 میلادی وارد بازارهای مالی بین المللی شد. نخستین بار این قرارداد برپایه ی محصولات کشاورزی که عرضه و تقاضای بالایی دارند، مبادله شد و سپس بر اساس مخازن و معادن طبیعی زیر زمینی مانند مواد خام، نفت، سنگ های باارزش و سوخت های فسیلی معامله شد. درسالهای اخیر نیز علاوه بر آن ها، سهام، اوراق بهادار و ارزها نیز معامله و مبادله می شوند.

انواع قرارداد آتی

قرارداد های آتی به دو دسته تقسیم می شوند:

1. قرارداد های آتی کالا: در این قراردادها کالاهایی مانند محصولات کشاورزی مانند قهوه، نفت و مشتقات آن و فلزات مبادله می شود.
2. قرارداد های آتی مالی: در این نوع قراردادها معمولا سندهای مالی چون سهام، ارز، ارز دیجیتال مانند بیت کوین و اوراق بهادار مبادله می شود.

قرارداد آتی نوعی قرارداد دو طرفه است که در آن بین دو طرف فروشنده و مشتری بسته می شود بنابراین فروشنده می تواند در ارزش گذاری قیمت بازار سهیم باشد و علاوه بر افزایش قیمت می تواند به کاهش قیمت نیز کمک کند.

دلیل اهمیت قرارداد آتی

سه دلیل اساسی و مهم برای بستن قرارداد آتی بین طرفین مشتری و فروشنده وجود دارد:

1. خریدار براساس قرارداد آتی می تواند خود را از تغییرات روزمره قیمت تاریخچه قرارداد آتی بیمه کند.
2. فرد فروشنده می تواند در ارزش گذاری و تعیین قیمت کالای خود دخیل باشد یعنی فرد می تواند در تغییرات قیمت سهیم باشد و به کاهش یا افزایش قیمت کمک کند.
3. همه ی افراد می توانند با داشتن کمی از دانش تحلیل بورس و خرید و فروش کالاهای خود در قرارداد آتی سهیم باشند.

مشخصات یک قرارداد آتی

1. نوع سرمایه ی اولیه و استاندارد کالا
2. اندازه کالا
3. ماه بستن قرارداد
4. وجه تضمین اولیه
5. حدود نوسانات قیمت روزانه
6. حداکثر حجم هر سفارش
7. سقف مجاز سفارشات
8. تاریخ و ساعت معامله
9. گواهی مهلت آمادگی تحویل
10. کارمزد و جرایم

مزایای قرارداد آتی

1. سرمایه گذاری در سهام شاخص: براساس تحلیل بورس، سرمایه گذاران می توانند کارکرد قرارداد آتی شاخص را با خرید و فروش سهام های قرارداد آتی به دست آورند و با در نظر گرفتن نوسانات بازار بورس سود کنند.
2. کم هزینه بودن آن: قراردادهای آتی نسبت به دیگر انواع قرارداد های معاملات نقدی کم هزینه تر و به صرفه تر است.
3. نقد شوندگی بالا: قراردادهای آتی نیازی به مالکیت صد در صدی افراد ندارد و آن ها می توانند کالاهای خود را پیش فروش کنند.

معایب قرارداد آتی

1. عدم باز بودن نماد معاملاتی در سرمایه ی پایه: در مواقعی که سهمی در بورس بسته شود، امکان خرید و فروش آن در بازار بورس وجود ندارد.
2. اهرم مالی: وجود اهرم مالی در قرارداد های آتی باعث پر ریسک شدن آن می شود. در کنار تمام مزایا و سودی که برای صاحبان سهام و کالا خواهد داشت، زیان های جبران ناپذیری نیز می زند.

شرایط دریافت کد معاملاتی آتی

مانند هر شغل و حرفه ی دیگری، افرادی که در این حوزه به فعالیت می پردازند باید از شرایط اولیه ای برخوردار باشند و فرایندی را بگذراند که در ادامه به بررسی آن می پردازیم.

1. مراجعه به شعب کارگزاری معتبر و دارای مجوز رسمی سازمان بورس و سهام
2. ارائه مدارک هویتی اعم از شناسنامه و کارت ملی و کپی های آن دو
3. تکمیل فرم های مربوطه مانند:

• فرم درخواست کد معاملاتی
• اقرارنامه مالیاتی
• بیانیه ریسک معاملات قراردادهای آتی
• معرفی اطلاعات حساب های بانکی

1. تایید مدارک مذکور توسط کارگزار
2. ارائه تاییدیه به بورس کالا
3. بررسی مدارک مذکور توسط بورس کالا
4. صدور کد معاملاتی

پس از دریافت کد معاملاتی فرد باید:

• به سامانه معاملات برخط مراجعه کند و با نام کاربری و رمز عبور صادر شده توسط کارگزار مربوطه معاملات خود را انجام دهد.
• معامله گر باید وجه تضمین اولیه را به حساب عملیاتی واریز کند.
• سفارش خرید و فروش را با مشخصات دقیق ارائه کند.
• با در نظر گرفتن موقعیت خرید یا فروش در بازارهای معاملاتی و قرارداد آتی سفارشات خود را بفروشد یا بخرد.

