مدیریت ریسک در مبادلات الکترونیک
تجارت الکترونیک واژه ای است که امروزه در مقالات و متون بازرگانی و تجاری و رسانه های عمومی بسیار به گوش می رسد. این پدیده نوین، به دو علت نوپا بودن و کاربردها و زمینه های بسیار متنوع فعالیت، نزد مراجع گوناگون تعاریف مختلفی دارد.
تعریف تجارت الکترونیک
تجارت الکترونیک پدیده ای چند رشته ای است که از طرفی با پیشرفته ترین مفاهیم فناوری اطلاعات و از سوی دیگر با مباحثی مثل بازاریابی و فروش، مباحث مالی، و اقتصاد ی و حقوقی، پیوستگی دارد. از این رو، تعابیر متفاوتی از آن بدست می آید.
برخی فکر می کنند، تجارت الکترونیک به معنی انجام امور تجاری بدون استفاده از اسناد و مدارک کاغذی است، برخی دیگر، تبلیغات از طریق اینترنت و حتی خود اینترنت را مترادف با تجارت الکترونیک میدانند،برخی تصور می کنند تجارت الکترونیک سفارش دادن کالاها و خدمات و خرید آنها به وسیله رایانه می باشد. همه دیدگاه های مذکور، بخشی از مفهوم تجارت الکترونیک را، پوشش می دهند، اما کامل نیستند. سازمان ها و موسسات علمی و تحقیقاتی و مراکز تجاری معتبر جهانی و پژوهشگران فعال در زمینه تجارت الکترونیک، چندین تعریف از تجارت الکترونیک را ارائه کرده اند:
تعریف لینژولیندکوئیست
تجارت الکترونیک به معنای مبادله محصولات و خدمات در مقابل پول، با توانایی های اینترنت است.
کالاکوتا و وینسون
دو پژوهشگر مشهور تجارت الکترونیک در کتاب خود به نام «مرزهای تجارت الکترونیک»، این تجارت را این چنین تعریف می کنند: تجارت الکترونیک واژه معادلی برای خرید و فروش محصولات، خدمات و اطلاعات، به وسیله زیرساخت های شبکه ای است.
گروه کاری فناوری زیرساخت های اطلاعاتی و کاربرد آن
یک تعریف کاربردی از تجارت الکترونیک ارائه می کند: تجارت الکترونیک، ارتباطات، مدیریت داده ها و خدمات ایمنی را یکپارچه می سازد، تا کاربران تجاری در سازمان های گوناگون، بتوانند به صورت خودکار، اطلاعات را مبادله کنند.
ولادیمیر زواس
او در مقاله خود به نام «ساختار و آثار کلان تجارت الکترونیک» بیان می کند: تجارت الکترونیک به معنی اطلاع رسانی، تبلیغات و خرید و فروش کالا و خدمات و حفظ و برقراری روابط تجاری از طریق سیستم های مخابراتی وابزارهای پردازش داده ها است.
ویژگی اصلی همه این فعالیت ها، تسهیل فرآیندهای تجاری، حذف فرآیندهای غیر ضروری در انجام امور بازرگانی و کاهش هزینه ها از طریق بهبود و افزایش هماهنگی، کاهش هزینه های اداری، به ویژه هزینه مکاتبات و کاغذبازی و بهبود دسترسی به بازار و افزایش تنوع برای مشتریان به صورت عام است. مهمترین ویژگی تجارت الکترونیک از دیدگاه بازاریابی، برقراری ارتباط سازمان یا فرد با کل مخاطبان و سازگار ساختن محصولات و خدمات با نیازهای فرد ـ فرد آنها است. نتیجه این عمل، رقابت شدید، تنوع عرضه کنندگان ومحصولات و خدمات آنها و در نتیجه، کاهش هزینه ها و افزایش رضایتمندی مشتریان است. نکته مهمی که باید به آن توجه داشت، این است که درموضوع تجارت الکترونیک، بحث فناوری و دانش فنی مطرح نیست ، هدف این بحث، شناخت الگوهای جدید تجارت و ارتباطات موجود در محیط الکترونیک مجموعه ای از: فناوری های مخابرات، پردازش و ذخیره داده ها در ارتباط با بازارها، سازمان ها، مشتریان، واسطه ها و سیستمهای پرداخت الکترونیک می باشد.
چارچوب تجارت الکترونیک از سه سطح زیرساخت، خدمات و محصولات تشکیل شده است:
زیرساخت سخت افزار، نرم افزار، پایگاه داده ای و ارتباطی را شامل می شود، که برای انجام وظیفه در قالب ارایه خدمات از طریق اینترنت، پشتیبانی EDI و سایر اشکال پیام گذاری و پیام گیری از طریق اینترنت یا سایر شبکه ها به کار می روند.
خدمات شامل پیام گذاری و پیام گیری و و دامنه گسترده ای از توانایی های لازم برای پیدا کردن و ارائه اطلاعات (در صورت نیاز در قالب تجاری آن) و جستجو برای شرکای تجاری بالقوه و همچنین، مذاکره و توافق در مورد مبادلات تجاری می باشد.
محصولات پیش بینی و تدارک مستقیم کالاها و خدمات تجاری وابسته به اطلاعات برای مشتریان و شرکای تجاری، همکاری وسهیم شدن در اطلاعات داخل و خارج سازمان و سازمان دهی محیط بازاری الکترونیک به صورت انجام امور بازرگانی با گرایش به مصرف کننده نهایی (خرید از راه دور، عملیات بانکی، دلالی سهام، تبلیغات)، تجارت میان شرکت ها یا فعالیت های بازرگانی عمده، امور تجاری درون سازمان ها، شکل می گیرد.
