چیستی پیمان پولی

اگر به مطالعه کتاب‌های فلسفی علاقه دارید، پیشنهاد می‌کنیم یادداشت «فلسفه را با چه کتاب‌هایی شروع کنم؟» را هم بخوانید.

چیستی پیمان پولی

موفقیت پیمان سپاری ارزی که دارای قدمت زیادی در سیاستگذاری اقتصادی در ایران است، در حال حاضر مستلزم همکاری تمامی نهادها با دولت و کنترل جدی تر بر شرکت های دولتی و خصولتی است.

«نود اقتصادی» : اخیراً کارگروهی با مشارکت وزارت اقتصاد، وزارت صنعت، معدن و تجارت، بانک مرکزی و اتاق بازرگانی در رابطه با تغییر شرایط پیمان ‌سپاری ارزی تشکیل شده است.
به گفته کارشناسان خواسته اصلی بخش خصوصی خصوصا صادرکنندگان لغو پیمان سپاری ارزی است. اما با توجه به شرایط کنونی اقتصاد کشور و محدودیت هایی که تحریم ها برای دست یابی به منابع ارزی ایجاد کرده است چنین خواسته ای عملی نیست. با این حال حفظ سطح اشتغال کنونی در چنین شرایطی نیز یکی از موضوعاتی است که شرایط پیمان سپاری ارزی تعدیل شده را می طلبد. اینکه، چنین دلایلی تا چه حد منطقی به نظر می رسد و با واقعیت نزدیک است جای بحث داشته و نیازمند بحث های کارشناسی است.

** چیستی پیمان سپاری ارزی
«پیمان سپاری ارزی» که بخشنامه آن در شهریور ماه امسال ابلاغ شد، به معنای اجبار صادرکنندگان به بازگرداندن ارز حاصل از صادرات خود به کشور و فروش آن به بانک های مشخصی است که از سوی بانک مرکزی تعیین می‌ شود.
موضوع پیمان سپاری ارزی را باید در چارچوب سیاست کنترل ارزی مورد بحث قرار داد. سیاست های کنترل ارز از جمله ابزارهایی چیستی پیمان پولی هستند که دولت‌ها در مقاطع و شرایط مختلف با هدف جلوگیری از کاهش قدرت ملی خود در سطح روابط تجاری بین المللی به کار می گیرند.
دولت‌ها از طریق سیاست های کنترل ارز نه‌تنها نرخ ارز را ورای بازار آزاد تعیین و تثبیت می کند، بلکه صادرکنندگان و در واقع خریداران و فروشندگان ارز را مجبور می‌کند که تحت شرایط مشخصی که توسط دولت‌ها و بانک‌های مرکزی تعیین می‌شود به خرید و فروش ارز بپردازند. پیمان سپاری ارزی یکی از این سیاست های کنترل ارزی است که با هدف کنترل نحوه و میزان خرید و فروش ارز و همچنین کنترل نرخ ارز اعمال می شود.

** معافیت های پیشنهادی
بنابر دیدگاه فعالان اقتصادی و به ویژه اتاق بازرگانی ایران به دلیل مخالفت بانک مرکزی با لغو پیمان سپاری ارزی، از سوی بخش خصوصی پیشنهادات دیگری مبنی بر اعمال برخی معافیت ها به این بانک داده شده است. این معافیت ها شامل این موارد است؛ صادرات‌ زیر یک میلیون دلار معاف از تعهد ارزی شود و صادرات بین یک تا سه میلیون دلار شامل معافیت 50 درصدی شود، همچنین مقرر شد که صادرات بین سه تا 10میلیون دلار شامل معافیت 30 درصدی شود و صادرات بالای 10 میلیون دلار همچنان به روال قدیم، 90 تا 95 درصد موظف به تعهد ارزی خواهند بود. بخش خصوصی بر این باور است که اجرای این پیشنهادات در راستای تسهیل شرایط کسب و کار داخلی است تا از این طریق بنگاه‌های تولیدی‌ و صادراتی‌ فعال بتوانند حداقل در شرایط تحریمی با حفظ سطح اشتغال به فعالیت خود ادامه دهند.

** پیمان سپاری ارزی خوب اما غیرقابل اجرا
احمد حاتمی یزد تحلیلگر مسایل پولی و بانکی و از مدیران پیشین بانک صادرات در این مورد می گوید: پیمان سپاری ارزی خوب است اما قابل اجرا نیست. پیمان سپاری ارزی یعنی اینکه صادر کننده، ارز حاصل از صادرات خود را در بازار نیما عرضه کند. مثلا به صادرکننده رب گوجه فرنگی می گویند چقدر رب صادر کرده ای می گوید فلان مبلغ، بعد از او می خواهند که همان مقدار ارز را در سامانه نیما برای فروش عرضه کند. مساله ای که پیش می آید تفاوت قیمت ارز بازار آزاد با بازار نیما است که صادرکننده ترغیب می شود که ارز خود را در بازار آزاد بفروشد. اگر او حاضر به این کار نشود دولت ناچار است برای رسیدن به اهدافش با تعداد زیادی از افراد درگیر شود. یعنی با آنها برخورد کند و یادستگیر و زندانی کند.