مراحل جلسات معاملاتی و قرارداد های آتی

در اینجا به صورت خلاصه به مراحل جلسات معاملاتی و قرارداد های آتی اشاره می کنیم:

1. دوره پیش گشایش:

• امکان ورود سفارش
• امکان ویرایش و حذف سفارش

1. حراج تک قیمتی:

• امکان انجام معامله

در این مرحله امکان ورود و ویرایش یا حذف سفارش وجود ندارد.

1. حراج پیوسته:

• امکان ورود سفارش
• امکان ویرایش و حذف سفارش
• امکان انجام معامله

1. دوره پایانی معاملات:

• امکان ویرایش و حذف سفارش
• امکان انجام معامله

1. بسته شدن جلسه معاملاتی:

در این مرحله هیچ یک از امکانات ورود سفارش، ویرایش و حذف سفارش و انجام معامله وجود ندارد.

وضعیت خریدار و فروشنده در یک قرارداد آتی

همانطور که در مطالب بالا ذکر شد، قرارداد آتی به صورت دو طرفه بسته می شود و مانند هر قرارداد دیگری دو طرف قرارداد باید به شرایط و وظایف خود آگاه و پایبند باشند. در ادامه ی این مطلب وظایف دو طرف قرارداد یعنی خریدار و فروشنده را بررسی می کنیم.

خریدار:

• تعهد به خرید دارایی پایه سررسید
• کسب سود از افزایش قیمت ها
• پرداخت وجه تضمین اولیه
• بروز رسانی تضمین با تعهدات
• خروج از بازار از طریق اتخاذ موقعیت تعهدی فروش

فروشنده:

• تعهد به فروش دارایی پایه سررسید
• کسب سود از کاهش قیمت ها
• پرداخت وجه تضمین اولیه
• بروز رسانی تضمین با تعهدات
• خروج از بازار از طریق اتخاذ موقعیت تعهدی فروش

انجام امور بانکی از جمله گرفتن وام و معاملات مالی معمولا به صورت متمرکز و از طریق بانک‌ها و موسسات مالی انجام می‌شود. روی کار آمدن بلاک چین سبب گشت که بسیاری از این امور به صورت کاملا غیر متمرکز و بدون دخالت سازمان و یا ارگان خاصی انجام شود. به برنامه‌های کاربردی که بتوان با استفاده از آن‌ها امور مالی را به صورت کاملا غیر متمرکز پیش برد، دیفای گفته می‌شود. از آن جایی که در سال‌های اخیر احتمال کلاهبرداری موسسات مالی و بانک‌ها افزایش یافته است، بسیاری از مردم ترجیح می‌دهند که امور مالی خود را به صورت غیر متمرکز و با استفاده از دیفای پیش ببرند.

دکتر سیگنال بازار ارزهای دیجیتال و بیت کوین را تحلیل می کند و شما را از افزایش قیمت های پیش رو مطلع می سازد و درتلاش هست، تا با ارائه برترین سیگنال های تحلیل شده بیت کوین و آلت کوین ها که دارای دقت بالایی هستند به افزایش عملکرد و کم کردن ریسک معاملات شما کمک کند تا سود شما را در معاملات به حداکثر برساند. به تیم تحلیلگر ما ملحق شوید و لذت تریدینگ را با دکتر سیگنال تجربه کنید.

مطالب زیر را حتما مطالعه کنید

مهمترین روش های کسب درآمد از ارزهای دیجیتال و بیت کوین

ریفای (ReFi) – انواع ریفای – طرز کار ریفای

بریج کانکست Connext Bridge چیست؟ + آموزش استفاده از پلتفرم بریج کانکست

5 ویژگی مهم و نحوه انجام معاملات فرکانس بالا HFT

پلتفرم Wanchain ، قیمت به روز ، ویژگی های پلتفرم ون چین

شبکه نیترو (NITRO) چیست؟ هدف اصلی ساخت شبکه نیترو را بدانید.

دوره های آموزشی دکتر سیگنال

دسته‌ها

نوشته‌های تازه

• اثر علوم غیر متمرکز (DeSci) بر تحقیقات علمی آینده و منابع مالی
• معرفی 3 مورد از بهترین استراتژی خروج (Exit تاریخچه قرارداد آتی Strategy) های بازار های مالی
• مهمترین روش های کسب درآمد از ارزهای دیجیتال و بیت کوین
• 9 نکته از نکات طلایی سرمایه گذاری ارزدیجیتال که باید بدانید
• مومنتوم تریدینگ + روش های مومنتوم تریدینگ و اشتاباهات رایج این روش

دکتر سیگنال بازار ارزهای دیجیتال و بیت کوین را تحلیل می کند و شما را از افزایش قیمت های پیش رو مطلع می سازد و درتلاش هست، تا با ارائه برترین سیگنال های تحلیل شده بیت کوین و آلت کوین ها که دارای دقت بالایی هستند به افزایش عملکرد و کم کردن ریسک معاملات شما کمک کند تا سود شما را در معاملات به حداکثر برساند. به تیم تحلیلگر ما ملحق شوید و لذت تریدینگ را با دکتر سیگنال تجربه کنید.