بانکداری الکترونیک
همان طوری که گفته شد،عملیات بانکی یکی از مهمترین کاربردهای عملی تجارت الکترونیک بوده و مبادله الکترونیک داده های مالی، یکی از فناوری های جدید در صنعت مبادله داده ها ـ انتقال الکترونیک داده های مالی (FEDI) است. مبادله الکترونیک داده های مالی دربردارنده انتقال رایانه به رایانه دستور پرداخت و جزئیات و جمع اقلام با استفاده از استانداردهای بین المللی پیام است.
در حال حاضر، علاوه بر موارد فوق، ابزارهای مالی و ابزارهای پرداخت الکترونیک، بخش بسیار مهمی از ابزارهای پشتیبانی کننده تجارت الکترونیک به شمار می آیند. به طور کلی، می توان ابزارهای الکترونیک پشتیبان مالی را به دو گروه ابزارهای پرداخت و ابزارهای انتقال تقسیم کرد:
ابزارهای پرداخت: ابزارهایی هستندکه برای برای پرداخت وجوه کالاها و خدمات به وسیله کاربران نهایی و مصرف کنندگان استفاده می شوند. از آن جمله: کارت های اعتباری، کارت های هوشمند، چک الکترونیک، پول الکترونیک و غیره می باشد. در حال حاضر این ابزارها در حال گسترش هستند و در برخی موارد نیز به صورت آزمایشی به کار گرفته شده اند. از نکات مهم این ابزارها،توجه به امنیت انتقال اطلاعات مالی و حفظ اطلاعات خصوصی افراد است.
گروه دوم ابزارهای انتقال وجوه هستند.کاربرد این ابزارها برای انتقال وجوه عمده میان بانک ها یا سایر شرکت ها است. قدمت این ابزارها بسیار بیشتر از ابزارهای پرداخت است و ایمنی بالاتری نیز دارند. از جمله نمونه این ابزارها، می توان از انتقال وجوه میان بانکها، انتقال الکترونیکی داده های مالی (FEDI) و انتقال وجوه به صورت الکترونیک (EFT) نام برد.
تجارت الکترونیک و ریسک های بانکی
همانند دیگر شیوه های انجام کسب و کار تجارت، پذیرش پرداخت و یا انتقال و استفاده از کارت اعتباری از طریق اینترنت، ریسک هایی را در بر خواهد داشت و این بسیار مهم است که چنین ضررهای احتمالی را درک و پیش بینی کرده و سیستم خود را در مسیری سازماندهی نمایند که آنها را به حداقل رساند و در ضمن، سهمیه ای را برای بدهی و ضررهای احتمالی درنظر داشته باشند.
ماهیت فعالیت بانکها به گونه ای است که اگر چه، ظاهراً علامتی از بحران ویا ورشکستگی از خود نشان نمی دهند، ولی می توانند بحران های پنهان را به حالت های گوناگون با خود حمل نمایند و این بحران ها، مسؤولین نهادهای نظارتی و اجرایی سیستم های مالی را بر آن داشت تا مدیریت ریسک نهادهای مالی و بخصوص بانکها را با جدیت بیشتر و کارشناسانه تر مورد توجه قرار دهند.این نگرانی تا حدی اهمیت پیدا کرده است که بانک تسویه حساب بین المللی و کمیته بال، برآن شده اند تا آیین نامه ها و دستورالعمل های خاصی را برای اعمال مدیریت ریسک در بانکها و دیگر نهادهای مالی تهیه و به اجرا درآورند.
در واقع، طبق تعاریف موجود، ریسک یا خطر، احتمال محقق نشدن پیش بینی های آینده می باشد. هر عاملی که موجب محقق نشدن پیش بینی های آینده شود را تحت عنوان (عامل ریسک) تعریف می کنیم. احتمال محقق نشدن پیش بینی مالی، ریسک مالی را افزایش می دهد و هر عاملی که باعث ایجاد این عدم قاطعیت در پیش بینی ها شود را (عامل ریسک مالی) می نامیم.
بانکها به علت اهمیت بسزایی که در یک نظام اقتصادی دارند، در این زمینه، مورد توجه خاص قرار گرفته اند و براساس استانداردهای موجود، ریسک موجود در سیستم بانکی به اجزاء زیر تقسیم بندی می شود:
مدیریت ریسک در سیستم پرداخت های الکترونیکی
مدیریت ریسک، بنا به تعریف ICICI، یکی از مهمترین ارکان بنیادی سیستمهای مالی در قرن بیست و یکم می باشد. بخش مدیریت ریسک در هر سازمان، ارائه بهترین عملکرد و بهینه سازی استفاده از سرمایه، به حداکثر رساندن ارزش دارایی های سهامداران را بعنوان هدف اصلی خود مطرح می نماید و با استفاده از تدابیر متناسب و راه کارهای به موقع،ریسک های اساسی ، یعنی ریسک اعتباری ، ریسک بازار و ریسک عملیاتی و تسویه حسابها را پوشش می دهد.
از این جهت، آشنایی با انواع روش ها و وظایف مدیریت ریسک های مختلف از اهمیت بسزایی در توسعه فعالیتهای نوین بانکداری برخوردار می باشد. در این مقاله مدیریت پنج گروه از ریسک های موجود و مبتلا به سیستم های بانکی را شامل ریسک های اعتباری، بازار، عملیاتی و تسویه حسابها، سرمایه و حقوق مورد اشاره قرار می گیرد.