** معافیت از سر ناچاری
وی در ادامه اظهار داشت: ما در دوران جنگ در دوره دولت میرحسین موسوی و بعد در دوره دولت آقای رفسنجانی این کار را کردیم اما وقتی که دیدیم نمی توانیم در عمل آن را پیاده کنیم و با این همه آدم درگیر شویم، پیمان سپاری ارزی را رها کردیم. الآن که این مشکلات تحریم و بحران ارزی و. پیش آمده دوباره می خواهیم آن را اجرا کنیم. دولت برای اینکه از میزان مشکلات تا حدودی کم کند و با افراد کمتری درگیر ماجرا شود یک سری معافیت هایی گذاشته است. مثلاً صادرکنندگانی که میزان صادرات آنها از یک میلیون دلار کمتر باشد از پیمان سپاری ارزی معاف هستند.

** همکاری شرکت های خصولتی و دولتی شرط موفقیت پیمان سپاری ارزی
حاتمی یزد گفت: میزان موفقیت دولت در موضوع پیمان سپاری ارزی به این بستگی دارد که شرکت های بزرگ دولتی و خصولتی مانند پتروشیمی ها قبول کنند ارز خود را در سامانه نیما وارد کنند. اگر این شرکت ها بیایند بدون شک مشکل حل می شود. در مورد این شرکت ها نیز با برخوردهای انتظامی و پلیسی نمی شود پیش رفت. باید در سطوح بالای مدیریتی آنها را وادار به این کار کنند. مثلاً اگر پتروشیمی این کار را نکند شرکت نفت می تواند به آنها گاز ندهد. یعنی اگر ابزارهایی غیر از زندان و قوه قضاییه به کار گرفته شود دولت می تواند در این مورد موفق شود.

** پیمان سپاری ارزی تسهیل کننده واردات
وی در ادامه عنوان داشت: اگر این کار صورت بگیرد برای اقتصاد کشور پیامدهای مثبتی دارد. یعنی ارز آنها وارد اقتصاد می شود و وارد کننده می تواند از آن برای واردات مواد اولیه و اقلام مورد نیاز استفاده کند. البته لازم نیست این ارز به صورت فیزیکی وارد شود. در همان خارج از کشور، ارز وارد یک حساب بانکی می شود. بنابر این می توانند از همانجا ارز را به حساب شرکت های فرانسوی، ایتالیایی و. بفرستند که از آنها قرار است مواد و کالا خریداری و وارد کشور کنند. بنابر این می تواند واردات را تسهیل کند. در غیر این صورت وارد کننده مجبور است ارز مورد نیاز خود را از بازار آزاد با قیمت بالاتر تهیه کنند. یا کالا از طریق قاچاق وارد شود که در هر دو حالت گران تر به دست مصرف کننده می رسد. موضوع تولید کننده نیز به همین شکل تحت تأثیر قرار می گیرد.
عمده تولید چیستی پیمان پولی کنندگان ما نیز به نوعی نیازمند تهیه مواد اولیه و یا قطعات و ماشین آلات از خارج هستند. آنها باید ارز خود را از شبکه نیما بگیرند. اگر موفق به این کار نشوند به ناچار باید از بازار آزاد تهیه کنند.

** معافیت ها به نفع اقتصاد کشور نیست
این تحلیل گر اقتصادی می گوید: نهادهایی مانند اتاق بازرگانی بیشتر به فکر منافع خود هستند. این معافیت ها صرفاً به نفع صادرکننده است و نفع چندانی برای اقتصاد کشور ندارد. وقتی ارز وارد نشود یعنی سرمایه کشور را خارج می کنند. این به معنای فقیرتر کردن کشور است.در بازار آزاد خریداران لزوماً وارد کننده نیستند. خیلی از متقاضیان ارز در بازار آزاد آنهایی هستند که می خواهند ثروتشان را از کشور خارج کنند. مثلاً یک نفر که ملک خود را در ایران فروخته است و آن را به ارز تبدیل می کند تا ببرد در کشوری مانند کانادا چیستی پیمان پولی ملک بخرد. اگر ارز وارد سامانه نیما شود بدون شک صرف واردات کالا و مواد اولیه و غیره برای اقتصاد کشور می شود. اما در بازار آزاد ممکن است صرف واردات بشود و یا صرف خروج سرمایه از کشور.

** راه حل مشکل ارز مدیریت جدی تر دولت و همکاری چیستی پیمان پولی سایر نهادهاست
وی در پایان به راه کار عملی اشاره کرده و گفت: نکته اصلی این است که اگرچه پیمان سپاری ارزی خوب است اما چون برخی از سرمایه دارهای ما چندان احساس وطن پرستی ندارند دولت برای اجرای این قانون باید اعمال مدیریت جدی تری بر شرکت های دولتی و خصولتی داشته باشد. آنها حجم عمده ای از صادرات را در اختیار دارند و اگر همه بخش ها و نهادها دست به دست هم بدهند اصلاً نیازی به پیمان سپاری ارزی هم نیست و می توانند بخش عمده ای از ارز را به کشور برگردانند.

رویداد مالی چیست؟ + چند مثال

رویداد مالی، معامله یا تراکنشی است که بتوان مبلغ آن را به گونه‌ای قابل‌اتکا، اندازه‌گیری کرد و بر صورتهای مالی واحد تجاری تاثیر داشته باشد. به عبارت دیگر، رویداد مالی رخدادی است که بر معادله حسابداری تاثیر داشته باشد.