قرارداد آتی سبد سهام چیست و چگونه معامله می‌شود؟

قرارداد آتی سبد سهام در بورس اوراق بهادار ایران به‌عنوان یک ابزار جدید معرفی‌شده است و هنوز شروع اولیه‌ آن محسوب می‌شود. این ابزار از سبدی که شامل سهام ۳۰ شرکت بزرگ است تشکیل و با نوسانات قیمتی آن‌ها هم‌جهت شده است. مزایای قرارداد آتی سبد سهام زیاد است به همین دلیل طرفداران فراوانی در بورس دارد. همچنین خریدوفروش آن به‌طور کاملاً قانونی انجام می‌گیرد. در ادامه به سازوکارها و چگونگی معامله آن می‌پردازیم.

مفهوم قرارداد آتی

برای اینکه بدانیم قرارداد آتی سبد سهام به چه معناست باید ابتدا با مفهوم قرارداد آتی آشنا شویم.

این قرارداد به‌عنوان قراردادی شناخته می‌شود که در آن فروشنده و خریدار تصمیم می‌گیرند در آینده و در یک تاریخ معین مقدار کالای مشخص‌شده را با یک قیمت معلومی معامله کنند. این قرارداد به‌گونه‌ای به نفع دو طرف است؛ زیرا هم خریدار باید در زمان مشخص‌شده وجه را در مقابل دریافت کالا پرداخت کند و از آن‌طرف هم فروشنده باید در مقابل دریافت وجه کالا را در زمان معینی تحویل خریدار دهد.

به زمانی که فروشنده باید کالا را به خریدار تحویل دهد و در مقابل فروشنده وجه را به فروشنده تاریخ سررسید می‌گویند.

در ادامه شاید برای شما سؤالاتی در این زمینه پیش بیاید:

1. برای انجام این معامله که در آن فروشنده باید کالا را در زمان معین‌شده تحویل دهد و خریدار وجه را در تاریخ مشخص‌شده پرداخت کند چه تضمینی وجود دارد؟
2. چه دلیلی وجود دارد که معامله‌ای به‌عنوان قرارداد آتی بین فروشنده و خریدار صورت بگیرد.
3. سود و زیان فروشنده و خریدار چه زمانی اتفاق می‌افتد.

در ادامه به این سؤالات پاسخ می‌دهیم.

قرارداد آتی سبد سهام چیست؟

با توضیحاتی که ذکر کردیم با مفهوم قرارداد آتی به‌طور کامل آشنا شدید. حال نیاز است با مفهوم قرارداد آتی سبد سهام آشنا شوید که یکی از ابزارهای جدید بورس ایران است.

در قرارداد آتی سبد سهام دارایی که مورد معامله قرار می‌گیرد از ۳۰ شرکت بزرگ بازار تشکیل‌شده است. همچنین می‌توانید در تصویر زیر نام سهام این شرکت‌ها را مشاهده کنید. سبد پایه به دارایی پایه قرارداد از سبد سهام می‌گویند که در قرارداد آتی سبد سهام قرار دارد.

در جدول بالا قیمت سهام هر شرکت در بازار به‌طور کامل مشخص است. همچنین ارزش روز آن‌ها نیز به‌راحتی قابل‌محاسبه است. به‌طوری‌که با چند معادله ساده می‌توانید پرتفوی آن را به دست آورید.

تغییرات قیمتی جسی ۷۱۲ که همان نماد قرارداد آتی سبد است با تغییرات میانگین سهام این سبد متناسب است.

با فهمیدن این مفهوم واضح است که اگر ارزش این سبد افزایش یابد نماد جسی نیز افزایش می‌یابد. در مقابل نیز اگر کاهش یابد جسی ۷۱۲ نیز باید کاهش یابد، چون نماد جسی ۷۱۲ با تغییرات میانگین سهام سبد رابطه مستقیم دارد.

سرمایه‌گذارانی که بازار را تا حدودی پیش‌بینی می‌کنند، می‌توانند با فراگیری این مفهوم و استفاده ابزاری از آن به سود قابل‌ملاحظه‌ای دست یابند.

مهم‌ترین مزیت قرارداد آتی دوطرفه بودن آن است. این مفهوم به این معناست که ابتدا شما پیش‌بینی می‌کنید نماد جسی ۷۱۲ رشد قیمت دارد و همانند دیگر معاملات عادی، در ابتدا آن را خریداری سپس به فروش می‌رساند.‌

در مقابل اگر شما افت ارزش قیمت سهام موجود در سبد را پیش‌بینی کرده‌اید، می‌توانید از این قضیه به نفع خود استفاده کنید. به این صورت که سهام خود را بفروشید و آن را دوباره زمانی که سهام در پایین‌ترین قیمت قرار گرفت خریداری کنید. اختلاف قیمت این دو سود حاصله برای شما منظور می‌شود.

یکی دیگر از مزیت‌های قرارداد آتی این است که می‌توانید در زمان پیش‌بینی افت قیمت آن را ابتدا بفروشید. سپس در کمترین ارزش خریداری کنید. با این کار می‌توانید به سود قابل‌ملاحظه‌ای دست‌ یابید.