مدیریت ریسک اعتباری
ریسک اعتباری به عنوان احتمال زیان ناشی از مبادلات از لحاظ نوع کیفیت کالا،موارد مبادله، اطمینان و اعتبار طرفین می باشد. لذا بر این اساس، سازمان دهی و پوشش آن به عهده بخشی تحت عنوان مدیریت ریسک ابزار مدیریت ریسک اعتباری است، که وظیفه آن، ارزیابی ریسک از مرحله قرارداد اسناد مورد معامله تا مرحله انتقال و اجرا در ترکیب دارایی ها است. تحلیل گران حرفه ای درآن بخش ، از کلیه قسمت های کار ـ بخصوص قسمت های اساسی آن ـ یک دید کلی ارائه می نمایند که این دیدگاه ها، مهمترین ورودی برای برنامه ریز پردازشگر محسوب می شود. در بخش برنامه ریزی پردازش مطالعات دقیق و جزئی تری بر روی نمونه های از پیش تعیین شده، در رابطه با انواع و اقسام وام ها و اعتبارات به انجام می رسد. همچنین، نرخ بهره مربوط به هر وام با درنظر گرفتن ریسک ها و خطرات ممکن، تعیین می گردد. برای مثال بخش مدیریت ریسک در کشور هندوستان در زمینه تولید نرم افزارهای تجاری ، از جمله کشورهای پیش تاز در بازار جهانی است و وظایف این بخش به شرح ذیل می باشد:
طراحی و پردازش های اعتباری مخصوص و تدابیر امنیتی عملیاتی و اجرایی تا چگونگی روش ها و رویه های عملیاتی
کنترل وخبر رسانی با هدف تامین امنیت اعتبار
طی سال های گذشته، این بخش (مدیریت ریسک اعتباری) در جهت دادن به پردازش های امور اعتباری (تصحیح جهت) و در برگیری نقاط قوت و ابتکاری در تعیین نقاط کنترلی در مسیر جابه جایی اعتبار، با به حداکثر رساندن پاسخگویی به خواسته مشتریان وافزایش سود و سرمایه فعالیت های تحت کنترل خود بسیار موفق عمل نموده است. به طو رکلی، بخش مربوطه ضمن تامین خواسته مشتریان، با پوشش آگاهی دادن از ریسک ها، و ارائه موارد کنترلی، علاوه بر پوشش و ایمن سازی سرمایه. پوشش افزایش سود ایشان را نیز به همراه داشته و ارائه اطلاعات در حداقل زمان ممکن وبه موقع نیز از جمله موارد مدیریت ریسک در این زمینه بوده است. ضمن کمک به واحدهای تجاری استراتژیکی در ارتباطات متقابل و پیاپی و ارائه اطلاعات در کوتاه ترین زمان ممکن، بخش مدیریت ریسک یک سیستم کامل اطلاع رسانی را پیاده کرده است که به همین نام خوانده می شود. علاوه بر این موارد، این بخش اقدام به طراحی یک سیستم اینترنتی بر پایه شبکه، جهت ارائه اطلاعات در همه زمینه های اعتباری و ترکیب دارایی ها نموده است.
مدیریت ریسک بازار
به معنای پوشش سازمانی و کاهش احتمال خطرات و زیان های ناشی از معاملات و قیمت انها، نرخ های تبدیل و درجه کلاهبرداری و اغفال شدن مشتریان و مؤسسات مالی در بازار می باشد. موسسه مالی ICICI، خدمات مربوط به این بخش را به شرح ذیل معرفی می نماید:
ریسک جاری (ریسک ناشی از عوامل بازار، در مواقعی که اقدام به تخریب بازار فروش یک کالا میکنند)
بخش مدیریت ریسک بازار، وظیفه ارزیابی، آزمایش و تایید ریسک های اعلام شده بازار شامل: ریسک نرخ بهره، ریسک نرخ ارز، ریسک تعدیلات و ریسک جاری را عهده دار است و همچنین، تولید حصولات جدید پردازشی (نرم افزار) در مقیاس بالا و ارزیابی سایر تولیدات را انجام می دهد.
مدیریت ریسک عملیاتی
عبارت است از پوشش زیان های منتج از شکست تدابیر امنیتی و کنترل ها، اشتباهات نیروی انسانی، قراردادها و تسهیلات. مؤسسه مالی ICICI ـ همانند سایر مؤسسات بزرگ مالی ـ مخاطراتی را در مورد ریسک های عملیاتی معرفی می کند، به این ترتیب که شامل ذخیره گیری برای زیان های احتمالی و پوشش ریسک های ناشی از عدم آگاهی و یا عدم صحت اطلاعات، ارتباطات، انتقال پردازش ها و سیستم های ماهواره ای است. از جمله وظایف مشمول این بخش از مدیریت ریسک می توان به تمرکز کنترلی د رعملیات متقابل اشاره نمود. این کنترل به این منظور است که هیچ خدشه ای بر اطلاعات وارد نشود و این، به جهت عدم دسترسی اشخاص سوء استفاده کننده می باشد، و موارد دیگر آن. به شرح زیر است:
مدیریت ریسک سرمایه
درحال حاضر، هیات نظارت بر نظام بانکدای بین المللی ـ وابسته به کمیته بال ـ برای مدیریت کردن ریسک سرمایه، استانداردهای کفایت سرمایه را با در نظر گرفتن ریسک های موجود در فعالیت بانک ها، تعریف، تنظیم و به اعضاء ابلاغ نموده است. در این استانداردها، دارایی های بانک که ریسک فعالیت ها را دربردارند، به گروه ریسک های مختلف تقسیم بندی شده است و به هر یک از این گروه ها، ضریب ریسک صفر درصد تا صد درصد داده شده است. در رابطه با گروه دارایی هایی که ضریب ریسک صد در صد دارند، باید معادل 8 درصد از حجم مانده آنها به عنوان سرمایه ذخیره کنار گذاشته شود. به عنوان مثال، تسهیلات اعطاء شده به حجم 100 میلیون دلار، با ضریب ریسک صد درصد، باید 8 میلیون دلار سرمایه بانک رابه عنوان ذخیره یا پوشش سرمایه ای لحاظ نماید. به همین ترتیب، با استفاده از ضرایب و حجم دارایی های مختلف در هر گروه، مقدار سرمایه کافی (کفایت سرمایه) برای پوشش دادن ریسک های مختلف، تعیین و مدیریت می شود (برای آشنایی بیشتر با جزئیات این استانداردها، به گزارشات کمیته بال مراجعه شود). در حال حاضر ، مرسوم ترین روش برای مدیریت کردن ریسک سرمایه، استفاده از استانداردهای کفایت سرمایه کمیته بال می باشد. بانک های بین المللی به صورت میان دوره ای و سالانه ـ از طریق محاسبات مختلف ـ سعی در حفظ سرمایه کافی نموده و گزارشات لازم را به نهادهای نظارتی و سهام داران ارائه می نمایند. روش های نوین دیگر درکنار استانداردهای کمیته بال مورد استفاده قرار می گیرند، از جمله روش ارزش در خطر، روشی موسوم به سرمایه در خطر را با استفاده از مدل های آماری ابزار مدیریت ریسک سرمایه، دقیق تر نموده است. این روش، احتمال کاهش و افت سرمایه به حد زیر استانداردهای کمیته بال را برای یک دوره مشخص، قابل محاسبه و مدیریت کردن می نماید. سپرده گذاران در بانک های اسلامی، همانند سهامداران در ریسک و سود دریافتی حاصل از سرمایه گذاری ها شریک می باشند. ریسک سرمایه بانک های اسلامی به علت انتقال ریسک، سوخت و معوق شدن تسهیلات اعطاء شده به سپرده گذاران، نسبتا کاهش می یابد. ریسک سرمایه بانکهای دولتی به علت حمایت و مصونیت های نسبی در مقابل ورشکستگی و بحرانهای مالی، تا حد زیادی کاهش می یابد.