دارایی = بدهی + حقوق مالکانه (سرمایه)

واحد تجاری باید هر معامله یا رویدادی را که بر امور مالی شرکت تأثیر گذار است را در دفاتر یا سیستم حسابداری خود ثبت کند. نمونه‌هایی از رویدادهای مالی شامل مواردی مانند پرداخت حقوق به پرسنل، پرداخت سود سهام به سرمایه‌گذاران ، خرید مواد از یک تأمین‌کننده و فروش کالا به مشتری است.

یک رویداد مالی، باید دارای دو شرط زیر باشد :

1- بتوانیم مبلغ آن را به صورت قابل‌اتکا اندازه‌گیری کنیم.

2- بر معادله حسابداری تاثیر گذار باشد.

درک رویداد مالی

هر رویدادی که بر صورت‌های مالی شرکت تأثیر گذار باشد، می‌تواند رویداد مالی باشد. برای ثبت این رویدادها باید از معادله حسابداری پیروی کنیم، معادله حسابداری نشان می‌دهد که جمع بدهی‌ها و حقوق مالکانه (سرمایه) مساوی دارایی‌ها است. (دارایی‌ها = بدهی‌ها + حقوق مالکانه).

به عنوان مثال فروش کالا به طور نسیه، موجودی کالا را کاهش می‌دهد و حساب های دریافتنی را افزایش می‌دهد. از آنجا که این معامله بر سود تأثیر گذار است، بر حقوق مالکانه نیز تأثیر دارد. به همین ترتیب، هزینه استهلاک، ارزش دفتری یک دارایی را کاهش می‌دهد و سود خالص و سود انباشته را کاهش می‌دهد. بنابراین حقوق مالکانه را نیز کاهش می‌دهد.

رویدادهای مالی فقط آن دسته از رویدادها را در بر می‌گیرد که از نظر پولی قابل اندازه گیری باشند. رویدادهایی که مانند بلایای طبیعی که به دارایی‌های شرکت آسیب برسانند، امکان دارد به عنوان رویدادهای مالی ثبت شوند، زیرا ممکن است بتوان میزان خسارت را از نظر پولی اندازه‌گیری کرد.

همه اتفاقات تجاری به عنوان یک رویداد مالی در نظر گرفته نمی‌شوند. به عنوان مثال، امضای قرارداد تولید یا قرارداد اجاره معمولاً به هیچ وجه معادله حسابداری را تحت تاثیر قرار نمی‌دهد.

همچنین، برخی از موارد را نمی‌توان به طور معقول اندازه‌گیری کرد. به عنوان مثال، یک دعوی قضایی که در حال رسیدگی است و احتمال دارد تأثیری منفی بر شرکت داشته باشد، شاید قابل ارزیابی مالی نباشد، بنابراین در صورت‌های مالی یا در دفاتر شرکت ثبت نمی‌شود.

رویدادهای مالی نیز می‌توانند در داخل یک شرکت و بین بخش‌های مختلف آن اتفاق بیافتد. انتقال مواد از انبار اولیه به خط تولید، و انتقال کالای تولید شده به انبار کالای ساخته شده، نمونه ای از این رویدادها است.

تاثیر رویداد مالی بر حسابداری

همه رویدادها در سیستم حسابداری به عنوان یک ورودی در دفاتر حسابداری ثبت می‌شوند. طبق حسابداری دوطرفه، هر رویدادی باعث می‌شود به صورت همزمان یک حساب بدهکار و حساب بستانکار شود. به عنوان مثال، خرید مواد اولیه به صورت نقد، باعث می‌شود که حساب موجودی کالا بدهکار و حساب موجودی نقد بستانکار شود.

فقط رویدادهایی که مبلغ آنها قابل اندازه گیری باشند و بر معادله حسابداری تأثیر گذار باشند، رویدادهای مالی محسوب می‌شوند.

سوالات متن درس هفتم اقتصاد دهم انسانی ویرایش 1400

در این نوشته با سوالات متن درس هفتم اقتصاد دهم همراه شما دهمی های انسانی هستیم. کامل ترین و جامعه ترین جزوه پرسش و پاسخ درس هفتم اقتصاد پایه دهم رشته انسانی را در ادامه نوشته می توانید مشاهده کنید.

سوالات متن درس هفتم اقتصاد دهم

1 -چرا تجارت با دیگر کشورها مهم است؟

زیرا 1 -منابع وعوامل تولید درکشورهای مختلف جهان یکسان نیست.

2-میزان دسترسی کشورهای مختلف جهان به فناوری یکسان نیست.

3 -شرایط آب وهوایی واقلیمی کشورهای جهان یکسان نیست.

2 -تفاوت امکانات ومنابع تولیدی کشورها با یکدیگر چه تاثیراتی به جای می گذارد؟

1- تولیدات در کشورهای مختلف از نظر به صرفه بودن تفاوت داشته باشد.)تولید محصولی دریک کشور به صرفه تر ودر کشور دیگری بدون صرفه باشد.)

2-کشور ها به صادرات و واردات روی بیاورند ، چون تولید برخی کالاهادرکشوری به صرفه نیست از کشورهای دیگر که تولیدشان به صرفه می باشد خرید کنند.

3 -اصل مزیت نسبی چیست؟ مثال بزنید.