خرید و فروش قرارداد آتی سبد سهام چگونه است؟

اولین نماد از ابزار قرارداد آتی سبد سهام همین معاملات نماد جسی ۷۱۲ است که به‌عنوان بر خط در تاریخ بورس سهام ایران شناخته می‌شود و معاملات آن به‌صورت آنلاین انجام می‌پذیرد.

شما باید در زمانی که کاهش ارزش جسی ۷۱۲ را پیش‌بینی کرده‌اید، پوزیشن فروش (short) بگیرید. این بدان معناست که باید ابتدا سهام خود را بفروشید سپس همان مقدار را خریداری کنید با این کار تعهد خود را ببندید.

در زمانی که افزایش ارزش نماد جسی ۷۱۲ را پیش‌بینی کرده‌اید باید برعکس پوزیشن فروش سهام خریداری کنید که به آن موقعیت خرید (long) می‌گویند. در این صورت با افزایش قیمت شما سود خواهید کرد.

قراردادهای آتی تا یک تاریخ معینی اعتبار دارند که به آن تاریخ سر رسید می‌گویند‌. به‌عنوان‌مثال اگر اعتبار در نماد جسی ۷۱۲ تا تاریخ ۲۰ اسفندماه ۱۳۹۷ باشد؛ باید سرمایه‌گذار به تعهدی که بسته عمل کند؛ ولی اگر سرمایه‌گذار تا این تاریخ موقعیت تعهدی بازداشته باشد به این معنا که سهامی فروخته ولی خریداری نکرده و یا خرید کرده ولی نفروخته است.

باید تا تاریخ مشخص‌شده تعهد خود را ببندید. اگر سرمایه‌گذار تا تاریخ سررسید به تعهد خود عمل نکند باید خریدار پول خود را به فروشنده و در مقابل فروشنده باید سهام خود را تحویل دهد.

به‌طورکلی به‌ندرت این مورد در قرارداد آتی سهام به چشم می‌خورد و کمتر سرمایه‌گذاری وجود دارد که تا تاریخ سررسید قرارداد خود را باز نگه دارد و معمولاً سرمایه‌گذاران تعهد خود را می‌بندند.

زمانی که شما به تعداد یک قرارداد به فروش می‌رسانید و یا آن را خریداری می‌کنید، در واقع یک پرتفوی تشکیل‌شده از سهام جدولی که در بالا آورده‌ایم معامله کرده‌اید. با انتخاب پوزیشن خود که ممکن است خرید و یا فروش باشد می‌توانید سود یا زیان خود را به‌صورت روزانه دریافت کنید.

محاسبه سود و زیان قرارداد آتی سبد سهام

برای اینکه بتوانید سود و زیان قرارداد آتی سبد سهام را حساب کنید باید با چند اصطلاح رایج آشنا شوید.

در قرارداد آتی سبد سهام هر قرارداد شامل چند سبد است. در نماد جسی ۷۱۲ این عدد به ۸۰۰۰ سبد سهام پایه می‌رسد، یعنی هر قرارداد آن شامل ۸۰۰۰ است. اگر شما ۱ سفارش را وارد سامانه معاملات کنید و قیمت جسی ۷۱۲ را در سایت TSETMC برابر با ۸۶۰۰ در نظر بگیریم، درنتیجه ارزش معاملات به این شکل می‌شود:

۶۸.۸ میلیون ریال = ۸۰۰۰*۸۶۰۰

بااین‌حال تاریخچه قرارداد آتی اگر شما نماد جسی ۷۱۲ را به‌صورت بر خط خریداری کرده باشید به ۶۸.۸ میلیون ریال پول برای معامله احتیاج دارید.

اهرمی بودن قراردادهای آتی یکی دیگر از مزیت‌های اساس آن است. این بدان معناست که شما با موجودی حساب ۲۰% از ارزش معامله را با انتخاب پوزیشن خرید و یا فروش مشخص کنید.

اصطلاح وجه تضمین به اهرمی بودن قرارداد آتی اشاره دارد. وجه تضمین در نماد جسی ۷۱۲، بیست درصد است. به این معنی که باید در حساب شما ۲۰% ارزش بازار آن قرارداد موجودی داشته باشید.

همان‌طور که قبلاً محاسبه کردیم یک قرارداد جسی ۷۱۲ به قیمت ۶۸.۸ میلیون ریال است در نتیجه، باید شما ۲۰% این مبلغ که ۱۳.۷۶۰ میلیون ریال است را در حساب خود داشته باشید.

با فهمیدن اهرمی بودن قراردادهای آتی، سهم سود و زیان خریدوفروش قرارداد آتی سبد با وجه تضمین ۲۰% نیز ۵ برابر می‌شود. این بدان معناست که با یک‌پنجم مبلغ می‌توانید معاملات خود را انجام دهید.