سپرده گذاران در بانک های اسلامی، همانند سهامداران در ریسک و سود دریافتی حاصل از سرمایه گذاری ها شریک می باشند. ریسک سرمایه بانک های اسلامی به علت انتقال ریسک، سوخت و معوق شدن تسهیلات اعطاء شده به سپرده گذاران، نسبتا کاهش می یابد. ریسک سرمایه بانکهای دولتی به علت حمایت و مصونیت های نسبی در مقابل ورشکستگی و بحرانهای مالی، تا حد زیادی کاهش می یابد.
مدیریت ریسک حقوقی
ارائه تسهیلات مالی و جذب منابع به صورت سپرده ها، از جمله فعالیت های مهم نظام بانکی تلقی می شود. این فعالیت ها در قالب قراردادها و طبق قوانین و مقررات جاری کشورها صورت می پذیرد. در صورت ضعف در طراحی قراردادهای بانکها، به صورتی که حق و حقوق بانک هاو مشتریان در حالت های مختلف به صورت عادلانه لحاظ نگردد،ریسک حقوقی بانکها بالا می رود. این ریسک می تواند باعث ضرر و زیان های بسیار سنگینین گردد. در بعضی موارد، این زیان ها به ورشکستگی بانک ها ابزار مدیریت ریسک منجر گردید ه است. ریسک حقوقی در حالت های زیر خود را نشان می دهد:
در بانکداری اسلامی، به علت اهمیت غیر ربوی بودن قراردادها، توجه خاص به مدیریت ریسک بسیار مهم تلقی میشود. دربانکهای غیر دولتی به علت نوآوری های مالی و مورد به مورد بودن قراردادها، توجه به این ریسک اهمیت زیادی می یابد.
مدیریت ریسک و مراحل اجرای آن
در راه اندازی هر کسب و کاری ممکن است با فرصت ها یا ریسک هایی روبرو شوید. این موضوع تنها مربوط به راه اندازی کسب و کار نمی شود و در تمام پروژه هایی که در طول عمر خود درگیر آن هستید صدق می کند؛ به همین دلیل مدیریت ریسک موضوع مهمی است که موفقیت بسیاری از پروژه ها به آن بستگی دارد.
تفاوتی ندارد در کدام حوزه فعالیت دارید؛ هر سازمان یا شرکتی به نوعی با ریسک های مختلف در طول دوره ها مواجه می شود. در این صورت اگر با مدیریت ریسک آشنا باشید، توان ارزیابی و کنترل عوامل مخرب را دارید و می توانید احتمال خطر را به حداقل برسانید.
در این مقاله قصد داریم به موضوع مدیریت ریسک و جنبه های گوناگون آن بپردازیم. تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.
مدیریت ریسک چیست؟
مدیریت ریسک شامل موضوعاتی مانند شناسایی، ارزیابی و تجزیه تحلیل و هم چنین ارائه راه حل و پاسخ به عوامل مخرب است. این عوامل در طول دوره های مختلف می توانند سلامت یک شرکت یا کسب و کار را نشانه گیری کنند. می توان مدیریت ریسک را نوعی روش پیشگیرانه دانست زیرا در این شیوه، تمام مواردی که ارزیابی می شوند، با هدف جلوگیری از وقوع مشکل است و سعی بر کنترل بالای موارد مخرب قبل از وقوع مشکلات اهمیت دارد، نه اینکه واکنشی به اتفاقات داده شود.
مدیریت ریسک این پتانسیل را دارد تا از احتمال وقوع یک ریسک پر خطر جلوگیری کند و تاثیرات آن را تا حد امکان کاهش دهد. اهمیت این فرآیند به این دلیل است که با اقدامات فوری و روش های کاربردی، نیاز به مدیریت بحران احساس نشود و مشکل تا این مرحله پیش نرود.
ساختارهای مدیریت ریسک به نوعی حرفه ای برنامه ریزی شده اند. این ساختار ها چیزی بیشتر از اشاره و شناسایی ریسک های موجود در هر کسب و کار انجام می دهند. در مدیـریت ریسک باید به محاسبه عدم قطعیت ها پرداخته و تاثیر آنها را روی تجارت و کسب و کار را بررسی کنید. پس از بررسی و ارزیابی این موضوع، مرحله رد یا پذیرش ریسک باید انجام شود. اگر سطح تحملی که شرکت برای خود تعیین کرده پایین باشد، نیاز است ریسک هایی با احتمال خطر رد شوند و اگر تحمل بالای شرکت از قبل پایه ریزی شده است، می توان ریسک را با خطرات احتمالی پذیرفت و آن را تبدیل به فرصت کرد.