هرگاه تولید کالایی در منطقه یا کشوری نسبت به دیگر کالا ها در آن منطقه نسبتا به صرفه تر باشد تولید آن کالا دارای مزیت نسبی است.مثال در یک کشور تولید مواد غذایی نسبت به تولید سایر محصولات به صرفه تر باشد.

4 -اصل مزیت مطلق چیست؟ مثال بزنید.

هر گاه کشوری همه عوامل تولید خود را با اشتغال کامل برای تولید کالایی به کار گیرد وبیشترین سطح تولید را نسبت به دیگران داشته باشد دارای مزیت مطلق تولید است مانند برزیل در تولید قهوه یا کوبا در تولید نیشکر

۵ -عدم توجه به اصل مزیت های مطلق ونسبی ،چه تاثیراتی دارد؟

1-از منابع وسرمایه ها به بهترین نحو ممکن استفاده نمی شود.)برخی منابع هدر می روند)

2-با تولید محصوالت کمتر و بی کیفیت تر ،رفاه جامعه کاهش می یابد.

6 -صادرات چه نقش مثبتی در اقتصاد دارد؟

به تولید کنندگان اجازه می دهدتا محصولات خودرا در بازارهای بزرگ چیستی پیمان پولی تری به فروش برسانند.

2 -چون می خواهند با دیگر تولیدکنندگان رقابت کنند برای تولید بهتر و کارآمدتر تلاش بیشتری می کنند.

۷ -مزیت نسبی و هزینه فرصت چه رابطه ای با یکدیگر دارند؟ مثال بزنید

با انتخاب یک گزینه از منافع سایر گزینه ها باز می مانیم. در تولید وفعالیت اقتصادی در صورتی از مزیت نسبی برخوردار هستیم که هزینه فرصت از دست رفته نداشته باشیم یا کمترین هزینه فرصت را داشته باشیم.

مثال شما فعالیتی را در ۶ ساعت با دستمزد ۶00 هزار تومان انجام می دهید وبرای هرساعت بیست هزار تومان دستمزد شاگرد می دهید. )810 هزار دستمزد خالص خودتان می شود. ساعتی 81 هزار تومان( ولی اگر بخواهید کار شاگرد را هم خودتان انجام دهید تا دستمزدی پرداخت نکنید آن فعالیت را در 10 ساعت انجام می دهید که برای شما مزیت نسبی ندارد چون ساعتی ۶1 هزار تومان دستمزد خالص تان می شود. )با حضور شاگرد ساعت کار کمتر دستمزد بیشتر می شود.)

8 -چرا برخورد دولت ها با تجارت بین الملل متفاوت است؟

زیرا شرایط اجتماعی، فرهنگی و سیاسی کشورها با یکدیگر متفاوت هستند. گاهی به علت نزدیک بودن یا دور بودن کشور ها در دیدگاه هایشان با یکدیگر ارتباط اقتصادی وتجاری دارند یا روابط شان کاهش یا حتی قطع می شود.

9 -نمونه هایی از نقش دولت ها در تجارت بین الملل توضیح دهید:

1 -وضع تعرفه های گمرکی بر واردات جهت حمایت از صنایع داخلی)مانند تعرفه های منسوجات خارجی در کشور انگلستان در قرن 8 )

2 -وضع پیمان های تجاری وکاهش تعرفه های تجاری با کشورهایی که از نظر سیاسی به هم نزدیک هستند ونقض آنها در شرایط بروز اختلافات سیاسی واقتصادی

10 -نمونه هایی از سازمان های بین المللی اقتصادی را نام ببرید

اتحادیه اروپا،بانک جهانی توسعه،صندوق بین المللی پول، سازمان تجارت جهانی، پیمان تجارت آزاد مشهوربه نفتا،

11 -عامل پیوستن و گسستن از پیمان های تجاری چیست؟

حفاظت از منافع ملی

12 -نمونه هایی از نقض توافق نامه ها وپیمان های بین المللی توسط آمریکا رابنویسید

خروج از توافق نامه آب وهوایی پاریس، توافق نامه آسیایی پاسیفیک، سازمان بهداشت جهانی، برجام و…

13-تجارت خارجی وتمرکز بر مزیت های نسبی و مطلق در عین مزایایی که دارند چه آسیب هایی ممکن است به دنبال داشته باشند؟

کاهش قدرت واستقلال اقتصادی کشور، آسیب پذیری در شرایط جنگ اقتصادی و تحریم های اقتصادی

14 -کالاهای ضروری وراهبردی کشور شامل چه مواردی می باشد؟

محصولات غذایی وکشاورزی، انرژی فسیلی،هسته ای و نو، صنایه نظامی و دفاعی

1۵ -جهت کاهش آسیبهای جنگ وتحریم های اقتصادی، اقتصاد دانان بر چه نکاتی تاکید دارند؟

اهمیت بر خودکفایی در برخی تولیدات داخلی و عدم وابستگی برای تامین آنها از خارج وعدم وابستگی در تولید کالاهای راهبردی

1۶ -زندگی عموم مردم در جامعه شهری چگونه است؟

تخصص گرایی وتولید براساس مزیت و چیستی پیمان پولی اقتصاد تک محصولی

1۷ -اقتصاد تک محصولی در فضای جهانی چه آسیب هایی به دنبال دارد؟

اقتصاد شکننده در برابر تحریم ها وجنگ های اقتصادی ، امکان تاب آوری و انعطاف پذیری مقابل تکانه ها و مشکلات وتحریم های اقتصادی را ندارد.