قیمت جسی ۷۱۲ با نوسانات موجود در بازار به دو صورت به دست می‌اید:

۱) اگر شما دارای پوزیشن فروش هستید قیمت جسی ۷۱۲ افت پیدا می‌کند و به مبلغ ۷۱۰۰ ریال می‌رسد، در نتیجه سود حاصله شما به‌صورت زیر محاسبه می‌شود:

۱۲ میلیون ریال = ۸۰۰۰عدد*(۷۱۰۰-۸۶۰۰)

با این‌حال شما با سرمایه اولیه ۱۳.۷۶۰ میلیون ریال می‌توانید ۱۲ میلیون ریال سود کسب کنید که بازده این معامله ۸۷ درصد است. اهرمی بودن قرارداد آتی سبد سهام در اینجا به‌طور کامل ملموس است.

۲) حال اگر قیمت جسی ۷۱۲ به ۹۵۰۰ ریال افزایش یابد در این حالت شما باید موقعیت فروش را اتخاذ کنید، در نتیجه سود شما به‌صورت زیر محاسبه می‌شود:

۷۲۰۰۰۰۰ ریال = ۸۰۰۰*(۹۵۰۰ – ۸۶۰۰)

با یک تفریق ساده (۷۲۰۰۰۰۰ – ۱۳۷۶۰۰۰۰) متوجه خواهید شد که ۵۲ درصد زیان کرده‌اید.

بورس برای اینکه بیش‌ازاندازه زیان نکنید حداقل وجه تضمین را در قراردادهای آتی سبد سهام خود تعریف کرده است.

با این کار هر فردی مجاز به تحمل زیان تا حد تعریف‌شده است. اگر از وجه تضمین تعیین‌شده بیشتر زیان کرده‌اید باید حساب خود را به آن برسانید.

آتی پسته چیست؟+ (آموزش معاملات آتی پسته)

آغاز به کار قرارداد آتی پسته در بازار بورس کالا در تاریخ ۲۱ مهر سال ۹۸ بود. برای شروع این معاملات بورس کالا اهرم ۱۰ (اهرم آتی پسته) را انتخاب کرد که موردتوجه بسیاری از معامله گران این بازار قرار گرفت. فعالان در این بازار به‌عنوان خریدار موفق شدند در روزهای ابتدای بیش از ۱۰۰ درصد سود کسب کنند. ما در این مقاله از آموزش معاملات آتی پسته می‌خواهیم در مورد آتی پسته، کارمزد آتی پسته، اهرم آتی پسته و موضوعات مرتبط با آن صحبت کنیم. پیش از آنکه موضوع اصلی را موردمطالعه قرار دهید، باید بدانید که آتی پسته، مخفف مجموع تمام قراردادهای آتی است.

قرارداد آتی پسته بیانگر چیست؟

باغداران و صادرکنندگان پسته می‌توانند با استفاده از قراردادهای آتی پسته به‌عنوان یک ابزار مناسب، نوسانات قیمت‌ها و فراز و نشیب آن را بررسی کنند و میزان ریسک آن را مورد ارزیابی قرار دهند. البته قراردادهای آتی پسته تنها مختص پسته کاران و صادرکنندگان نمی‌باشند، بلکه تمامی افرادی که می‌خواهند ریسک کنند و با حضور در یک بازار دوطرفه، به خریدوفروش و معامله بپردازند می‌توانند قراردادهای آتی پسته را بررسی کنند.

در حقیقت اگر باغداران پسته، پیش از برداشت محصولات خود، برای کاهش قیمت آن در فصل برداشت نگرانی داشته باشند، می‌توانند با در نظر گرفتن قراردادهای بازار آتی پسته برای قیمت‌گذاری پسته خود پیش از برداشت اقدام کنند. از طرف دیگر، ممکن است مصرف‌کننده نگران افزایش قیمت پسته در سال آینده باشد، درنتیجه می‌تواند با توجه به قراردادهای آتی پسته، قیمت خرید خود را در آینده تعیین کند.

به‌عبارتی‌دیگر قرارداد آتی پسته قراردادی که توسط طرفین معامله امضاء می‌شود که بر اساس آن هرکدام از طرفین معامله تعهد می‌دهند که در تاریخ مقرر در چند ماه آینده، مقدار تعیین‌شده پسته را با قیمت مشخص معامله کنند.

آموزش معاملات آتی پسته (انجام قراردادهای آتی پسته)

در قراردادهای آتی پسته، پرداخت پول توسط طرفین معامله در آینده انجام می‌گیرد؛ بنابراین لزومی ندارد که طرفین معامله هنگام امضای قرارداد حتماً پولی را پرداخت کنند. این امر موجب می‌شود که فروشنده باوجود نداشتن پسته و خریدار با نداشتن مبلغ موردنیاز جهت خرید پسته، قرارداد را بین خود امضا کنند.

با توجه به این‌که احتمال می‌رود که طرفین معامله پس از امضای قرارداد به تعهد خود پایبند نباشند؛ یعنی خریدار هزینه موردنیاز را برای خرید پسته واریز نکند و یا فروشنده محصول را برای خریدار ارسال نکند. هر دو نفر مبلغی را به‌عنوان وجه تضمین آتی پسته به بورس کالا اختصاص می‌دهند. میانگین وجه تضمین آتی پسته معادل ۲۰ درصد از کل ارزش معامله است.