اگر مدیـریت ریسک بصورت دقیق و منظم در هر سازمان یا شرکتی استفاده شود، تبدیل به روند کلی شرکت شده و در این صورت، شرکت شگفتی های زیادی را تجربه نخواهد کرد. به نوعی نمودار پیشرفت تجارت ثابت خواهد داشت. به طور کلی واکنش هایی که شرکت ها به خطرات و ریسک های موجود می توانند داشته باشند شامل سه نوع است:
اجتناب
پذیرش
مراحل اجرای مدیریت ریسک
تحلیل و مدیـریت ریسک فرآیندی علمی و برنامه ریزی شده است. این رویکرد حل مسئله از ابزار های مختلفی برای ارزیابی و رتبه بندی ریسک ها استفاده می کند. در این بخش فرایند تحلیل ریسک را بررسی می کنیم.
شناسایی ریسک ها و خطرات موجود
برای شناسایی ریسک ها، نیاز به جلسات طوفان فکری است. پس از برگزاری جلسه ارائه پیشنهادات در مورد خطرات احتمالی، نیاز است تمام خطرات و ریسک ها طبقه بندی شوند و اولویت آنها مشخص شود. این فرآیند هم به این دلیل اتفاق می افتد چون کاهش تمام خطرات امری امکان ناپذیر است و باید با توجه به اولویت بندی، خطراتی که مشکلات بیشتری را برای سازمان یا شرکت بوجود می آورند را با سرعت بیشتری پیگیری کنند.
ارزیابی ریسک
ازریابی خطراتی که احتمال وقوع آنها بالاست در مرحله بعد قرار دارد. همیشه شناسایی خطرات امر مهمی است اما باید نحوه ایجاد این خطرات نیز بررسی شود. در این مرحله از مدیریت ریسک، تمام خطرات ارزیابی می شوند و مشخص می شود که چه تاثیراتی روی کسب و کار خواهند داشت یا اینکه دلیل شکل گیری آنها چه موضوعاتی بوده است.
واکنش مناسب
مرحله بعدی که در این فرآیند باید انجام شود، مربوط به ارائه پاسخ و واکنش مناسب به ریسک های شناسایی و ارزیابی شده است. در ین مرحله با توجه به اولویت بندی که انجام شده است، سه نوع واکنش (که شامل اجتناب، کاهش و رد می شود) نشان داده می شود. هم چنین باید اقداماتی در صورت رخ دادن دوباره این ریسک ها و خطرات تعیین شود.
تعیین شیوه های پیشگیرانه
مرحله نهایی فرآیند مدیریت ریسک مربوط به ایده ها و راه های پیشگیری برای خطرات احتمالی است. این ایده ها و روش های کاربردی بهینه و توسعه یافته را در صورت بروز خطر، می توان عملی نمود.
جمع بندی
سرمایه گذاری ها، راه اندازی کسب و کار، تغییر حرفه شغلی و موارد بسیاری در زندگی ما وجود دارند که با خطرات و ریسک های زیادی آمیخته شده اند که تاثیرات زیادی در رشد یا بقای آنها دارند. مدیریت ریسک فرآیندی است که به بررسی و ارزیابی این عوامل پرداخته و سعی در پیشگری از وقوع خطرات احتمالی دارد. این روش تاثیر زیادی در رشد شرکت ها و سازمان های مختلف دارد.
در صورتی که قصد خرید نرم افزار حسابداری مناسبی را دارید، می توانید با دانلود دموی رایگان نرم افزار حسابداری معین، به مدت یک ماه تمامی امکانات نرم افزار و عملکرد پشتیبانی را به صورت کاملا رایگان مورد ارزیابی قرار دهید و در صورت رضایت اقدام به پرداخت و خرید نرم افزار حسابداری مورد نظر خود کنید و از یک سال پشتیبانی رایگان نیز بهره مند شوید.
اگر نیاز به راهنمایی بیشتری در این زمینه دارید می توانید با همکاران پشتیبانی نرم افزار حسابداری معین در ارتباط باشید.
شرکت‌های بیمه ای با توجه به روش‌ها و ابزارهای نوین تحلیل ریسک انجام دهند
عبدالرضا عیسوند حیدری، مدیر ریسک شرکت تامین سرمایه بانک ملت: تقریبا ۸۶ سال تجربه فعالیت بیمه گری در کشور وجود دارد، بنابراین میلیون ها داده در دل هر شرکت بیمه و درهررشته بیمه ای وجود دارد که یک سرمایه هنگفت برای صنعت بیمه است که نیاز به مدل ها، نیروی انسانی خبره و سیستم هایی دارد که بتواند با استفاده از هوش مصنوعی این داده ها را تبدیل به رفتاری کندکه این رفتار مسیر ورود به ریسک ها را برای شرکت های بیمه ای مشخص کند. بیمه مرکزی باتوجه به شرایط موجود در بخش نظارتی، آیین نامه ۹۴ را تدوین کرده که کار پسندیده ای است اما طرف دوم که شرکت های بیمه ای هستند باید نسبت به این موضوع توجه کنند و با توجه به ابزارها و روش های نوین، مدل ارزیابی این تحلیل ریسک را انجام دهند تا بتوانند به درستی ریسک ها را تحلیل کنند.