18 -در چه صورتی یک کشور می تواند به وضعیت استقلال و استحکام اقتصادی نزدیک شود؟

1 -راه های تامین کالا های وارداتی یا بازارهای فروش کالاهای صادراتی خودرا گوناگون کند.

2 -از وضعیت تک محصولی فاصله بگیرد.

3-با ایجاد مزیت های جدید اقتصادی تامین برخی نیازهای اساسی را درداخل کشور فراهم کند.

4-توجه بیشتر به علم وفناوری واقتصاد دانش بنیان

19- تمرین و تفکر صفحه 79

سوالات متن درس هفتم اقتصاد دهم

تهیه کننده سوالات متن درس هفتم اقتصاد دهم انسانی: جناب آقای حمید رحیمی

برای مشاهده سایر دروس سوالات متن اقتصاد دهم روی عبارت لینک دار کلیک کنید.

معرفی کتاب رمان جز از کل

اگر از آن دسته افرادی هستید که پیش از خرید کتاب، پاراگراف انتخابی حک‌شده در پشت جلد آن را می‌خوانید و یا کتاب را باز می‌کنید و نگاهی به صفحه نخست آن می‌اندازید، به‌احتمال‌قوی در دسته‌ای قرار می‌گیرید که کتاب را برداشته و به خانه بازمی‌گردید تا در دنیای آن غرق شوید. پاراگراف نخست کتاب جز از کل شاهکاری بی‌نظیر برای بیان یک حس و البته جذب مخاطب است:

«هیچ‌وقت نمی‌شنوید ورزشکاری در حادثه‌ای فجیع حس بویایی‌اش را از دست بدهد. اگر کائنات تصمیم بگیرد درسی دردناک به ما بدهد که البته این درس هم به هیچ درد زندگی آینده‌مان نخورد، مثل روز روشن است که ورزشکار باید پایش را از دست بدهد، فیلسوف عقلش، نقاش چشمش، آهنگساز گوشش و آشپز زبانش. درسِ من؟ من آزادی‌ام را از دست دادم…»

چرا باید جز از کل را بخوانیم؟

جزء از کل

جزء از کل

نویسنده: استیو تولتز

مترجم: پیمان خاکسار

«جزء از کل» را بخوانید بدون اینکه از حجم ششصدوخرده‌ای صفحه‌ای آن بترسید. داستان کتاب شما را جذب خواهد کرد. این کتاب که اکنون به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین رمان‌های تاریخ استرالیا مطرح است نخستین اثر نویسنده آن «استیو تولتز» است. در کنار اینکه نمی‌توان از توانایی نویسنده در خلق داستان‌های بسیار در قالب روایتی که در پیش گرفته چشم پوشید، بهره بردن از طنز در خلال روایت داستان، کمک شایانی است که روایت کسل‌کننده و کشدار به نظر نرسد و خواننده با همان اشتیاق نخستین به خواندن ادامه دهد.

او در روال پیش بردن داستانش تلاش کرده تا به موضوع‌های مختلفی بپردازد و ازقضا مواردی را انتخاب کرده که از دغدغه‌های زندگی حقیقی بسیاری از ماست؛ گفتن از زندگی، مرگ، عشق، خانواده، تنهایی، جاودانگی، زشتی و پلشتی، معنا و مسائلی شبیه به اینها. بااین‌همه قالب داستانی کتاب و تمرکز نویسنده بر شخصیت‌ها و ماجراهایشان، اندک تمرکزی را برای مطالعه می‌طلبد. طنز موجود در خلال نوشته‌ها و تسلط نویسنده بر شخصیت‌ها و پردازش مناسب آنها کمک خوبی در حفظ این تمرکز هستند و تغییر نحوه روایت مخاطب را همگام با راوی نگه می‌دارد.

بخشی از جزء از کل را بشنوید.

جزء از کل استیو تولتز

اگر به مطالعه کتاب‌های فلسفی علاقه دارید، پیشنهاد می‌کنیم یادداشت «فلسفه را با چه کتاب‌هایی شروع کنم؟» را هم بخوانید.

بخشی از موفقیت‌های کتاب

کتاب « جز از کل » شروعی فوق‌العاده برای نویسنده‌اش بود. کتاب در سال ۲۰۰۸ جای خودش را در فهرست نهایی جایزه بوکر پیدا کرد و درعین‌حالی که همچنان با استقبال بسیار در سراسر جهان مواجه می‌شد، از نامزدهای جایزه کتاب اولی‌ها در گاردین شد.

در مقدمه مترجم نقل‌قول‌هایی در توصیف کتاب آمده است. در آن میان توصیف «لس‌آنجلس‌تایمز» را می‌توان مشوقی بی‌نظیر برای خواندن آن دانست که گفته است: «یک داستان غنی پدر و پسری پر از ماجرا و طنز و شخصیت‌هایی که خواننده را یاد آدم‌های چارلز دیکنز و جان ایروینگ می‌اندازد». پیمان خاکسار مترجم کتاب، خود در وصف ماهیت متن آن گفته است: «جزء از کل کتابی است که هیچ وصفی، حتی حرف‌های نویسنده‌اش، نمی‌تواند حق مطلب را ادا کند. خواندن جزء از کل تجربه‌ای غریب و منحصربه‌فرد است. در هر صفحه‌اش جمله‌ای وجود دارد که می‌توانید نقلش کنید». اینها همه پردازش مناسب و نکته‌بینی‌های ژرف نویسنده را می‌رساند.