بنابراین خریدار و فروشنده پسته می‌توانند به‌واسطه انجام معاملات قراردادهای آتی پسته در بازار بورس، خریدوفروش پسته را برای چند ماه آینده انجام دهند، اما باید وجه تضمین آتی پسته را در اختیار بازار بورس قرار دهند.

وجه تضمین اولیه جهت انجام تعهدات در قرارداد طرفین

وجه تضمین آتی پسته مبلغی است که بورس برای ایفای تعهدات مشتریان از آن‌ها دریافت می‌کند. میزان وجه تضمین در مشخصات قرارداد آتی مشخص می‌شود. وجه تضمین همواره ثابت نیست و با توجه به نوسانات قیمت قرارداد آتی دارایی پایه تغییر می‌کند. طرفین معامله پس از دو روز کاری متوجه مبلغ وجه تضمین معامله در بورس کالا خواهند شد. پیش از آنکه سفارش مشتری ثبت شود، کارگزار باید از واریز وجه تضمین توسط مشتریان اطمینان حاصل کند.

آموزش معاملات آتی پسته و مشخصات قرارداد بازار آتی پسته چیست؟

هرکدام از قراردادهای آتی که بر روی یک دارایی انجام می‌شوند، دارای مشخصاتی هستند. در حقیقت مشخصات آتی هر دارایی پایه، مهم‌ترین ویژگی‌های آن قرارداد آتی هستند. دارایی پایه در این قرارداد آتی، پسته است.

واحد قیمت و اندازه قرارداد

سفارش‌ها ثبت‌شده مشتریان که بر روی تابلو معاملات درج می‌شود، بر اساس ریال و به ازای هر کیلوگرم پسته خواهد بود؛ یعنی قیمت‌هایی را که به‌عنوان سفارش روی تابلوی معاملاتی مشاهده می‌کنید، تنها قیمت یک کیلوگرم پسته است. با توجه به اینکه اندازه هر قرارداد معادل ۱۰۰ کیلوگرم پسته است، اگر فردی یک قرارداد آتی پسته را با قیمت یک‌میلیون ریال خریداری کند، یعنی ۱۰۰ کیلوگرم پسته را به ازای هر کیلو یک‌میلیون ریال خریداری کرده و در حقیقت ارزش قرارداد آتی او معادل صد میلیون ریال یا ۱۰ میلیون تومان است.

بیشترین حجم در هر سفارش

حداکثر حجم سفارشی که مشتری می‌تواند در سیستم معاملاتی ثبت کند، ۲۵ قرارداد است؛ یعنی در هر سفارش امکان ثبت ۲۵ قرارداد، معادل ۲۵۰۰ کیلوگرم پسته وجود دارد. مشتریان برای تعداد موقعیت‌های تعهدی باز خود سقف مجازی دارند که بر اساس آن مشتری حقیقی می‌تواند تا حدود ۲۵۰ قرارداد در هر نماد معاملاتی داشته باشد. ساعات و روزهای انجام معامله در بورس توسط هیات مدیره بورس مشخص می‌شود. معمولاً قرارهای آتی بورس در یک جلسه معاملاتی در روزهای شنبه تا پنجشنبه از ساعت ۱۰ تا ۱۵ است.

کارمزد آتی پسته

کارمزد آتی پسته، معاملات قرارداد به‌صورت درصدی از ارزش محاسبه می‌شود. در زمان آغاز معاملات قراردادهای آتی پسته، به‌منظور حمایت از کالای کشاورزی، برای کارمزد معاملات آتی پسته تخفیف در نظر گرفته می‌شود. درنهایت مشتریان از پرداخت کارمزد معاملات به بورس کالا معاف خواهند بود. کارمزد آتی پسته بر اساس آخرین قیمت تسویه، به کارگزار و بورس کالا تعلق می‌گیرد.

انجام معاملات برای فعالان بازار آتی پسته چه مزایایی دارد؟

یکی از مهم‌ترین مزایای قراردادهای آتی پسته برای سرمایه‌گذاران در مقایسه با بازار نقدی، وجود اهرم آتی پسته است. چراکه معاملات قراردادهای آتی پسته ریسک بالایی را می‌پذیرد و البته فرصتی را برای سرمایه‌گذاران فراهم می‌کند که سود زیادی را به دست آوردند. بدین‌صورت که سرمایه‌گذار می‌تواند با حداقل سرمایه‌ای که دارد، اقدام به خرید دارایی‌های زیادی کند و یک قرارداد آتی داشته باشد.

در قراردادهای آتی برای اینکه سرمایه‌گذار بتواند قرارداد آتی خود را به فروش برساند، نیازی به مالکیت ندارد و با پیش‌فروش می‌تواند یک قرارداد آتی را در بازار بفروشد و در صورت نیاز به تحویل، آن را از بازار نقدی تهیه کند. به همین علت میزان نقد شوندگی را تا حد زیادی افزایش می‌یابد.