افزایش سرمایه بیمه دی در هیات مدیره رای نیاورد
اطلاعات شبکه فروش به عنوان بازیگران مهم برای صنعت بیمه بسیار مفید است
نبود سنجش عملکرد مدیران در صنعت بیمه منجر به اخذ تصمیمات پر ریسک شده است
سهم بیمه بدنه اتومبیل در سال گذشته ۲ درصد کاهش داشت
داستان بیمه توسعه یک تجربه گران سنگ برای صنعت بیمه است
صنعت بیمه به موضوعات دارای پیچیدگی زیاد، ورود نمی کند
اختصاصی چابک آنلاین؛
ساخت آپارتمان بلند مرتبه با واحدهای حداقلی در اروپا کنار گذاشته شد
یک عضوهیات علمی دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه علم و صنعت ایران، با بیان اینکه الگوی شهرسازی در ایران همانند شهرسازی…
اختصاصی چابک آنلاین؛
بیشترین رشد قیمت سهام بیمه به زندگی باران رسید
در آخرین روز کاری هفته معاملات بورس تهران شاهد افت چشمگیر شاخص سهام بیمه در بورس و فرابورس بودیم.
کاهش فقر از طریق صنعت بیمه امکان پذیر است
رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس گفت: صنعت بیمه وبیمه ایران می تواند باطراحی وگسترش بیمه‌های جدید درچارچوب برنامه هفتم توسعه…
عمده مشکلات نظام علمی کشور مدیریتی است نه فنی
دبیرکل مجمع نخبگان ایران با بیان اینکه گرایش اصلی مدل نظام توسعه علمی کشور به سمت موضوعات فنی است، گفت: عمده مشکلات…
کارت پایان خدمت برای وام فرزندآوری الزامی نیست
اسکندری گفت: کارت پایان خدمت برای وام فرزند آوری الزامی نیست و ما به بانک های دولتی این موضوع را اعلام می کنیم.
کاهش میانگین زمان رسیدگی به شکایات دفاتر پیشخوان خدمات دولت
مدیرکل حفاظت از حقوق مصرف‌کننده رگولاتوری از کاهش میانگین زمان رسیدگی به شکایات در حوزه دفاتر پیشخوان خدمات دولت خبر…
میزان پرداختی به پیمانکاران در سال‌جاری چه قدر بود؟
رییس سازمان برنامه و بودجه گفت: تلاش می کنیم تا۱۵ آذر لایجه بودجه۱۴۰۲ را به مجلس ارسال کنیم.
اختصاصی چابک آنلاین؛
بیشترین رشد قیمت سهام انبوه سازی، املاک و مستغلات به ثنام رسید
در اخرین روز کاری هفته معاملات بورس وفرابورس تهران شاهد افت چشمگیر شاخص سهام شرکت های انبوه سازی،املاک و مستغلات…
خدمت جدید بیمه سرمد برای پوشش خطرات سفرهای شما
بیمه سرمد برای پوشش خطرات احتمالی در زمان مسافرت، بیمه حوادث انفرادی سفر را در طرح‌های کوتاه مدت ارائه کرده است.
فرصت ارزآوری ۴ میلیارد دلاری ایران از گازسوز کردن خودروهای نیجریه
عضو انجمن سی.ان.جی ایران گفت: در صورت اجرای طرح گازسوز کردن خودروها در نیجریه 4 میلیارد دلار برای کشور ارز آوری خواهد…
اصول مدیریت ریسک و سرمایه در بورس
مدیریت ریسک و سرمایه یکی از اولین اصول و مباحث پایه‌ای در بورس است که هر کسی که میخواهد در بورس سرمایه گذاری کند، باید قبل از هر چیز با آن به خوبی آشنا باشد. مدیریت سرمایه در بورس توجه به نسبت ریسک به سودآوری یک سرمایه گذاری است.
بدون آگاهی از اصول مدیریت سرمایه قطعا نمی‌توانید در بازار سهام به موفقیت پایدار برسید. در این مقاله با ما همراه باشید تا با اصول چگونگی مدیریت کردن سرمایه در بورس آشنا شوید.
نکات مهم در استراتژی مدیریت سرمایه
بازار سهام بازار احتمالات است و عدم قطعیت در تمامی معاملات ما حکم فرما است. این مفهوم اگرچه به ظاهر ساده است اما درک واقعی آن و در نظر گرفتن احتمالات در معاملات چندان راحت نیست. ما در بورس به طور صد در صد از نتیجه هیچ معامله‌ای باخبر نیستیم و به هیچ وجه نمی‌دانیم که آینده چه چیزی برایمان رقم خواهد زد.
بنابراین بهترین کار برای یک معامله گر یا سرمایه گذار (این دو مقوله کمی با یکدیگر متفاوتند) این است که ریسک یا همان عدم قطعیت را به خوبی شناخته و درک کند و به جای ترسیدن، آن را کنترل نماید. برای آن که بتوانید سرمایه خود را در بورس به درستی مدیریت کنید، باید به این سه سوال پاسخ دهید:
- میزان ریسک در سبد سهام من در شرایط مختلف چقدر است؟
- همزمان چند معامله باز برای من امکان پذیر است؟
- چه تناسبی بین سود مورد انتظار و ریسک من وجود دارد؟
استراتژی مدیریت سرمایه این امکان را به شما می دهد که بتوانید هر تعداد معاملاتی که می خواهید انجام دهید. در واقع این روشی است که بین سود و ریسک شما تناسب ایجاد می کند.
تعریف ریسک در سرمایه گذاری
همان طور که ذکر شد، ریسک همان عدم قطعیت است و درصد احتمالی است که آنچه ما انتظار داریم اتفاق نیافتد. به بیان دیگر ریسک در واقع درصد احتمال خطری است که ممکن است در آینده ای دور یا نزدیک برای سرمایه ما اتفاق افتد. در واقع زمانی که نتیجه‌ی کاری مشخص نیست و احتمال وقوع حالات مختلفی وجود داشته باشد، با شرایط ریسکی روبه رو خواهیم شد. در اینجا به چند نکته توجه کنید:
نکته اول: مدیریت سرمایه همراه با ریسک است
یکی از اشتباهات رایج معامله گران در بازار سرمایه، خطای محاسباتی در ریسک است. همه ی ما به طور ذاتی با مفهوم ریسک آشنا هستیم. اما ریسک در زندگی روزمره با ریسک در بازار سرمایه کمی متفاوت است. بدون دانش دقیق از نحوه مدیریت ریسک، نمیتوان معاملات خوبی را انجام داد.