اگر این مطلب را دوست داشتید، پیشنهاد می‌کنیم که مطلب زیر را هم مطالعه کنید

عاشقان کتاب جز از کل بخوانند

در ۶ دقیقه بخوانید

شخصیت‌های داستان جز از کل

در وصف شخصیت‌های داستان می‌توان گفت که هرکدام آنها صاحب اندیشه‌ای مخصوص به خود هستند. نویسنده خارج از ماجرا ایستاده و به هرکدام از آنها نوعی تفکر بخشیده و خود به تماشای ظهور و بروز آن اندیشه در بستر روایت نشسته است. او منطق خود را نخ تسبیحی برای پیوسته نگه‌داشتن رخدادهایی می‌کند که گاه بی‌منطق به نظر می‌رسند. نویسنده شخصیت‌ها را در بروز اتفاق‌ها و عکس‌العمل داشتن نسبت به آنها بر اساس آنچه خود هستند، آزاد گذاشته و خود تنها نقش پیونددهنده این اتفاق‌ها و حفظ‌کننده جریان سیال روایی داستان را بر عهده دارد. گرچه ممکن است برخی رفتارها بی‌دلیل به نظر برسند اما پیوندی درست با شخصیت پرداخته‌شده برای آن نقش دارند. همین اندیشه‌های مختلف و البته قابل‌باور و تصور نوعی فلسفه را در جای‌جای داستان گنجانده‌اند تا جایی که برخی از این کتاب به‌عنوان نوشتاری با نگاه فلسفی یادکرده‌اند. این دقت نظر را می‌توان محصول شیرین ۵ سال زمانی دانست که صرف نوشتن این رمان شده است.

درس‌هایی که از جز از کل یاد می‌گیریم

ابتدایی‌ترین چیزی که جز از کل به ما می‌آموزد، چندوجهی بودن اتفاقات پیرامون ماست. نویسنده با لحاظ کردن این اصل اساسی در ساختار داستانی که روایت می‌کند، ناخودآگاهِ ما را به جستجو و تفکر وامی‌دارد که آیا این اصل بر تمام بخش‌های جهان حاکم است یا خیر؟ و به‌تدریج و با پیش آمدن ماجراهای مختلف، ما کم‌کم به این نتیجه می‌رسیم که جواب سوالی که در ذهنمان ایجادشده، مثبت است.

او داستان خود را از دیدگاه پدر و پسری پیش می‌برد که در مواردی با یکدیگر همسو نیستند. این دوسویه بودن دیدگاه‌ها تا آنجاست که پسر در تلاش است تا شبیه پدر خود نشود و همین امر سبب می‌شود تا در واکاوی‌های درونی خود به خصیصه‌های مشترکی بین خود و پدرش پی ببرد؛ همان خصیصه‌هایی که نمی‌خواهد در وجود خودش حضورداشته باشند.

نویسنده با تغییر دادن راوی داستان در برخی موارد آن دیدگاه متفاوت را در جایگاه اول‌شخص قرار داده و به‌این‌ترتیب خواننده را وادار به تفکر می‌کند. او در حقیقت در تلاش است که جایگاه مخاطب را در طرفداری از دید اول‌شخص و راوی نگه‌داشته و با جابه‌جا کردن راوی، خواننده را در شرایط متفاوت و گاه متناقضی قرار دهد و قوه تفکر و حلاجی او را به چالش بکشد. در این میان گاه فلسفه‌های وجودی اتفاق‌ها نیز در این چالش شرکت می‌کنند و این همان اتفاقی است که دیدگاه‌های افراد را به زندگی و اتفاقات درون و پیرامون آن به عرصه می‌آورد. تا جایی که پس از خواندن این کتاب ممکن است در پس رخ داد هر اتفاقی به دنبال فلسفه وجودی آن رفته و در پی چیستی و چرایی آن، وارد دنیای سوالات بی‌پایان شویم و این اتفاق خوبی است چراکه بی‌شک تفکر و درک عمیق مسائل، منجی ما از این عالم وانفسا است.

پیمان خاکسار در انتهای مقدمه‌ای که برای این کتاب نوشته آن را رمانی عمیق و پرماجرا و فلسفی توصیف کرده است و آن را رمانی دانسته که برای ماه‌ها خواننده را درگیر خود می‌کند. همه این وصف‌ها به همراه لذتی که با خواندن کتاب نصیب شما خواهد شد ما را بر آن داشت تا به معرفی آن در این بخش از وبلاگ طاقچه بپردازیم و این کتاب را در فهرست پیشنهادهای خود برای علاقه‌مندان به کتاب و کتاب‌خوانی قرار دهیم و همانند مترجم بگوییم: این شما و این جز از کل.

بریده‌هایی از کتاب جز از کل

خائنانه‌ترین خیانت‌ها آن‌هایی هستند که وقتی یک جلیقهٔ نجات در کمدت آویزان است، به خودت دروغ می‌گویی که احتمالاً اندازهٔ کسی که دارد غرق می‌شود نیست.