نتیجه‌گیری برای آموزش معاملات آتی پسته

باغداران و صادرکنندگان پسته می‌توانند به‌منظور بهینه‌سازی و کاهش ریسک نوسانات قیمت، از قراردادهای بازار آتی پسته استفاده کنند. با توجه به این‌که هدف اصلی صادرکنندگان و مصرف‌کنندگان از قرارداد آتی پسته پوشش و بهینه کردن نوسانات ریسک است، اما سهمی که از معاملات بازار آتی پسته به آن‌ها تعلق می‌گیرد کم است. بیشترین کارمزد معاملات آتی پسته به نوسان گیران تعلق می‌گیرد.(برای اینکه بهترین فیلترهای نوسان گیری بورس را داشته باشید حتما به این مقاله مراجعه کنید)

در این مقاله به موضوعات مختلف پیرامون قرارداد آتی پسته پرداختیم و تمامی مباحث آن را در قالب آموزش معاملات آتی پسته ارائه کردیم.میداس سرمایه دوره آموزشی بازار آتی نقره، زعفران، پسته و زیره را دارد که میتوانید به این صفحه مراجعه نموده و اطلاعات لازم را کسب نمایید.

امیدواریم که این مطالب برای شما مفید واقع‌شده باشد. هم‌اکنون می‌توانید نظرات و پیشنهاد‌ها خود را درباره بازار آتی پسته و قرارداد آن برای ما ارسال کنید.

تاریخ انقضای قراردادهای مشتقه چیست؟

تاریخ انقضای قراردادهای مشتقه آخرین روزی است که قراردادهای مشتقه، مانند قراردادهای اختیار معامله و یا قراردادهای آتی، معتبر می‌باشد. در این روز یا روز قبل از آن، سرمایه‌گذاران باید تصمیم خود را در مورد این قراردادها گرفته باشند. قبل از منقضی شدن یک قرارداد اختیار معامله، صاحبان آن می‌توانند آن را اعمال کنند، معامله را ببندند و سود یا زیان را کسب نمایند؛ و یا اجازه بدهند تا قرارداد به‌شکلی بی‌ارزش منقضی شود.

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد قراردادهای آتی می‌توانید از مطلب آموزشی «قراردادهای آتی چیست؟» دیدن نمایید.

نکات کلیدی:

• تاریخ انقضای قراردادهای مشتقه برابر با روز آخری است که این قراردادها معتبر می‌باشند. پس از آن، این قراردادها منقضی می‌شوند.
• بسته به‌نوع قراردادهای مشتقه، رسیدن به تاریخ انقضا می‌تواند پیامدهای متفاوتی داشته باشد.
• صاحبان قراردادهای اختیار خرید می‌توانند از بین گزینه‌های الف- اعمال کردن این قراردادها و کسب سود یا زیان. ب- اجازه دادن به این قراردادها برای منقضی شدن بدون اعتبار، یکی را انتخاب کنند.
• صاحبان قراردادهای آتی می‌توانند تصمیم‌گیری در مورد این قراردادها را به تاریخی در آینده موکول کرده و یا موقعیت معاملاتی‌شان را ببندند و تعداد دارایی‌ها و یا کالاهای توافق شده را بدست بیاورند.

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد قرارداد اختیار معامله خرید می‌توانید از مطلب آموزشی «قرارداد اختیار معامله خرید (Call Option) چیست؟» دیدن نمایید.

مبانی تاریخ‌های انقضا

تاریخ‌های انقضا، همان‌طور که از نام‌شان برمی‌آید؛ بسته به‌نوع مشتقاتی که معامله می‌شوند متفاوت می‌باشند. تاریخ انقضا برای قراردادهای اختیار معامله (مرجع) در ایالات متحده آمریکا معمولاً سومین روز جمعهٔ ماهی می‌باشد که در آن این قرارداد اختیار خرید، منقضی می‌گردد. در ماه‌هایی که روز جمعه روزی تعطیل است، تاریخ انقضا به روز پنج‌ شنبه قبل از آن جمعه منتقل می‌شود. زمانی که یک قرارداد اختیار معامله (Option contract) و یا یک قرارداد آتی (Future contracts) از تاریخ انقضای خود گذر می‌کند، قرارداد بی‌ارزش و بی‌اعتبار می‌گردد. آخرین روزی که می‌توان این قرارداد اختیار معامله را مبادله نمود؛ روز جمعه و پیش از منقضی شدن آن قرارداد است. بنابراین، ‌معامله‌گران باید انتخاب کنند که می‌خواهند چه کاری با قرارداد اختیار معامله‌شان در آخرین روز معاملاتی انجام دهند.

برخی از قراردادهای اختیار معامله، بندی در مورد اعمال شدن خودکار (Automatically exercised) دارند. این قراردادهای اختیار معامله به‌صورت خودکار در صورت برابر بودن با قیمت توافق شده در تاریخ انقضا (In the money – OTM)، اجرایی می‌گردند. اگر یک ‌معامله‌گر نخواهد که این قراردادها اجرایی گردند، باید این معامله را بسته و از آن در آخرین روز معاملاتی خارج شوند. قراردادهای اختیار معامله شاخص‌ها همچنین در سومین جمعه ماهی که تاریخ انقضا در آن قرار دارد، منقضی می‌شوند. شایان ذکر است این روز، آخرین روز معاملاتی در معاملات قراردادهای اختیار معامله آمریکایی می‌باشد. در قراردادهای اختیار معامله اروپایی، آخرین معاملات، به‌طور معمول در روز قبل از روز انقضا انجام می‌شوند.