افراد عادی و یا سرمایه گذارانی که به تازگی وارد بازار سرمایه شده اند، بر این باورند که ضرر در بورس هم مانند خرید خانه است و نهایتا ۲۰٪ می‌توانند به ما ضرر برسانند. در صورتی که این گونه نیست. شما در بورس می توانید در مدت زمان کوتاهی حتی تا ۵۰٪ هم ضرر داشته باشید.
سرمایه گذاری که فعالیت زیادی در بورس دارند، می دانند که در بازار سرمایه برای آن که بتوان معاملات همراه با سود انجام داد، در ابتدا باید ریسک معاملات را سنجید و بتوان از نقدینگی خود در برابر ضرر های بازار حفاظت کرد. جمله معروفی وجود دارد که میگوید:
رم یک شبه ساخته نشده است اما هیروشیما یک شبه خراب شد!
جمله ای که نشان دهنده ریسک ذاتی بورس است
بطور خلاصه، بهتر است اگر تازه وارد بازار سرمایه شده اید، از درصد پایین ریسک (کمتر از ۴ یا ۵ درصد) روی تمام سرمایه خود شروع کنید. پس از بدست آوردن مهارت و تجارب لازم، می توانید به درصد های بالا ریسک برای سرمایه خود فکر کنید.
اهمیت ریسک در مدیریت سرمایه
بنابراین نکته اول این است که به اهمیت ریسک در مدیریت سرمایه آگاه باشید. از همین رو معمولا این عبارت را به صورت مدیریت ریسک و سرمایه بیان میکنند. اگر نتوانید ریسک را در سرمایه گذاری کنترل و مدیریت کنید، در نهایت نتایجی را خواهید دید که باب میل شما نیست.
نمی توان انتظار داشت که شخصی بدون درنظر گرفتن ریسک در سرمایه گذاری و مدیریت آن، بتواند در بازار سرمایه موفق شود. پس همواره یکی از مواردی که در سرمایه گذاری باید به آن توجه نمود، ریسک است.
آموزش گام به گام تحلیل بنیادی برای انتخاب سهم مناسب
برای دانلود کتاب آموزش گام به گام تحلیل بنیادی روی لینک زیر کلیک کنید.
آیا میخواهید در بورس به موفقیت برسید؟ آیا نمیدانید چگونه یک سهم را از منظر بنیادی تحلیل کنید؟ نبود منبع آموزشی مناسب در زمینه تحلیل بنیادی انگیزه ای شد تا در یک کتاب آموزشی به زبانی کاملا ساده و کاربردی، به کمک تصاویر گویا و آموزش گام به گام، روش انتخاب یک سهم را بر اساس نکات بنیادی آموزش داده ایم. قطعا این روش آموزشی را در هیچ کجا پیدا نخواهید کرد! این کتاب الکترونیکی را به تمام کسانی که می خواهند در بازار بورس به موفقیت مستمر برسند توصیه میکنیم .
نکته دوم: می توانید همزمان چند معامله باز داشته باشید
نکته دوم تنوع در سرمایه گذاری برای کاهش ریسک است. این به معنی تعداد زیاد معامله یا سبدی شامل تعداد زیاد سهام متنوع نیست. اگر تعداد معاملات شما زیاد باشد، بخصوص زمانی که شما بازه ی سود و زیان را بصورت دستی انجام دهید، مدیریت آن کار دشواری است. شما باید بتوانید معاملات خود را در ابزار مدیریت ریسک زمانی که بازار حرکات قوی دارد، بصورت دستی مدیریت کنید.
این موضوع حتی زمانی که شما بصورت نوسان گیری معامله می کنید هم کار دشواری است. در نتیجه شما باید تعداد معاملات باز خود (تعداد سهام داخل سبد سهام) را محدود کنید. پیشنهاد ما به شما این است که حداکثر هشت موقعیت باز داشته باشید. محدوده ی بین پنج تا هشت معامله باز بصورت هم زمان می توان برای یک معامله گر بازه ی مطلوبی باشد. برای اطلاعات بیشتر درباره نحوه مدیریت سبد سهام مقاله سبد سهام چیست را مطالعه کنید.
نکته سوم: تناسب بین سود و ریسک
حد ضرر در مدیریت ریسک
نکته سوم در مدیریت ریسک و سرمایه این است که شما باید بین سود مورد انتظار خود و ریسک ضرری که میتوانید تحمل کنید یک تناسب بر قرار کنید. روش اجرایی این تناسب به این صورت است که ببینید برای چند درصد سود حاضر هستید چند درصد از سرمایه خود را با حد ضرر مشخص شده به خطر بیاندازید. برای اشنایی با حد ضرر در معاملات مقاله حد ضرر و اهمیت آن در معامله گری را مطالعه کنید.ابزار مدیریت ریسک
مدیریت ریسک و مدیریت سرمایه بر اساس استراتژی معاملاتی
یکی دیگر از نکات مهمی که در بازار بورس باید به آن توجه نمود، داشتن استراتژی معاملاتی است که به شما در داشتن مدیریت ریسک و سرمایه کمک زیادی خواهد کرد. مدیریت ریسک و سرمایه تنها با داشتن یک برنامه قبلی در معاملات امکان پذیر است.
برای مثال بر طبق استراتژی معاملاتی شما حد ضرر و حد سود مشخصی دارید و میدانید چند درصد از سرمایه خود را همیشه نقد باشید، چند درصد از سرمایه را برای شرایط پیش بینی نشده (مثلا برای کم کردن میانگین در زمان های هیجان کاذب بازار) کنار بگذارید.