مردم می‌گن شخصیت هر آدمی تغییرناپذیره ولی اغلب این نقابه که بدون تغییر باقی می‌مونه و نه شخصیت، و در زیر این نقاب غیرقابل تغییر موجودی هست که دیوانه‌وار در حال تکامله و به شکل غیرقابل کنترلی ماهیتش تغییر می‌کنه.

چیزی که نمی‌فهمیدم این بود که مردم تفکر نمی‌کنن، تکرار می‌کنن. تحلیل نمی‌کنن، نشخوار می‌کنن. هضم نمی‌کنن، کپی می‌کنن.

وقتی بچه هستی برای این‌که پیرو جمع نباشی با این جمله به تو حمله می‌کنند «اگه همه از بالای پل بپرند پایین، تو هم باید بپری؟» ولی وقتی بزرگ می‌شوی ناگهان متفاوت بودن با دیگران جرم به حساب می‌آید و مردم می‌گویند «هی. همه دارن از روی پل می‌پرن پایین، تو چرا نمی‌پری؟»

به اندازهٔ کافی صندلی یا خوشبختی وجود ندارد که به همه برسد، همین‌طور غذا، همین‌طور شادی، همین‌طور تخت و شغل و خنده و دوست و لبخند چیستی پیمان پولی و پول و هوای تمیز برای نفس کشیدن… و موسیقی همچنان ادامه دارد. من یکی از اولین بازنده‌ها بودم و داشتم فکر می‌کردم آدم باید در زندگی صندلی خودش را همراه داشته باشد تا محتاج منابع عمومی روبه‌کاهش نباشد.

هیچ‌چیز جالب و خوبی در عشق یک‌طرفه وجود ندارد. به‌نظرم کثافت است، کثافت مطلق. عشق به کسی که پاسخ احساساتت را نمی‌دهد ممکن است در کتاب‌ها هیجان‌انگیز باشد ولی در واقعیت به شکل غیرقابل تحملی خسته‌کننده است. بهت می‌گویم چه چیزی هیجان‌انگیز است: شب‌های پرشور و خیس عرق. ولی نشستن روی ایوان خانهٔ زنی خواب که رویای تو را نمی‌بیند دیرگذر است و غمناک.

خجالت‌آور است تماشای کسی که آخر عمری خود را موشکافی می‌کند و به این نتیجه می‌رسد تنها چیزی که با خود به گور می‌برد شرمِ زندگی نکردن است.

شاید تو زندگی را به‌تنهایی تجربه می‌کنی، می‌توانی هر چه‌قدر دوست داری به یک آدم دیگر نزدیک شوی، ولی همیشه بخشی از خودت و وجودت هست که غیرقابل ارتباط است، تنها می‌میری، تجربه مختص خودت است، شاید چندتا تماشاگر داشته باشی که دوستت داشته باشند، ولی انزوایت از تولد تا مرگ رسوخ‌ناپذیر است. اگر مرگ همان تنهایی باشد منتها برای ابد چه؟ تنهایی‌یی بی‌رحم، ابدی و بی‌امکان ارتباط. ما چیستی پیمان پولی نمی‌دانیم مرگ چیست. شاید همین باشد.

وقت آزاد زیاد دارم. وقت آزاد باعث می‌شود آدم‌ها فکر کنند، تفکر باعث می‌شود مردم به شکل بیمارگونه‌ای متوجه خود شوند و در صورتی که بی‌نقص و بی‌چون‌وچرا نباشی، این در خود فرو رفتن منجر به افسردگی می‌شود. برای همین است که افسردگی دومین بیماری شایع جهان است، بعد از خستگی چشمِ ناشی از تماشای سایت‌های مستهجن اینترنتی.

چرا اراده فقط معطوفه به جزئیات و نه به کلیات؟ چرا به جای “کجا باید کار کنم؟” نمی‌گیم “چرا باید کار کنم؟” چرا به جای “چرا باید تشکیل خانواده بدم؟” می‌گیم “کی باید تشکیل خانواده بدم؟” چرا ناگهان تغییر کشور نمی‌دیم؟

‌پاسخ به برخی سوالات متداول درباره کتاب جز از کل:

از کتاب جز از کل در طاقچه دو ترجمه وجود دارد. ترجمه‌ی به نسبت معروف‌تر این کتاب، توسط پیمان خاکسار ارائه شده است.

پوریا رحیمی سام و رامین بیرق‌دار این کتاب را خوانده‌اند. تهیه کننده این کتاب صوتی استدیو رادیو گوشه است که بیشتر کتاب‌های نشر چشمه را به صورت صوتی تهیه کرده است.

کلاس زروان (عهد و پیمان)

ساختار دوره: دو نشست کلاس و دو نشست پرسش و پاسخ که بر فضای تلگرام برگزار می‌شود.

آغاز دوره: جمعه 2 اردیبهشت‌ماه

روابط عمومی: ۰۹۳۷۲۳۲۰۷۶۵

محتوا:

زروان نظریه‌ایست روان-جامعه‌شناسانه در چارچوب نگرش سیستم‌های پیچیده، که پرسش مرکزی‌اش عبارت است از چیستی «من»، چگونگی اتصال «من» به «نهادهای اجتماعی» و چراییِ رفتارهای «من».