انقضای قراردادهای اختیار معامله و ارزش قراردادهای اختیار معامله

به‌طور کلی، هرچه سهامی ‌تاریخ بیشتری تا انقضایش باقی مانده باشد، زمان بیشتری برای رسیدن به قیمت ورودیش دارد و در نتیجه ارزش زمانی (Time value) آن بیشتر است.

دو نوع از قراردادهای اختیار معامله وجود دارند: قراردادهای اختیار معامله خرید (Call options) و قراردادهای اختیار معامله فروش (Put options). قراردادهای اختیار معامله خرید به نگهدارندهٔ آن‌ها این حق (و نه الزام) را می‌دهند تا سهام را در صورت رسیدن به قیمت خاصی، با قیمت ورودی (strike price) توافق شده خریداری نمایند. البته این شرط، باید قبل از تاریخ انقضای این قراردادها اعمال شود. قراردادهای اختیار معامله فروش به خریدار ‌آن‌ها این حق (و نه الزام را) می‌دهند تا سهام را در صورت رسیدن به حد مشخصی از قیمت پیش از تاریخ انقضا، با سطح قیمتی ورودی به فروش برسانند.

به‌همین دلیل است که تاریخ انقضا برای ‌معامله‌گران قراردادهای اختیار معامله بسیار مهم می‌باشد. در واقع مفهوم زمان است که به قراردادهای اختیار معامله ارزش می‌دهد. پس از منقضی شدن قراردادهای اختیار خرید و یا قراردادهای اختیار فروش، ارزش زمانی نیز دیگر وجود نخواهد داشت. به‌بیان دیگر، زمانی که یک مشتقات به تاریخ انقضای خود می‌رسد، دیگر سرمایه‌گذار هیچ حقی را نسبت به مالکیت این قرارداد اختیار خرید و یا اختیار فروش نخواهد داشت.

نکته مهم: تاریخ انقضای یک قرارداد اختیار معامله، تاریخ و زمانی است که آن قرارداد را کاملاً بی‌اثر تاریخچه قرارداد آتی می‌کند. این موضوع نباید با آخرین روزی که امکان معاملهٔ آن قرارداد اختیار معامله وجود دارد، اشتباه گرفته شود.

تاریخ انقضا و ارزش قراردادهای آتی (futures value)

قراردادهای آتی دارای تفاوت‌هایی با قراردادهای اختیار معامله می‌باشند. یکی از این تفاوت‌ها آن است که قراردادهای آتی که ارزش‌شان از ارزش تعیین‌شده نیز کمتر است، همچنان پس از تاریخ انقضا نیز دارای ارزش خود می‌باشد. برای مثال، یک قرارداد نفت نشان‌دهندهٔ تعداد بشکه‌های نفت می‌باشد. اگر یک ‌معامله‌گر این قرارداد آتی را تا تاریخ انقضای آن نگهداری کند، احتمالاً به این دلیل خواهد بود که او می‌خواهد خرید انجام دهد و یا اینکه مقدار نفتی که در این قراردادها ذکر شده است را بفروشد. بنابراین قراردادهای آتی به‌صورت بی‌ارزش منقضی نمی‌گردند، و طرفین قرارداد نسبت به‌یکدیگر و انجام تعهداتشان، متعهد می‌باشند. کسانی که نمی‌خواهند این تعهدات را انجام دهند، باید از معامله خارج شده و یا معامله را تا پیش از آخرین روز قابل معامله این قراردادها ببندند.

قراردادهای آتی که دارای تاریخ انقضا می‌باشند باید در روز انقضا و یا روز پیش از آن بسته شود، که معمولاً به آن (آخرین روز قابل معامله) نیز اطلاق می‌گردد. تا بتوان مقدار سود یا زیان را بدست آورد. از سویی دیگر، ‌آن‌ها می‌توانند این قراردادها را نگه دارند و از کارگزاری درخواست کنند تا دارایی‌های پایه ذکر شده در این قراردادها را طبق قرارداد بفروشند و یا بخرند. ‌معامله‌گران خُرد معمولاً این کار را انجام نمی‌دهند، اما بسیاری از این کسب‌وکارها به انجام این کار می‌پردازند. برای مثال، یک تولیدکنندهٔ نفت از قراردادهای آتی برای فروش نفت خود استفاده می‌کند. ‌معامله‌گران قراردادهای آتی همچنین می‌توانند از موقعیت معاملاتی خود خارج شوند (roll the position). این به‌معنی بستن معاملهٔ کنونی است، و در این حالت یک جایگزینی فوری در این معامله پیش از رسیدن به تاریخ انقضا رخ می‌دهد.

تیم تحریریه دیجی کوینر

این مقاله به کوشش هیئت تحریریه دیجی کوینر تولید شده است. تک تک ما امیدواریم که با تلاش خود، تاثیری هر چند کوچک در آگاه سازی فعالان حوزه رمز ارزها و بازارهای مالی داشته باشیم.