پیشنهاد میکنیم شما باید همیشه 20 درصد نقد باشید تا بتوانید از بودجه ای که در حساب خود دارید، چه زیاد و چه کم، نهایت استفاده را ببرید. استفاده درست و بهینه از نقدینگی به مدیریت آن متکی است. شما اگر بتوانید سرمایه خود را مدیریت کنید، حتما معاملات خیلی خوبی با توجه به میزان نقدینگی خود خواهید داشت.
مدیریت ریسک و سرمایه در بورس به زبان ساده
اگر بخواهیم تمام مطلب بالا را به صورت عملی در بورس پیاده کنیم، دقیقا چکار باید انجام دهیم؟ در اینجا به زبانی ساده راه کار عملی را در چند توصیه بسیار مهم ذکر میکنیم که حتما باید آنها را به یاد بسپارید.
- پولی را وارد بازار بورس کنید که مازاد نیاز شما باشد و در میان مدت (حداقل 6 ماه) به آن هیچ گونه نیازی نداشته باشید.
- به ابزار مدیریت ریسک هیچ عنوان برای سرمایه گذاری در بورس از پول قرضی استفاده نکنید.
- سرمایه خود را بین گروه‌های برتر بورسی تقسیم کنید و به هیچ عنوان سرمایه خود را تنها در یک گروه بورسی سرمایه گذاری نکنید. بد تر از آن تک سهم شدن است. با سرمایه گذاری در سهام متنوع و تشکیل سبد سهام، از ریسک سرمایه گذاری خود بکاهید.
- همیشه درصدی از سرمایه خود را نقد باشید. به کلمه “همیشه” توجه کنید. حتی در بازارهای کاملا صعودی سعی کنید حداقل 15 تا 20 درصد نقد باشید.
- نکته بسیار مهم نسبت سود انتظاری به مقدار سرمایه است. اگر سهمی را به امید 20 درصد سود خریداری میکنید (با توجه به حد سودی که برای خود قرار میدهید) نباید بیشتر از 20 درصد از سرمایه خود را درگیر آن کنید.
- نکته مهم‌تر از نکته قبلی تعیین میزان سرمایه برای هر معامله است. باتوجه به حدضرر هر معامله، میزان سرمایه‌ای که مجاز هستید به یک معامله وارد کنید به اندازه‌ای است که اگر حدضرر شما در آن معامله خورد، بیش از 2 درصد از کل سرمایه خود را از دست ندهید. قبل از ورود به هر معامله باید سرمایه مجاز را محاسبه کنید. این 2 درصد ماکزیمم ریسک معاملات است. بسیاری از معامله‌گران حرفه‌ای با ریسک 0.5 یا 1 درصد کار میکنند. یعنی حجمی از سرمایه را درگیر یک معامله میکنند که اگر حدضرر ان معامله فعال شود بیش از 1 درصد از کل سرمایه خود را از دست ندهند. این موضوع مهمترین قانون بحث مدیریت سرمایه و ریسک است.
کلام آخر
مدیریت ریسک و سرمایه در هر زمینه ای به شما این امکان را می دهد که از فرصت کم، بهترین نتیجه را بگیرید. در بازار بورس و معاملات نیز مدیریت سرمایه و ریسک می تواند به شما کمک بزرگی کند.
شما با مدیریت ریسک می توانید از ضررهای بزرگ جلوگیری کنید.
در این زمینه مقاله چگونه از ضرر در بورس جلوگیری کنیم را مطالعه کنید.
همچنین زمانی می توانید بعد از ضرر به معاملات خود ادامه دهید که بتوانید سرمایه و نقدینگی خود را مدیریت کنید. بدین ترتیب شما می توانید به اهداف خودتان که همان ضرر کمتر و سود بیشتر است دست یابید. امیدواریم که پس از مطالعه این مقاله شما هم به این هدف دست یابید.
آموزش گام به گام تابلوخوانی پیشرفته در بورس
برای دانلود کتاب آموزش گام به گام تابلوخوانی پیشرفته روی لینک زیر کلیک کنید.
تابلوخوانی در کنار تحلیل بنیادی و تکنیکال، بعد سوم بورس است. همه چیز در تابلوی معاملات سهم وجود دارد، اطلاعاتی که شاید در نگاه اول کسی متوجه آنها نشود اما با یادگیری تکنیک های تابلو خوانی و بازار خوانی می توانید به اطلاعات زیادی دست پیدا کنید و بر این اساس معاملات پر سودتری داشته باشید. در کتاب آموزش تابلو خوانی پیشرفته به مطالبی خواهیم پرداخت که در هیچ کلاس یا کتابی به شما آموزش نمی دهند. تکنیک هایی که حاصل سالها تجربه در بازار سرمایه است.
دانلود کتاب Auditing for managers : the ultimate risk management tool
عنوان فارسی: حسابرسی برای مدیران: ابزار مدیریت ریسک نهایی
ناشر: John Wiley & Sons
سال: 2005
زبان: انگلیسی
تعداد صفحه (نسخه چاپی - نسخه الکترونیکی): 353-353
شابک: 0470090987, 9780470090985
نوع فایل: PDF دانلود نرم افزار مطالعه
حجم: 10.00 مگابایت
افزودن خلاصه فارسی
کتاب های مرتبط
Auditing for Managers: The Ultimate Risk Management Tool K. H. Spencer Pickett , 2005
The Ultimate Business Guru Book: 50 Thinkers Who Made Management Stuart Crainer , 2003
Effective Operations and Performance Management (Qfinance the Ultimate. Various Authors , 2011
The ultimate guide to export management Thomas A. Cook , 2001
The Project Workout: The ultimate handbook of project and programme ma. Robert Buttrick , 2010
دیدگاه شما