کارگاه زروان طرحی است برای به کار انداختن این نظریه در زندگی روزانه و ایجاد فضایی برای گپ و گفت درباره‌ی شیوه‌های بیشینه کردن شادمانی، نیرومندی، تندرستی و هدفمندی؛ یعنی توانمندسازی من و نیرومند کردن سازمان.

زروان امکانی است برای حضور در جمعی از یاران که جستجوی آنچه که می‌خواهند باشند را، و چگونگی تغییر دادن خود در آن راستا را تمرین می‌کنند.

ساختار هر کلاس:

۱) دوره‌ها به صورت مجازی بر فضای تلگرام برگزار می‌شود. کلاس‌ها طی ترم یک‌ماهه بر گروه کلاس باقی می‌ماند و برای دانشجویان ضرورتی برای حضور در جایی یا رعایت زمانی برای دستیابی بدان وجود ندارد.

۲) هر دوره‌ی یک ماهه از چهار درسگفتار (یک هفته در میان، هربار دو نشست) و دو بحث و گفتگوی گروهی شبانه تشکیل یافته،‌ که استاد دوره در دومین نشست برای رفع اشکال و پاسخگویی حضور می‌یابد. مجموعه‌ای از منابع درسی (کتاب، مقاله، فیلم، فایل شنیداری) هم در کنار درسگفتارها در اختیار دانشجویان قرار می‌گیرد.

۳) مباحث دوره‌های پیاپی ضمن ارتباط با هم، طوری تنظیم شده که استفاده‌ی جداگانه‌ی دانشجویان از هر ماه نیز ممکن باشد. یعنی سرفصل‌های هر ماه مستقل است و شرکت مجزا در هر دوره و هر ماه ممکن است و نیاز به پیش‌نیاز ندارد.

۴) با توجه به وضعیت کشور، امکان دارد شرایط برگزاری کلاس مجازی (شبکه‌های اجتماعی، تلگرام، اینترنت، برق و…) منتفی شود. در این حالت مسئولیتی متوجه گروه آموزش نیست و جز اظهار تاسف برای حاکمان و محکومان کاری از دستمان بر نمی‌آید.

پالایش گروه:

محتوای کلاسی در سراسر ماه بر گروه تلگرامی در دسترس دانشجویان خواهد بود. در پایان هر ترم ده ساعت پیش از آغاز دوره‌ی تازه، فهرست دانشجویان پالایش شده و. بدنه‌ی مطالب از چیستی پیمان پولی چیستی پیمان پولی گروه کلاس پاک خواهد شد و تنها ۱۰٪ محتوا باقی می‌ماند تا راهنمای دانشجویان نوآمده باشد. دانشجویان باید مطالب مورد نظرشان را در زمان برگزاری دوره بردارند و در مهلت مقرر وارد دوره شوند. پس از پایان مهلت‌ها دیگر ثبت‌نام یا دسترسی به مطالب دوره‌ی پیشین ناممکن می‌شود.

شیوه‌ی چیستی پیمان پولی ثبت نام:

به خاطر شیوع کرونا و بحران اقتصادی جاری در کشور، شهریه‌ی کلاس‌ها طی دو سال گذشته تغییری نکرد و برای سال ۱۴۰۰ هم تنها حدود ۱۰٪ افزایش می‌یابد، دانشجویانی که در یک ماه همزمان در چند دوره شرکت می‌کنند، به این ترتیب از تخفیف برخوردار می‌شوند:

الف) حضور در یک دوره: ۲۰۰ هزار تومان

ب) حضور در دو دوره: ۳۵۰ هزار تومان

پ) حضور در سه دوره: ۴۵۰ هزار تومان

ت) حضور در چهار دوره: ۵۵۰ هزار تومان

ث) برای شرکت کنندگان مقیم خارج از ایران، بر اساس شهریه‌ی اعلام شده در سازمان واسطه‌ی ثبت‌نام کننده (به بند دوم بنگرید)

برای ورود به دوره‌ها این سه مرحله‌ را طی کنید:

۱) واریز شهریه به شماره کارت: 6104337894498383 یا شماره حساب بانک ملت شعبه دانشگاه تهران: ۴۰۲۷۴۶۰۳۴۹ به نام شروین وکیلی. مهلت ثبت نام در دوره‌ی تلگرامی تا ۱۰ ساعت پیش از آغاز دوره است. پس از آن فهرست‌ها بسته می‌شود و دیگر نام‌نویسی ممکن نیست.

۲) ورود به دوره‌ها برای دوستانی که خارج از کشور زندگی می‌کنند نیز ممکن است. ایشان می‌توانند با مراجعه به این پیوند شهریه را پرداخت کنند، که بر حسب مقیاس پولی کشورهای دیگر محاسبه شده است:

3) ارسال کپی فیش یا کد رهگیری به نشانی تلگرامی: @sherwinvakili ، به همراه این اطلاعات: نام کامل/ رشته و مقطع تحصیلی/ شهر محل سکونت/ شماره‌ی تلفنی که با آن به تلگرام متصل می‌شوید/ دوره‌هایی که در آن ثبت‌نام کرده‌اید.

4) پذیرش این قاعده‌ی اخلاقی که محتوای ارائه شده و بحث‌های دانشجویان را به بیرون از فضای کلاس منتقل نکنید.